Diyarbakır

Genel Bilgiler


DİYARBAKIR

GENEL BİLGİLER Yüzölçümü: 15355 km²
Nüfus: 1362708 (2000)
İl Trafik No: 21
Isının 40-50 dereceye vardığı yaz günlerinin bunaltıcı sıcaklığından kurtulmak amacıyla gelişen düz damlı evleri ile tipik yöre mimarisinin günümüzde de yaşatıldığı Diyarbakır, uzun surları, Malabadi Köprüsüyle görülmesi gereken bir ildir

Diyarbakır yöresinin en eski adı Assur kaynaklarında Amidi olarak geçer Yunanca ve Latince kaynaklarda bu ad, Amido ya da Amida olarak yazılır Arap akınları sırasında bölgeye yerleşen Bekr adındaki bir aşiret nedeniyle yörenin adı Bekr diyarı anlamında Diyar-ı Bekr olarak söylenmiştir Günümüzdeki ismini, Atatürk’ün 1937’de halka yaptığı konuşma esnasında, şehrin adından Diyarbakır olarak bahsetmesiyle 10 Aralık 1937 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile almıştır

Diyarbakır’ın Ergani ilçesine bağlı Çayönü Tepesi’nde yapılan kazılar, bölgede ilk yerleşimin MÖ 9 bine dek uzandığını göstermektedir Yörede MÖ 2000’lere ilişkin ilk bilgiler Hurri- Mitanni halkına ve Hurri–Hitit ilişkilerine dayanmaktadır Anadolu’nun en eski halklarından olan Hurrilerin yaşadıkları bölge Subartu denilen, yani bugünkü Diyarbakır’ı da içine alan yöredir MÖ 1200’lerde Hitit Devleti’nin Anadolu’ya göç eden deniz kavimlerinin istilaları ile yıkılmasından sonra, Hititlerin Subartu ülkelerindeki üstünlüğünü kabul eden ve yönetim boşluğuna düşen Hurri ve Aram toplulukları, küçük kent devletleri oluşturdular Daha sonra yöre, Mezopotamya’da güçlü bir krallık olan Assur, daha sonra kısa bir dönem için Urartu egemenliğine girmiştir MÖ 7 yüzyıl ortalarında İskitlerin yerleştiği Amidi kenti, MÖ 625’te Medlerin, MÖ 550’de de Perslerin egemenliği altına girmiştir MÖ 4 yüzyılda Pers İmparatoru III Darius’un İskender orduları önünde yenik düşmesiyle yörede Helenistik dönem başlamıştır Daha sonraları yöre Partlar ve Romalılar arasında cereyan eden savaşlara sahne olmuştur MS 3 yüzyılda, İran’da başa geçen Sasani sülalesi ve Romalılar arasında el değiştiren kent, MS 4 yüzyılda Roma’ya bağlanmıştır Daha sonraki dönemlerde Bizans Devleti ile Sasaniler arasında geçen savaşlar, bölgede güçlenmeye başlayan İslam ordularının üstünlük sağlamalarına neden olmuş, Hz Ömer zamanında Diyarbakır Arap egemenliğine girmiştir Uzun bir zaman Arap egemenliğinde kalan kent, 1085’te Selçuklu Devleti sınırlarına dahil olmuştur Diyarbakır’ın Osmanlı Devleti’ne katılması 15 Eylül 1515’te Yavuz Sultan Selim döneminde gerçekleşmiştir
Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Diyarbakır, yüzyıllar boyunca Güneydoğu Anadolu’nun fikir, sanat, kültür ve bilim merkezi olmuştur Önemli bir ticaret merkezi olan şehir günümüzde de bu özelliğini korumaktadır

Coğrafi Konumu
Diyarbakır’ın kuzeyinde Bingöl ve Elazığ, doğusunda Batman, güneyinde Mardin, güneybatısında Şanlıurfa, batısında Adıyaman ve Malatya bulunmaktadır
İklimi
Diyarbakır’da sert ve kurak bir yayla iklimi hâkimdir


İLÇELER:
Diyarbakır ilinin ilçeleri; Bismil, Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil, Ergani, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice ve Silvan'dır
Eğil: Zengin bir geçmişe sahip olan Eğil ilçesi tarih içinde de önemli bir yer işgal etmiştir Asur Kalesi'nin adından da anlaşılabileceği gibi Asurluların da ötesine ulaşan bir geçmişi vardır
Çermik: Diyarbakır'ın kuzeybatısında olan Çermik, kaplıcalarıyla tanınmış ünü tüm yurda yayılmış güzel ve yemyeşil bir ilçemizdir Dünyanın her yanından insanlar şifa bulmak amacıyla bu kaplıcalara gelirler İlçenin eski kalesi, Alaaddin Camii, Abdullah Paşa Medresesi Haburman Köprüsü efsanevi Gelin Dağı, Seyfullah Bey Hamamı ve Ali Dede Çeşmesi ilk anda görülmesi gereken ünlü yerlerindendir
Hani: Diyarbakır'ın 90 km kuzeydoğusunda Bingöl-Diyarbakır karayolu üzerinde dağlık bir yerleşim yeridir Hani İlçesinde 13 yyda yapıldığı sanılan Hatuniye Medresesi ve 15 yyda yapılan Ulu Cami bir Selçuklu eseridir
Kulp: Kulp, Diyarbakır'ın en uzak ilçesidir Ürettiği nefis ballarıyla tanınan Kulp, Kâfurum Kalesi, Kanikan Mağaraları, Kale-i Ulya, Ciksi Kalesi, Büyük Kaya, İmamı Gazali Türbesi ve çok eski olduğu sanılan Bahemdan köyü gibi eski eserleriyle de geniş bir tarihi zenginliğe sahiptir
Kocaköy: Kocaköy'ün ne zaman kurulduğu bilinmemektedir İlçede birçok höyük ve mağara bulunmaktadır
Lice: Diyarbakır'ın 95 km kuzeyinde tarihi bir yerleşim merkezidir Efsanesi dünyaca bilinen, çeşitli ülke ve şehirlerin sahip çıktığı Eshab-ül Kehf mağarasının asıl efsanede geçen Dakyonus şehri tüm özellikleriyle Diyarbakır'ın Lice ilçesi yakınındadır
Silvan: Kuruluş tarihinin Diyarbakır kadar eski olan Meyyafarikin uygarlığının beşiği olan bir ilçedir Dünyanın önemli eserlerinden Malabadi Köprüsü, Silvan Kalesi, Kulfa Kapısı ve çeşitli tarihi camilerin yer aldığı tepeden tırnağa tarihle doludur


Coğrafya

DİYARBAKIR
COĞRAFYA
Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, Elcezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır Doğuda Siirt ve Muş batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya kuzeyde Elazığ ve Bingöl güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır
Diyarbakır, yeryüzü şekilleri açısından genelde dağlarla çevrili, ortası hafif çukurlaşmış görünümündedir İl, Güneydoğu Torosların kollarıyla çevrilidir İlin en yüksek dağı Muş sınırı yakınındaki Anduk Dağıdır (2830 m)
Diyarbakır ilinde sert ve kurak bir yayla iklimi hakimdir

Tarihçe

DİYARBAKIR
TARİHÇE
Diyarbakır tarihinin, önceleri MÖ3000 yılına kadar uzandığı bilinirken, son zamanlarda Çayönü kazıları ile yapılan araştırmalar sonucunda uygarlık geçmişinin MÖ7500 yıllarına kadar uzandığı belirlenmiştir Diyarbakır ve çevresinde Hurriler, Mitanniler, Hititler, Asurlar, Medler, Persler, Büyük İskender, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular ve Osmanlılar hüküm sürmüştür



Ne Yenir?

DİYARBAKIR
NE YENİR?
Devasa boyutlardaki karpuzu ile tanınan Diyarbakır yemek kültürü açısından da zengindir Cartlak kebabı olarak da bilinen ciger kebabı geleneksel yemekler arasındadır
Diyarbakır'dan Yemek Tarifleri
Patlıcan meftunesi
Hazırlanışı: Bir tencere içinde yağda gerekli miktarda et iyice kızartılır, doğranmış sivri biber ilave edilir Daha sonra salça ve pul biber iyice kızartılır Az tuzlu suda doğranmış patlıcanlar bolca yıkanıp tencereye konur Biraz pişirilir, doğranmış domatesler ilave edilir Bir müddet sonra yemek kaynadıktan sonra, bir miktar süzülmüş sumak suyu ilave edilir Yemek kaynatılır Piştikten sonra ocaktan alınır Ezilmiş sarımsak yemeğe katılır, servise sunulur
Ekşili etli dolma
Hazırlanışı:
Dolma içi: Kuyruk tarafından seçilen yağlı etler küçük küçük doğranır, doğranmış soğan, sivri biber, domates, pirinç, baharat, tuz, pul biber, salça, sıvı yağ ile süzülmüş sumak suyu ile karıştırılıp dolma içi hazırlanır
Daha sonra haşlanmış lahana ve oyulmuş patlıcan, kabak ve domateslerin içine doldurulup tencereye dizilir Süzülmüş sumak suyu yeteri kadar ilave edilir, dolmaların dağılmaması için yassı bir taş dolmaların üzerine konur Kaynayıncaya kadar pişirilir Ocaktan alınır, tencerenin kapağı 15 dakika kadar açılmaz Daha sonra servis yapılır
İçli köfte
Köfte içi hazırlanması: Yağsız kıyma, ufak doğranmış kuru soğan, pul biber, baharat, kara reyhan ve maydanoz iyice kızartılıp pişirilir ve soğumaya bırakılır
Bulgurun hazırlanışı: Köftelik bulgur ile döğme kırıntısı birbiriyle karıştırılıp biraz tuz ve sıcak su ilave edilir Yarım saat bırakılır, köftelik hamur haline gelir Köftelik iyice yoğrulur Hazırlanan hamur yumurtadan küçük şekilde ayrılır, köfte içi açılır
Pişirilmesi: İçi açılan köftelere hazırlanan iç doldurulup kapatılır Kaynatılan suyun içine köfteler bırakılır Köfteler kaynayan suda haşlanmış olarak su yüzüne çıkarsa pişmiş olur Daha sonra yumurtalar kırılıp çırpılır ve haşlanmış köfteler yumurtaya batırılıp tavada kızartılır servise hazır hale gelir


Ne Alınır?

DİYARBAKIR
NE ALINIR?

El sanatları, hasır bilezik, kiniş gerdanlık, gümüş işlemeli nalın ve çekmeceler kuyumcuların beğenilen ürünleridir Köylerden el dokuması halı ve kilim üretimi yapılmaktadır















Yapmadan Dönme

DİYARBAKIR
YAPMADAN DÖNME

Diyarbakır Surlarını gezmeden,
Malabadi Köprüsünü görmeden,
Eski Diyarbakır Evlerini görmeden,
Cahit Sıtkı Tarancı ve Arkeoloji Müzelerini görmeden,
Selim Amca'da kaburga yemeden, meyankökü içmeden,
Diyarbakır hasırı almadan
Dönmeyin

paylaşımın mükemmelama biraz uzun olmuşş
bnm en çok dikkatimi çeken bölümü yemekleri oldu
turizm,mutfak çıkışlı olduğum için dünyam olmuş yemekler:sm_razz:

paylaşım süpersen diyarbakırlı mısın?36