Aşılama

Aşılama

Armut ağacından alınan tomurcuklu bir dal ayva ağacının kabuğunda açılan bir yarığın içine özenle yerleştirilirse, meyve zamanı geldiğinde ağacın bütün öbür dalları ayva verirken bu aşılanan dal armut meyveleri verir Aynı yöntemle bir badem ağacının hem şeftali, hem badem meyveleri vermesi sağlanabilir ya da yabani bir ahlat ağacından sulu ve kokulu armutlar elde edilebilir Bahçecilikte çok uygulanan bu yönteme aşılama denir
Aşılamanın iki temel yöntemi kalem ve göz aşısıdır

Her iki yöntemde de, anaç denen bir bitkinin gövdesine başka bir bitkiden alınan parçalar aşılanır Bu parça ya tomurcuklu bir sürgün, yani bir yaşında bir dal parçasıdır (kalem) ya da genç bir dal üzerindeki tomurcuklardır (göz) Kalem ve göz aşısının uygulamadaki bazı özellikleriyle birbirinden ayrılan yazma aşı, bindirme aşı, köprü aşısı, çoban aşısı, yanaştırma ya da emzirme aşı gibi değişik çeşitleri vardır


Aşılamanın en büyük yararı, aşılanmış bir anaçtan, kalem ya da gözün alındığı ağacın meyveleriyle aynı nitelikte ürün alınabileceğini uygulamalı olarak görme olanağı sağlamasıdır Ağaç ve ağaççıklar tohumdan da çoğaltılabilir; ama bu tohumlardan gelişen bitkinin bütün koşullarda aynı sonucu vereceği söylenemez Oysa bir ağaçtan alınan kalem ya da göz aşılandığında, bu ağaç hangi nitelikte meyve veriyorsa anacın da aynı nitelikte meyve vereceği kesindir


Aşılamanın ikinci bir yararı da, hastalıklara çok dirençli olmayan anaçlara sağlam ve dayanıklı bitkilerin aşılanmasıyla anaca bu özelliklerin kazandırılabilmesidir Bazen elma, armut ve başka meyve ağaçlarının bodur türlerini elde etmek için de aşılamadan yararlanılır Ayrıca süs bitkisi olan çiçekli çalılarda, örneğin güllerde aşılamayla çok çarpıcı sonuçlar alınmaktadır


Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın aşılamada mutlaka gözetilmesi gereken iki temel kural vardır Bunlardan birincisi, genel olarak yalnızca birbiriyle akraba olan bitkiler aşı tutar Örneğin elma kalemleri armut ve ayva anaçları üzerine aşılanabilir; ama karaağaç üzerine elma ya da meşe üzerine kayısı aşılandığında sonuç alınamaz
İkinci kural, kalem ya da gözün büyütkendokusu ile (ağaca özsu taşıyan kabuk altındaki katman) anacın büyütkendokusunun tam üst üste getirilmesidir; yoksa aşılanan dal gelişip büyüyemez