Boynuz Nasıl Oluşur-ne Işe Yarar

Boynuz nasıl oluşur-ne işe yarar


Boynuz,

özellikle çifttoynaklılardan sığır, koyun, keçi, ceyları, antilop ve geyikler ile tektoynaklılardan gergedanların başlıca saldırı ve savunma aracıdır Başın üstündeki bu sert uzantılar hayvanın türüne göre çift ya da tek, düz, kıvrımlı ya da çatallı, kısa ya da uzun olabilir

Bütün bu hayvanlarda boynuzların yalnız biçimi değil dokusu da değişiktir Üstelik bazıları aynı boynuzu ömür boyu taşır; bazılarında ise boynuzlar her yıl yenilenir Sığır, koyun, keçi, ceyları ve antilopların kalıcı olan boynuzları kafatasından uzanan bir kemik ile bunun üstünü kaplayan boynuzsu maddeden oluşur Kuşların gagası, tüyleri, balıklar ile sürüngenlerin pulları, insanın saç,kıl ve tırnakları da aynı boynuzsu maddeden yapılmadır; çünkü bu oluşumların hepsi üstderiden türemiştir ve temel bileşenleri keratin denen lif si bir proteindir

Bütün hayvanlar içinde yalnızca gergedanların boynuzları tümüyle boynuzsu maddeden oluşur Buna karşılık zürafa ve geyiklerin boynuzlarında hiç boynuzsu madde bulunmaz Tümüyle kemikten olan bu boynuzların üstü ilkbaharda kadife gibi yumuşak ve ince tüylü bir deriyle kaplanır; boynuzların büyümesi durunca bu örtü de yok olur Rengeyiği dışındaki bütün geyik türlerinin yalnız erkekleri boynuzludur Her yıl yenilenen bu boynuzların büyüklüğü ve çatal sayısı hayvanın yaşını gösterir

Gergedanların boynuzu, üstderiden kaynakların keratin liflerinin birbirine iyice kaynaşmasıyla oluşmuş, koni biçiminde sert ve boynuzsu bir yapıdır Hindistan gergedanının burnunun üstünde 30 cm uzunluğunda tek bir boynuz, öbür türlerde ise gene burnun üstünde art arda yerleşmiş iki boynuz vardır


Asya'nın birçok yöresinde gergedan boynuzunun cinsel gücü artırdığına inanılır Bu boynuzlardan öğütülmüş tozların yüzyıllar boyunca çok yüksek fiyatlarla satılması, tüm yasaklamalara karşın Asya gergedanlarının aşırı avlarımasına ve soylarının neredeyse tükenmesine yol açmıştır


İnsanlar tarih boyunca hayvan boynuzlarını çok değişik amaçlarla kullarıdılar Örneğin içi oyuk olan koyun ve sığır boynuzlarından içki kadehi ve üflemeli çalgı yaptılar Bir zamanlar değerli sofra takımlarının kaşık ve bıçak sapları, sigara tabakalan boynuzdan yapılır, hatta sokak lambalannda cam yerine boynuzdan incecik levhalar kulllanılırdı Bugün boynuz tozu genellikle gübrelere katılır; ayrıca buharla ısıtılıp yumuşatıldıktan sonra presle biçim verilen boynuzdan düğme, tarak, kutu ve süs eşyası yapılır
__________________