- Kurallı Nazım Biçimleri/…Sone…

**Şengül Şirin** · 05-13-2009

Yeni Türk Edebiyatı’nda Nazım Biçimleri - Kurallı Nazım Biçimleri

Sone Terza Rima Çapraz Kafiye Sarma Kafiye Düz Kafiye

- Serbest Nazım Biçimleri

Serbest Müstezat Serbest Nazım

…Sone…
(Nazım Biçimleri)

İlk iki bendi dörtlük, son iki bendi üçlük on dört mısradan oluşan nazım şekli

Önce İtalyan edebiyatında kullanılmış, sonra Fransız edebiyatına, oradan da diğer Avrupa edebiyatlarına geçmiştir

Edebiyatımızda ilk Cenab Şahabeddin’in sone şeklinde şiir yazdığını görüyoruz

Servet-i Fünûn şairlerinin hemen hepsi bu nazım şeklini benimser

Sone kafiye sistemi üçe ayrılır:

1 İtalyan tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, ede
2 Fransız tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, eed (İtalyan ve Fransız tipi sone arasındaki tek fark son üçlüğün düzenindedir

)
3 İngiliz tipi: Mısra sayısı değişmemekle beraber ilk on iki mısra tek bir bend, son iki mısra da ayrı bir bend halinde yazılırlar

Özellikleri:

1 Genel olarak kısa şiir, türkü demektir

2 14 mısradan oluşan ve daha çok lirik konuların işlendiği bir nazım şeklidir

3 İlk iki bent dörder, son iki bent üçer mısradır

4 Kafiye örgüsü şöyledir

abba abba ccd ede
5 Türk şairleri sonenin kafiye örgüsünde serbest hareket etmişlerdir

6 Edebiyatımıza Servet-i Fünun döneminde Fransız Edebiyatı etkisiyle geçmiştir

7 Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin bu türün örneklerini çok vermişlerdir

KUŞLAR
Bütün yaz bahçelerde ötüşen minimini
Kuşların o sevdalı sesleri işitilir
Onların Allah yollar sularını, yemini,
Onlar yalnız uçmayı ve ötmesini bilir

Biri bir dalda yorgun, bir çılgın, havada
Biri daha ötede öter, durmadan öter
Akşam olunca döner, birleşirler yuvada
Melekler bu yuvayı kanatlarıyla örter
Gönül sen de kaygısız, bu kuşlara benzersin
Dilerim Allah’ımın rahmeti eksilmesin
Baharın bu zavallı kuşları üzerinden
Onlar baharın ruhu, kırların neşesidir
O sevdalı kuşların musikisi, sesidir
Bana şiirlerimin ahengini öğreten
A Kutsi Tecer

05-13-2009	#1
Şengül Şirin	- Kurallı Nazım Biçimleri/…Sone… Yeni Türk Edebiyatı’nda Nazım Biçimleri - Kurallı Nazım Biçimleri Sone Terza Rima Çapraz Kafiye Sarma Kafiye Düz Kafiye - Serbest Nazım Biçimleri Serbest Müstezat Serbest Nazım …Sone… (Nazım Biçimleri) İlk iki bendi dörtlük, son iki bendi üçlük on dört mısradan oluşan nazım şekli Önce İtalyan edebiyatında kullanılmış, sonra Fransız edebiyatına, oradan da diğer Avrupa edebiyatlarına geçmiştir Edebiyatımızda ilk Cenab Şahabeddin’in sone şeklinde şiir yazdığını görüyoruz Servet-i Fünûn şairlerinin hemen hepsi bu nazım şeklini benimser Sone kafiye sistemi üçe ayrılır: 1 İtalyan tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, ede 2 Fransız tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, eed (İtalyan ve Fransız tipi sone arasındaki tek fark son üçlüğün düzenindedir) 3 İngiliz tipi: Mısra sayısı değişmemekle beraber ilk on iki mısra tek bir bend, son iki mısra da ayrı bir bend halinde yazılırlar Özellikleri: 1 Genel olarak kısa şiir, türkü demektir 2 14 mısradan oluşan ve daha çok lirik konuların işlendiği bir nazım şeklidir 3 İlk iki bent dörder, son iki bent üçer mısradır 4 Kafiye örgüsü şöyledir abba abba ccd ede 5 Türk şairleri sonenin kafiye örgüsünde serbest hareket etmişlerdir 6 Edebiyatımıza Servet-i Fünun döneminde Fransız Edebiyatı etkisiyle geçmiştir 7 Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin bu türün örneklerini çok vermişlerdir KUŞLAR Bütün yaz bahçelerde ötüşen minimini Kuşların o sevdalı sesleri işitilir Onların Allah yollar sularını, yemini, Onlar yalnız uçmayı ve ötmesini bilir Biri bir dalda yorgun, bir çılgın, havada Biri daha ötede öter, durmadan öter Akşam olunca döner, birleşirler yuvada Melekler bu yuvayı kanatlarıyla örter Gönül sen de kaygısız, bu kuşlara benzersin Dilerim Allah’ımın rahmeti eksilmesin Baharın bu zavallı kuşları üzerinden Onlar baharın ruhu, kırların neşesidir O sevdalı kuşların musikisi, sesidir Bana şiirlerimin ahengini öğreten A Kutsi Tecer