Damat Ferit Paşa

Damat Ferit Paşa (1853 - 1923) 1853 yılında İstanbul'da doğdu Paris, Berlin, Petersburg ve Londra elçiliklerinde çalıştı Londra elçiliğine tayin edilmediği için Şûrayı Devlet üyeliğinden çekildi 1908'den sonra Ayan Meclisi'ne, 1919 Mart'ında da Tevfik Paşa'nın yerine sadrazamlığa getirildi; aynı zamanda Hariciye vekiliydi İzmir'in işgal edilmesi, Paris Barış Konferansı'nda isteklerinin kabul edilmemesi üzerine iki kere istifa etti Bu arada



Damat Ferit Paşa ( 1853 - 1923) 1853 yılında İstanbul'da doğdu Paris, Berlin, Petersburg ve LondraAyan Meclisi'ne, 1919 Mart'ında da Tevfik Paşa'nın yerine sadrazamlığa getirildi; aynı zamanda Hariciye vekiliydi İzmir'in işgal edilmesi, Paris Barış Konferansı'nda isteklerinin kabul edilmemesi üzerine iki kere istifa etti Bu arada yurt dışına kaçan İttihatçıları idama mahkum ettirdi

21 Temmuz 1919'da tekrar kabineyi kurduktan sonra, Kuva-yı Milliye'yi dağıtmak için Kuvay-i İnzibatiye'yi kurdu Buna karşılık Anadolu'nun çeşitli yerlerinden gelen tepkiler karşısında istifaya zorlandı 5 Ekim 1920'de 4 defa sadrazamlığa getirildi Kabineyi yenilemek üzere 11 Nisan 1920'de istifa etti 31 Temmuzda tekrar sadrazamlığa geldi ve bu dönemde Sevr Antlaşması'nı imzaladı Fakat İstanbul Hükümeti ile TBMM'nin uzlaşmasına engel olduğu için İngilizlerin baskısı ile 17 Ekim 1920'de görevinden ayrıldı 1922 yılında yurtdışına kaçtı ve 1923 yılında Fransa'nın Nice kentinde öldü

elçiliklerinde çalıştı Londra elçiliğine tayin edilmediği için Şûrayı Devlet üyeliğinden çekildi 1908'den sonra Damat Ferit Paşa

Osmanlı sadrâzamlarından Şûrâ-yı Devlet üyelerinden Seyyid İzzet Efendinin oğlu olup, İstanbul’da 1853 yılında doğdu Tahsilini tamamladıktan sonra Hâricî Teşkilâtta görev aldı Paris, Berlin, Petersburg ve Londra elçilikleri kâtipliklerinde bulundu Daha sonra Sultan Abdülmecid’in kızlarından Mediha Sultanla evlendi 1884 yılında Şûrâ-yı Devlet üyeliğine tâyin edildi İki sene sonra da vezir rütbesi verilen Damat Ferid Paşa, Londra Büyük Elçiliğine tâyinini istediyse de, Sultan İkinci Abdülhamid Han tarafından bu isteği reddedildi Bunun üzerine memuriyetten ayrılıp, Meşrûtiyetin îlânından sonra Âyân Meclisi üyesi oldu Devamlı yükselmek arzusunda olduğundan İttihat ve Terakki Cemiyeti ileri gelenlerine yaklaştı Ancak anlaşamamaları sonucu onların aleyhinde çalışmaya başladı

İmparatorluğun son zamanlarında beş defâ sadârete getirilmiştir Sadâreti zamânında yaptığı tutarsız icrâatı sebebiyle memleketin içte ve dışta zor durumlara düşmesinde büyük tesiri olduğu belirtilmektedir Ayrıca, Osmanlıların son sultânı, Sultan Altıncı Mehmed (Vahîdeddîn Han) de kendisini sevmeyip daha şehzâdeliği zamânında, Ferid Paşaya karşı sâhib olduğu düşüncelerini açıklamıştı Zekî, vatanını seven ve son derece nâmuslu olan Sultan Vahîdeddîn’in Ferid Paşayı defâlarca sadârete getirmesini târihçiler, zamanın kritik oluşundan ve mecburiyetten ileri geldiğini söylerler

Nitekim İşgâl altındaki bir memlekette baskıların çok olması, Tevfik, Ali Rızâ, Sâlih Paşa kabinelerinin kısa zamanda görevden ayrılmaları, işgal idâresinin devamlı tazyiki, onu 13 ay müddet içinde beş defâ sadrâzamlığa getiren önemli sebeplerdir Ferid Paşa, Tevfik Paşanın kurduğu üçüncü kabînenin 3 Mart 1919’da düşmesi üzerine, 4 Mart 1919’da ilk defâ sadârete getirildi

15 Mayıs 1919 Yunanlıların İzmir’i işgâline kadar 25 ay ilk sadareti sürdü Ferit Paşanın 19 Mayıs’ta kurduğu hükümet, 20 Temmuz 1919’a kadar devâm edebildi Ancak bir gün sonra tekrar kabîneyi kurmakla görevlendirildi Bu üçüncü sadâreti ise 30 Eylül 1919’da sona erdi

Ali Rızâ Paşa kabînesinin 3 Mart 1920’de düşmesi, arkasından kurulan Sâlih Paşa hükümetinin 25 günlük iktidârdan sonra çekilmesi, Tevfik Paşanın tekrar hükümet kurmayı kabul etmemesi, Ferid Paşanın 5 Nisan 1920’de tekrar sadrâzamlığa gelmesine sebep oldu 30 Temmuz 1920’de kabînesini yenilemek için istifâ etti Bir gün sonra da son kabînesini kurdu Bu beşinci ve son kabînesi, 17 Ekim 1920’ye kadar devâm etti

Ferid Paşanın 13 aylık iktidârı sırasında önemli olaylar; Meclis-i Mebusan’ın kapatılması, Sevr Barış Antlaşmasını imzâlaması ve Kuvâ-yı Milliyeye karşı davranışlarıdır Anadolu’da hiç sevilmeyen Ferid Paşa, Millî Mücâdelenin zafere ulaşması üzerine, Avrupa’ya kaçtı 6 Ekim 1923’te Fransa’nın Nice şehrinde öldü