Divan-ı Lügati�t Türk

Divan-ı Lügati�t Türk

Divân-ı Lügati�t-Türk, Kaşgarlı Mahmut tarafından Bağdat�ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça sözlüktür Türkçe�nin bilinen en eski sözlüğü olup, Orta Asya yazı Türkçesi hakkında varolan en kapsamlı ve önemli dil anıtıdır El yazması nüshası 638 sayfadır ve yaklaşık 9000 Türkçe kelimenin oldukça ayrıntılı Arapça açıklamasını içerir Ayrıca Türklerin tarihine, coğrafi yayılımına, boylarına, lehçelerine ve yaşam tarzlarına ilişkin kısa bir önsöz ve metin içine serpiştirilmiş bilgiler mevcuttur

Klasik Arap leksikografisinin ilkelerine göre hazırlanmış olan sözlük, Kaşgarlı Mahmut�un Türk boyları hakkındaki etraflı bilgisinin yanısıra, Arap filolojisi konusunda da esaslı bir eğitim görmüş olduğunu gösterir

Sözlüğün elde bulunan tek yazma nüshası 1266′da Şam�da temize çekilmiş ve 1915′te İstanbul�da Ali Emiri Efendi (1857-1923) tarafından tesadüfen bulunmuştur (Ancak daha önceki yüzyıllarda Antepli Aynî ve Kâtip Çelebi de Divân�dan söz ederler) Ali Emiri yazması 1917′de Talat Paşa�nın (1874-1921) teşviki ile Kilisli Rıfat Bilge�nin (1873-1953) gözetiminde basılmış hemen bütün dünya Türkologlarının ilgisini çekmiştir 1928 yılında Türkolog Carl Brockelmann, ayrıntılı notlarla sözlüğün Almanca çevirisini yayımlamıştır Besim Atalay�ın modern Türkçe çevirisi 1940′ta Türk Dil Kurumu tarafından basılmıştır Son yıllarda Dankoff�un Divan-ı Lügat-it Türk çevirisi, yeni bilgiler ışığında önemli yorum değişikliklerine yol açmıştırDivan, Türk, Divanı Lügatit Türk, Kaşgarlı Mahmut, Divan-u Lügati�t Türk