Geçmişten Günümüze Sigara

**KRDNZ** · 10-06-2008

19 YÜZYILDAN ÖNCE TÜTÜN KULLANIMI

1492’den önce: Amerika kıtasının yerlileri tedavi ve dini amaçlarla tütün üretimi yapıyorlardı
1492: Kristof Kolomb Amerika’yı keşfetti Avrupa’ya döndüğünde yanında bu kıtada daha önce hiç görülmemiş olan tütün tohumları ve yaprakları vardı Kolomb’un mürettebatından Rodrigo Jerez tütün içerken görüldü ve şeytan tarafından ele geçirildiği iddia edilerek hapis cezasına çarptırıldı
1535: Montreal Adasına ulaşan Jacques Cartier oradaki yerli halkın kendisine tütün sunmasından sonra günlüğüne “vücutlarını, ağızları ve burunları sanki birer bacaymışlar gibi tütene kadar, dumanla dolduruyorlar”, “biz de onları taklit ettik, ancak duman biber gibi acıydı ve ağzımızı yaktı” diye yazmıştı
1556: Fransa ilk defa tütünle tanıştı ve Jean Nicot kısa zamanda tütün içmeyi popüler hale getirdi (19 Yüzyıl bilim adamları “nikotin” olarak tanınan kimyasal maddeye onun adını verdiler)
1565 yılına gelindiğinde; tüm Avrupa’ya yayılan tütün alışkanlığı, ünlü İngiliz aristokratı ve şairi Sir Walter Raleigh’nin tütün içmeye başlamasıyla, İngiltere’ye de girdi
1610: Japonya’da tütün üretimi ve içimi yasaklandı
1612: Amerika’da Virginia’da ilk defa ticari tütün ekimi yapıldı ve başarıya ulaştı Amerikalı tütün ekicisi John Rolfe daha sonra ünlü Kızılderili kızı Pocahontas’la evlendi On yıl içinde, tütün Virginia eyaletinin en önemli ihraç maddesi haline geldi Tütün ekimi için köle iş gücü kullanılmaya başlandı
1618: Virginia 20000 libre tütün üretti
1622: Virginia, bir Kızılderili saldırısında kolonisinin üçte birini kaybetmesine rağmen 60000 libre tütün üretti
1627: Virginia, 500000 libre tütün üretti
1629: Virginia tütün üretimini üç katına çıkararak 1500000 libre tütün üretti
1634: Maryland kuruldu Maryland’de de tütün üretimine başlandı Rus Çarı tütün içimini tüm Rusya’da yasakladı Tütün içerken yakalananların ceza olarak burnu kesiliyor, suçun tekrarı halinde ölüme mahkum ediliyorlardı
1660: Tütün üreticisi olan Virginia ve Marland kolonilerinde kölelik başladı Sayıları azalan beyaz uşaklar yerini kölelere bıraktı Köle fiyatları tütün fiyatlarına göre belirlenmeye başlandı
1676: New France Kolonisinde sokakta tütün içmek ve tütün taşımak yasaklandı Bir süre için, perakende satışta yasaklandı ancak halkın kendileri için tütün yetiştirmeye başlamasıyla, Kanada’nın tütün endüstrisi düşüş gösterdi
1732: Virginia’nın en zengin tütün üreticisi Robert King öldü Öldüğünde 300000 dönüm arazisi ve 700 kölesi vardı
1739: Fransa, Kanada’dan tütün ithal etmeye başladı
1761: İngiliz doktor John Hill, “Cautions Against the Immodetrate Use of Snuff” (Aşırı Enfiye Kullanımına Dikkat) isimli ve tarihte bilinen ilk tütün-kanser araştırması olan raporunu yayınladı
1775: Virginia ve Maryland’in tütün üretimi 100 milyon libreye ulaştı
19 Yüzyıl 1800: ABD’nin köle nüfusunun yarısından fazlası Virginia ve Maryland’deydi Bu iki eyaletteki toplam zenci köle sayısı 395000’di
1800’lerin başı: Puro tüketimi, enfiye tüketimiyle rekabet etmeye başladı Tütün çiğneme ve pipo kullanımı ortaya çıktı
1854: 1856 yılında sona eren Kırım Savaşı başladı İngiliz ve Fransız askerleri Türk tütünüyle tanışıp, onu Avrupa’ya götürdüler
1878: Kanada’nın Ontorio bölgesinin rahibi Albert Sims “The Sin of Tobacco Smoking and Chewing Together With an Effective Cure for These Habbits” (Tütün İçme ve Çiğneme Günahı ve Bu Alışkanlıkları Bırakmak İçin Etkili Tedavi) isimli kitabını yayınladı
1881: ABD’de, John Bonsack ilk sigara yapan makinenin patentini aldı Böylece ABD, günde 120000 sigara üretmeye başladı Bir makine 48 kişinin yaptığı işi yapıyordu Üretim maliyeti düştü ve güvenli kibritin de icadıyla, sigara tüketimi bir anda patladı
1889: Saint John Hastanesi sigaranın zararlarını ve gırtlak kanserine neden olduğunu anlatan bir kitap yayınladı
1891: Kanada’nın British Colombia eyaletinde, 15 yaşından küçüklerin tütün içmesi yasaklandı
1895: Sadece Kanada’da 66 milyon adet sigara satıldı

Sigara 6,5 saniyede bir can alıyor

20 YÜZYIL

1903: Kanada, İngiltere ve Amerika’da sigaranın zararları ciddi bir şekilde ele alınmaya başlandı, Kanada’da sigaranın yasaklanması için meclise kanun tasarısı verildi
1914: Birinci Dünya Savaşının başlamasıyla, sigarayı yasaklama hareketi sekteye uğradı hatta tüm dünyada, cephedeki askerlere tütün yollama kampanyaları başladı
1920’ler: Tüm dünyada sigara kullanımı hat safhaya ulaştı, bir yılda tüketilen sigara sayısı milyarları buldu
1930: Almanya’nın Köln Üniversite’si bilim adamları sigara ve kanser arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak ortaya çıkardı
1934: İlk mentollü sigara üretildi
1938: John Hopkins Üniversitesi doktorlarından Raymond Pearl sigara içenlerin, sigara içmeyenlere oranla daha genç yaşta öldüklerini belirtti
1939: Almanya Polonya’yı işgal etti ve İkinci Dünya Savaşı başladı Cephedeki askerlere sigara taşınmaya başlandı Bu sırada Alman bilim adamları sigara ve kanser arasındaki ilişkiyi daha derinlemesine inceleyen yeni bir istatistiksel rapor yayınladı
1943: Dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık %60-%80’nin sigara içiyordu
1944: Amerikan Kanser Derneği, sigaranın sağlığa zararlı olabileceğini belirtti Akciğer kanseri ve sigara arasındaki ilişkinin henüz kesinlik kazanmadığını ama gene de dikkatli olunması gerektiği hakkında halkı uyardı
1947: Kanadalı doktor Norman Delarue akciğer kanseri hastalarının % 90’ının sigara tiryakisi olduğunu gösteren bir araştırma yayınladı

BUGÜN

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sigara kullanımının yılda 5 milyon insanın ölümüne yol açtığını, bu sayının önümüzdeki 20 yıl içerisinde iki katına çıkmasının beklendiğini kaydetti WHO’nun tahminlerine göre, bugün tüm dünyada 1,3 milyar civarında olan sigara kullanıcılarının sayısı 2025 yılında 1,7 milyarı bulacak
Sigara yüzünden dünyada her 6,5 saniyede bir kişi ölüyor ve sigaranın dünya ekonomisine yılda yaklaşık 200 milyar dolarlık zarar veriyor
17 milyon kişinin sigara kullanıcısı olduğu tahmin edilen Türkiye’de de yıllık sigara harcaması 65 milyar dolara ulaştı
Bilimsel çalışma sonuçlarına göre ise dünyada her yıl 5 milyon kişi sigara nedeniyle yaşamını kaybederken, Türkiye’de bu rakam 100 binle ifade ediliyor 3 milyon KOAH (Kronik Obstriktif Akciğer Hastalığı), 4 milyon da astımlı bulunan Türkiye’de, yılda ortalama 50 bin yeni akciğer kanseri tanısı konuluyor

10-06-2008	#1
KRDNZ	Geçmişten Günümüze Sigara 19 YÜZYILDAN ÖNCE TÜTÜN KULLANIMI 1492’den önce: Amerika kıtasının yerlileri tedavi ve dini amaçlarla tütün üretimi yapıyorlardı 1492: Kristof Kolomb Amerika’yı keşfetti Avrupa’ya döndüğünde yanında bu kıtada daha önce hiç görülmemiş olan tütün tohumları ve yaprakları vardı Kolomb’un mürettebatından Rodrigo Jerez tütün içerken görüldü ve şeytan tarafından ele geçirildiği iddia edilerek hapis cezasına çarptırıldı 1535: Montreal Adasına ulaşan Jacques Cartier oradaki yerli halkın kendisine tütün sunmasından sonra günlüğüne “vücutlarını, ağızları ve burunları sanki birer bacaymışlar gibi tütene kadar, dumanla dolduruyorlar”, “biz de onları taklit ettik, ancak duman biber gibi acıydı ve ağzımızı yaktı” diye yazmıştı 1556: Fransa ilk defa tütünle tanıştı ve Jean Nicot kısa zamanda tütün içmeyi popüler hale getirdi (19 Yüzyıl bilim adamları “nikotin” olarak tanınan kimyasal maddeye onun adını verdiler) 1565 yılına gelindiğinde; tüm Avrupa’ya yayılan tütün alışkanlığı, ünlü İngiliz aristokratı ve şairi Sir Walter Raleigh’nin tütün içmeye başlamasıyla, İngiltere’ye de girdi 1610: Japonya’da tütün üretimi ve içimi yasaklandı 1612: Amerika’da Virginia’da ilk defa ticari tütün ekimi yapıldı ve başarıya ulaştı Amerikalı tütün ekicisi John Rolfe daha sonra ünlü Kızılderili kızı Pocahontas’la evlendi On yıl içinde, tütün Virginia eyaletinin en önemli ihraç maddesi haline geldi Tütün ekimi için köle iş gücü kullanılmaya başlandı 1618: Virginia 20000 libre tütün üretti 1622: Virginia, bir Kızılderili saldırısında kolonisinin üçte birini kaybetmesine rağmen 60000 libre tütün üretti 1627: Virginia, 500000 libre tütün üretti 1629: Virginia tütün üretimini üç katına çıkararak 1500000 libre tütün üretti 1634: Maryland kuruldu Maryland’de de tütün üretimine başlandı Rus Çarı tütün içimini tüm Rusya’da yasakladı Tütün içerken yakalananların ceza olarak burnu kesiliyor, suçun tekrarı halinde ölüme mahkum ediliyorlardı 1660: Tütün üreticisi olan Virginia ve Marland kolonilerinde kölelik başladı Sayıları azalan beyaz uşaklar yerini kölelere bıraktı Köle fiyatları tütün fiyatlarına göre belirlenmeye başlandı 1676: New France Kolonisinde sokakta tütün içmek ve tütün taşımak yasaklandı Bir süre için, perakende satışta yasaklandı ancak halkın kendileri için tütün yetiştirmeye başlamasıyla, Kanada’nın tütün endüstrisi düşüş gösterdi 1732: Virginia’nın en zengin tütün üreticisi Robert King öldü Öldüğünde 300000 dönüm arazisi ve 700 kölesi vardı 1739: Fransa, Kanada’dan tütün ithal etmeye başladı 1761: İngiliz doktor John Hill, “Cautions Against the Immodetrate Use of Snuff” (Aşırı Enfiye Kullanımına Dikkat) isimli ve tarihte bilinen ilk tütün-kanser araştırması olan raporunu yayınladı 1775: Virginia ve Maryland’in tütün üretimi 100 milyon libreye ulaştı 19 Yüzyıl 1800: ABD’nin köle nüfusunun yarısından fazlası Virginia ve Maryland’deydi Bu iki eyaletteki toplam zenci köle sayısı 395000’di 1800’lerin başı: Puro tüketimi, enfiye tüketimiyle rekabet etmeye başladı Tütün çiğneme ve pipo kullanımı ortaya çıktı 1854: 1856 yılında sona eren Kırım Savaşı başladı İngiliz ve Fransız askerleri Türk tütünüyle tanışıp, onu Avrupa’ya götürdüler 1878: Kanada’nın Ontorio bölgesinin rahibi Albert Sims “The Sin of Tobacco Smoking and Chewing Together With an Effective Cure for These Habbits” (Tütün İçme ve Çiğneme Günahı ve Bu Alışkanlıkları Bırakmak İçin Etkili Tedavi) isimli kitabını yayınladı 1881: ABD’de, John Bonsack ilk sigara yapan makinenin patentini aldı Böylece ABD, günde 120000 sigara üretmeye başladı Bir makine 48 kişinin yaptığı işi yapıyordu Üretim maliyeti düştü ve güvenli kibritin de icadıyla, sigara tüketimi bir anda patladı 1889: Saint John Hastanesi sigaranın zararlarını ve gırtlak kanserine neden olduğunu anlatan bir kitap yayınladı 1891: Kanada’nın British Colombia eyaletinde, 15 yaşından küçüklerin tütün içmesi yasaklandı 1895: Sadece Kanada’da 66 milyon adet sigara satıldı Sigara 6,5 saniyede bir can alıyor 20 YÜZYIL 1903: Kanada, İngiltere ve Amerika’da sigaranın zararları ciddi bir şekilde ele alınmaya başlandı, Kanada’da sigaranın yasaklanması için meclise kanun tasarısı verildi 1914: Birinci Dünya Savaşının başlamasıyla, sigarayı yasaklama hareketi sekteye uğradı hatta tüm dünyada, cephedeki askerlere tütün yollama kampanyaları başladı 1920’ler: Tüm dünyada sigara kullanımı hat safhaya ulaştı, bir yılda tüketilen sigara sayısı milyarları buldu 1930: Almanya’nın Köln Üniversite’si bilim adamları sigara ve kanser arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak ortaya çıkardı 1934: İlk mentollü sigara üretildi 1938: John Hopkins Üniversitesi doktorlarından Raymond Pearl sigara içenlerin, sigara içmeyenlere oranla daha genç yaşta öldüklerini belirtti 1939: Almanya Polonya’yı işgal etti ve İkinci Dünya Savaşı başladı Cephedeki askerlere sigara taşınmaya başlandı Bu sırada Alman bilim adamları sigara ve kanser arasındaki ilişkiyi daha derinlemesine inceleyen yeni bir istatistiksel rapor yayınladı 1943: Dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık %60-%80’nin sigara içiyordu 1944: Amerikan Kanser Derneği, sigaranın sağlığa zararlı olabileceğini belirtti Akciğer kanseri ve sigara arasındaki ilişkinin henüz kesinlik kazanmadığını ama gene de dikkatli olunması gerektiği hakkında halkı uyardı 1947: Kanadalı doktor Norman Delarue akciğer kanseri hastalarının % 90’ının sigara tiryakisi olduğunu gösteren bir araştırma yayınladı BUGÜN Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sigara kullanımının yılda 5 milyon insanın ölümüne yol açtığını, bu sayının önümüzdeki 20 yıl içerisinde iki katına çıkmasının beklendiğini kaydetti WHO’nun tahminlerine göre, bugün tüm dünyada 1,3 milyar civarında olan sigara kullanıcılarının sayısı 2025 yılında 1,7 milyarı bulacak Sigara yüzünden dünyada her 6,5 saniyede bir kişi ölüyor ve sigaranın dünya ekonomisine yılda yaklaşık 200 milyar dolarlık zarar veriyor 17 milyon kişinin sigara kullanıcısı olduğu tahmin edilen Türkiye’de de yıllık sigara harcaması 65 milyar dolara ulaştı Bilimsel çalışma sonuçlarına göre ise dünyada her yıl 5 milyon kişi sigara nedeniyle yaşamını kaybederken, Türkiye’de bu rakam 100 binle ifade ediliyor 3 milyon KOAH (Kronik Obstriktif Akciğer Hastalığı), 4 milyon da astımlı bulunan Türkiye’de, yılda ortalama 50 bin yeni akciğer kanseri tanısı konuluyor __________________ Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar, 'Medeniyyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar? Ey ŞaiR! Bana Yağmurdan bahsetme, yağdır