Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri/……Ağıt……

**Şengül Şirin** · 05-13-2009

…Ağıt…
(Nazım Biçimleri)

Ağıt, genellikle bir ölüm’ün ya da acı, üzücü bir olayın ardından söylenen halk türkü’südür

Doğal afet’ler, ölüm, hastalık gibi çaresizlikler karşısında korku, heyecan, üzüntü, isyan gibi duyguları ifade eden ezgili sözlerdir

Ağıt söylemeye ağıt yakma, ağıt söyleyenlere ise ağıtçı denilmektedir

Ağıtın halk edebiyatındaki adı anonim, divan edebiyatındaki adı ise mersiyedir

Türkiye’de Ağıt Geleneği

Türklerde ağıt geleneği çok eskidir

Anadolu’nun hemen her yerinde söylenir

Ağıtlar yarı anonim folklor ürünleri arasında da sayılabilir

Türkçede 7, 8 ve 10 heceli ağıtlar yaygındır

En çok rastlanılanı 8 hecelilerdir

Gösteri bölümüyle tiyatro, söyleniş biçimiyle şiirseldir

Ağıtlar türkü ve destanla yakın ilişki içindedir

Erkeklerin söylediği ağıtlar varsa da ağıtları daha çok kadınlar söyler

AĞIT: Ölen kişilerin iyi hallerini, meziyetlerini dile getirmek, kaybından dolayı duyulan üzüntüyü ifade etmek amacıyla yazılan, söylenen şiirlerdir

Özellikleri:
1 Dörtlüklerden oluşur

2 Kafiyelenişi genelde mani ve koşmaya benzer

Yani; abab cccb, dddb, şeklindedir

3 Anonimdir

4 Hece vezniyle yazılır (söylenir)

5 Uzun veya kırık hava adı verilen ezgilerle söylenir

6 Ağıt genelde ölen kişilerin ardından söylendiği gibi kaybedilen canlı cansız bir varlığın ardından da söylenebilir

7 Ağıtlarda ölen kişinin ailede ve toplumda bıraktığı boşluk ve hatıraları, dostluğu, iyiliği, fazileti, cesareti, merhameti gibi konular işlenir

Not: Edebiyatımızda ağıtın konu bakımından İslamiyet’ten önceki karşılığı sagu, Divan edebiyatında ise mersiyedir

AĞIT
Telgrafın direkleri sayılmaz
Böyle civan teneşire koyulmaz
Benim yavrum baygın düşmüş ayılmaz
Ne deyip de ağlayayım bugün ben
Mezarımı yol üstüne kazsınlar
Üzerine al yeşili koysunlar
Gelen geçen nâ-muratmış desinler
Ne deyip de ağlayayım bugün ben
Telgrafın direkleri dört olur
Sen ağlama yüreğime dert olur
Böyle yerler baykuşlara yar olur
Ne deyip de ağlayayım bugün ben

05-13-2009	#1
Şengül Şirin	Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri/……Ağıt…… …Ağıt… (Nazım Biçimleri) Ağıt, genellikle bir ölüm’ün ya da acı, üzücü bir olayın ardından söylenen halk türkü’südür Doğal afet’ler, ölüm, hastalık gibi çaresizlikler karşısında korku, heyecan, üzüntü, isyan gibi duyguları ifade eden ezgili sözlerdir Ağıt söylemeye ağıt yakma, ağıt söyleyenlere ise ağıtçı denilmektedirAğıtın halk edebiyatındaki adı anonim, divan edebiyatındaki adı ise mersiyedir Türkiye’de Ağıt Geleneği Türklerde ağıt geleneği çok eskidir Anadolu’nun hemen her yerinde söylenir Ağıtlar yarı anonim folklor ürünleri arasında da sayılabilir Türkçede 7, 8 ve 10 heceli ağıtlar yaygındır En çok rastlanılanı 8 hecelilerdir Gösteri bölümüyle tiyatro, söyleniş biçimiyle şiirseldir Ağıtlar türkü ve destanla yakın ilişki içindedir Erkeklerin söylediği ağıtlar varsa da ağıtları daha çok kadınlar söyler AĞIT: Ölen kişilerin iyi hallerini, meziyetlerini dile getirmek, kaybından dolayı duyulan üzüntüyü ifade etmek amacıyla yazılan, söylenen şiirlerdir Özellikleri: 1 Dörtlüklerden oluşur 2 Kafiyelenişi genelde mani ve koşmaya benzer Yani; abab cccb, dddb, şeklindedir 3 Anonimdir 4 Hece vezniyle yazılır (söylenir) 5 Uzun veya kırık hava adı verilen ezgilerle söylenir 6 Ağıt genelde ölen kişilerin ardından söylendiği gibi kaybedilen canlı cansız bir varlığın ardından da söylenebilir 7 Ağıtlarda ölen kişinin ailede ve toplumda bıraktığı boşluk ve hatıraları, dostluğu, iyiliği, fazileti, cesareti, merhameti gibi konular işlenir Not: Edebiyatımızda ağıtın konu bakımından İslamiyet’ten önceki karşılığı sagu, Divan edebiyatında ise mersiyedir AĞIT Telgrafın direkleri sayılmaz Böyle civan teneşire koyulmaz Benim yavrum baygın düşmüş ayılmaz Ne deyip de ağlayayım bugün ben Mezarımı yol üstüne kazsınlar Üzerine al yeşili koysunlar Gelen geçen nâ-muratmış desinler Ne deyip de ağlayayım bugün ben Telgrafın direkleri dört olur Sen ağlama yüreğime dert olur Böyle yerler baykuşlara yar olur Ne deyip de ağlayayım bugün ben