Bergama

Tarihi ve kültürel turizmin geniş mozayiğini oluşturan Bergama,eski uygarlıkların iç içe yaşadığı ayrıcalıklı bir ilçedirSahip olduğu tarihi,kültürel ve doğal değerler her toplum,her kesim ve her yaş grubundan turiste hitab edecek çeşitliliktedir

Bergama,merkez ve çevresinde Arkaikelenistik,Roma,Bizans,Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait önemli ziyaret yerleri vardırBunların en önemlileri Akropol,ASklepion,Kızılavlu,Zeus Sunağı (1897 yılında Almanya'ya kaçırılmıştır,Roma Tiyatrosu (Halk arasında viran kapı olarak biliniyor) ,timülüsler,Hanlar,Hamamlar, Camiler,köprüler ,Türbeler ve çeşmeler bulunmaktadırArkeolojik kazıda çıkarılanlar Bergama Müzesinde sergilenmektedir
İlçemizin turizm potansiyelinin daha iyi değerlendirilebilmesi için konaklama işletmeleri yanında eğlence ve dinlenme ağırlıklı kollektif mekanlar,park ve yaya yolları yapılmalı,cadde ve sokak ışıklandırmaları çoğaltılmalı,vitrin düzenlemeleri,sağlık ve spor tesisleri kurulmalıdırOrganize tur şeklinde gelen turistlere Bergama için sadece 2-3 saat ayrılmaktadırBu kısa süre turistlerin istemlerini ve Bergamalının beklentilerini karşılamaktan uzaktır

İLÇENİN ÖNEMLİ YERLERİ
1-Akropol(Kale tepesi)
2-Roma şehri (Kızıl Avlu,anfitiyatro)
3-Asklepion
4-Tümülüsler (Şehrin çevresinde 3 antik mezar tümülüs bulunmaktadır)
5-Bergama Müzesi

SELÇUKLU VE OSMANLI MOTİFLERİNİN ÇARPICI ÖRNEKLERİNİ TAŞIYAN CAMİLER
1-Ulu Cami
2-Kurşunlu Cami
3-Hacı Hekim Cami (Pazar yerindedir)
4-LALELİ cami (asklepion yolu üzerindedir)
5-Şadırvan Cami

ILICALAR
1-Kleopatra Güzellik ılıcası
2-Paşa ılıcası
3-Mahmudiye ılıcası
4-Kaynarca Çamur banyosu

AKROPOL KRAL SARAYLARI
Kalenin doğu duvarı boyunca kralların otur dukları saraylar ve bağlı yapılar yer almaktadır Akropol'ün en yüksek kesimini kaplar ve bugün yalnız temelleri kalmıştır Sarayların üst yapıları oldukça sade ve planları prestilli ev tipindedir Odalar sütun bir avlu çevresinde toplanmıştır (818)
Sarayların Bergama krallarının adlarıyla anılması genel kazı bu luntularına dayanmaktadır Çünkü yazıtda bir belge ele geçmemiştir (819) En kuzeydeki yapı grupları kuzeyden güneye doğru I Attalos, I: Eumenes, II Attalos'un sarayları olarak anılır En güneydeki büyük sa rayda yapı taşı olarak kullanılan Bergama sunağının taşları tarihler için ipucu olmaktadır Bu sarayın kuzeydoğu köşesinde mozaik döşemeli bir sunak bölümü yer alır Kuzeybatı odasında da mozaik süslere rastlanmış ve sanatçı Hephaistion imzasını taşımaktadır Sa rayların kendi gereksinmeleri için iki sarnıcı bulunmaktadır

TRAIAN TAPINAĞI
Yine Akropol'ün en yüksek kesimindeyiz Bu radan tüm güzelliği ile Bakırçay ovası ve uzaklardan Çandarlı Körfez görülmektedir, Tapınak, tanrılaşmış Roma imparatoru Traian (98-117 için yapılmış ve ölümünden sonra yerine geçen Hadrian tarafından ta mamlanmıştır, Bu nedenle kazılarda her iki kırala ait heykellere rast lanmıştırTapınağın çevresindeki alan 60x70 metre otup Athena tapınağınıı kuzeyindeki terasta beyaz mermerden ve Korint stili ile yapılmıştır 6xı sütunlu olup yüksekliği I8 metreyi buluyordu Çatı süslemesi Bergama müzesindedir Kemer ve tonozları ise sağlam bir şekilde ayakta dur maktadır Tapınak üç yanda sütunlu galerilerle çevrilidir arka duvar yöresinde heykel altlıkları görülebilir

ASKLEPİON

Sağlık yurdunun kuzeybatı ucunda ortalama 3500 kişi alan bir tiyatro bulunmaktadır Bu tiyatro, sarı kayalığın yontulması ile ortaya gelen yarım daire biçimindeki oyuğa oturtulmuştur Su sızıntılarından tiyatroyu korumak için de, alt katında kayaların oyulması ile bir kanal açılmıştır Tiyatro ortasında bir koridor ile ikiye bölündüğü gibi, dikinede beş bölüme ayrılmıştır 14 basamak oturağı bulunmaktadırOturma sıraları bugün onarılmış olup, her yıl kermes şenliklerinde oyunlar verilmektedir Basamakların en üstünde iyonik sütunlu galeri arkadan tiyatroyu sarar ve akustik özellik verir Alt bölüm ile sahne arasındaki yarım daire biçimindeki alan, orkestra denilen yerdedir Tiyatronun sahne duvarı beş kapılı ve üç katlı idi Tiyatronun çapı 60 metre olmaktadır Loca önündeki Baküs heykeli eğlenceli yaşamın bir simgesiydi

ASKLEPİONDA TEDAVİ
Asklepiona inanarak,buraya şifa bulmaya gelen hastaların tedavisi,her şeyden önce temizlenerek,iyileşme amacı ile tanrıya dua edip,adak adadıktan sonra,uykuya yatıp,uykuda görülen rüyanın yorumlanması ve telkin esasına dayanıyorduŞifalı kutsal su ve çamur banyoları,yararlı otlardan yapılan ilaçların yanısıra müzik,düzenlenen törenler ve temsiller tadavi yöntemleri olarak kullanılmıştır
Bu tedavi yöntemleri ve metotları ,özellikle rüya ile ilgili bilgilerin çoğu,kazılar sonucu ele geçen adak taşları ve yazıtlarınokunması sonucu öğrenilmiştir
İyileşmeyecek ağır hastalar ve doğumlar asla içeriye alınmazdıUzak yerlerden bitkin ve yorgun gelen hastalar propylon avlusuna alınır,muayana edilir,teşhis konur,iyi olacak gibiyse asklepiona girmesine izin verilirdiHekimler hastaya "yat,uyuyuncaya kadardua et,Tanrı senin derdinin devasını sana bildirecektirNe görürsen,ne duyarsan bize anlat" diye telkin ederlerdi

Allianoi, Helenistik Çağ sonrasında (İÖ2yy) Bergama'nın 18 kilometre kuzeydoğusunda kurulmuş MS 2 yüzyılda büyük gelişme gösteren Allianoi,
"Sağlık Tanrısı Asklepois"in yurdu
olarak biliniyor
ASKLEPIOS Antik Grek mitolojisinde hasta insanlara şifa dağıtan,hekimliğin ve tıp biliminin tanrısıydıApolion oğlu Asklepiosu yarı at yarı insan olan Khiron'a emanet ettiKhiron ona okuma, yazma ve önemli hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların formüllerini öğrettiAsklepios un ünü kısa sürede yayıldıAsklepios ölüleri de diriltiyorduZeus buna kızdığı için Asklepiosu öldürttüYunanlılar asklepiosun adını yaşatmak amacı ile aynı isimle sağlık merkezleri yaptılarAllianoi de bunlardan biri
Topraklarından 45 derece kükürtlü su çıkan şifa merkezi Atlianoi, bu özelliğiyle dünyanın
dört merkezinden biriPergamon Krallığı'nın sayfiye yeri olan bölge,yıllarca Hydroterapi
(suyla tedavi) merkezi olarak hizmet vermiş
Yortantı Baraji'nın yapım aşamasında antik değeri anlaşılan bölgede hızlandırılan kazı çalışmaları esnasında, bölgenin Helenistik Çağ'da kurulduğu ve en parlak dönemini Roma
İmparatorluğu Hadrian'la yaşadığım ortaya koydu, işte o
zaman da kentin sağlık merkezi Asklepionlar'dan biri olduğu anlaşılmış Allianoi'de Hadrian döneminde Anadolu'daki pek çok kent gibi büyük bir bayındırlık hareketi yaşanmış ve gösterişli bir Asklepieion haline dönüştürülmüşKazılar sayesinde Bergama, ikinci
bir sağlık merkezine kavuşmanın dışında arkeleoji alanında bölgenin ve Türkiye'nin önemini daha da artıran Asklepieion kültürünün Anadolu'da yaygın olduğunu da kanıtladıAllianoi'nin MS 11yüzyılın sonuna kadar Bakırçay havzasında önemli bir sağlık yurdu
olarak kullanıldığı ve Bergama Asklepieionu'nda yapılan psikoterapi tedavi merkezinden farklı olarak burada daha çok 'hydroterapi' uygulandığı yönündeki görüşler de güçlendi
Batı Anadolu'nun «n «nemli termal kaynaklarından biri olduğu için toprak altındaki sayışız değerli eserle birlikte günümüze kadar ulaşmayı başaran Allianoi'yi su baskınlarından kurtarmak elimizde
Allianoi kurtulabilir
Allianoi'yi sular altında bırakacak olan Yortanlı Barajı'nın gönderilen ödenekle ancak 5 yılda biteceği bildirilirken, baraj inşaatının durdurulması istendi"Ege'nin Zeugma" sı olarak anılan Allianoi Antik Kenti'ni sular altında bırakacak
Yortanlı Sulama Barajı'nın, her yıl 15 trilyon lira ödenek gönderilmesi halinde ancak 5 yılda tamamlanacağı öğrenildi Böylece Allianoi kentinin kurtulması için en az 5 yıl süre olduğu belirtildi İzmir Baro Başkanı Çetin Turan da baraj inşaatının hemen durdurulmasını istediÖdenek yetersizliğinden gövdesinde ot biten, devletin enflasyonla mücadele programı yüzünden de az ödenek gönderilen baraj için 1999 yılında 300 milyar lira, 2000 yılında ise 500 milyar lira ödenek gönderildi Gerçekleştiğinde 2 hektar başına 14 milyar liralık gelir artışı sağlayacak ve 67 milyon metreküp su hacmine sahip olacak
Yortanlı Baraj, Bakırçay Kınık sulama projesi içinde yer alıyor Toplam Proje tutarı 18 trilyon lira olan ve 1998'de yaşanan taşkında zarar gören barajın bugüne kadar yüzde 60'ı tamamlandı Proje öncesi Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ve DSİ Genel Müdrürlüğü arasındaki protokolle baraj ödeneğinin yüzde 25'nin baraj gölü altında kalacak eski eserleri kurtarma kazısına ayrılması yüzünden de gelecek ödenek bölünüyor
Su tutar hale gelebilmesi için 6 trilyon liraya ihtiyaç duyulan Yortanlı Barajı'nın bu ödeneğin tamamı gönderildiğinde ancak bir yılda teknik kısımların tamamlanacağı ve geriye 500 milyar lira tutarında ince işlerinin kalacağı öğrenildi Her yıl 15 trilyon ödenek gönderilmesi halinde de baraj ancak 5 yılda tamamlanabiliyor Yortanlı ve Çaltıkoru barajları, Kınık sol ve sağ sahil sulamasını kapsayan Bakırçay-Kınık projesinin bedeli 1013 trilyon lira Ancak 1999 yılı sonuna kadar proje için 135 trilyon lira harcandı 2000 yılında tüm projeye 18 trilyon lira ödenek gönderildi Iğdır Valisi olan Dr Mustafa Tamer'in de vali yardımcılığı döneminde 2 trilyon ek ödenek talebinde bulunduğu Yortanlı'ya bu sene için ek ödenek de gönderilmedi
12 yıldır kazılıyor
Yortanlı Baraj gölü alanında kalan eski eserleri kurtarma çalışmaları Bergama Müze Müdürü Ahmet Yaraş'ın başkanlığındaki bir ekip tarafından sürdürülürken, İzmir Baro Başkanı Çetin Turan da baraj inşaatının hemen durdurulmasını yoksa yeni bir Zeugma dramının da bu bölgede yaratıldığını söyledi
Bergama'nın yaklaşık 23 kilometre doğusunda Bergama-İvrindi karayolunun üzerinde yapılan kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılan Allianoi antik yerleşmesi MÖ 1 yüzyılda Paşa Ilıcası ve çevresinde kurulmuş 1998-99 yılı kazıları sonucunda Helenistik Çağ, mimari, buluntularının yanı sıra özellikle MS 2yüzyıla ait pek çok arkeolojik eser ele geçirildi Ayrıca kazılarda; çok sayıda heykeltraşlık eser, metal eserler, çanak çömlek, kandiller, kemik objeler, çok sayıda üzeri işlemeli cam eser, 1500 civarında altın, gümüş ve bronz sikke, en son olarak da 2 yüzyıl Roma döneminden kalma bir metre 60 santim uzunluğunda kırılmamış olduğu için büyük önem taşıyan mermer Afrodit heykeli bulundu
Bölgenin Zeugma kadar şansız olmadığını vurgulayan Müze Müdürü Yaraş, bir set yapıldığı takdirde bölgenin antik çağdaki gibi sayfiye yeri olabileceğini söyledi Allianoi kentinin yaklaşık 50 bin metrekarelik alana yayıldığını tahmin ettiklerini belirten Yaraş, bölgenin kurtarılabileceğini söyledi Konuyla ilgili bugün İstanbul'da düzenlenecek olan "Barajlar altında kalan tarihi yerler" konulu sempozyuma katılacağını belirten Yaraş şunları söyledi:"Mimarlar Odası'nın, arkeologların katılacağı bu sempozyumda Yortanlı kazıları ile Zeugma ele alınacak Yortanlı konusunda ben bilgi vereceğim Biz şu anda küçük bir alanda restorasyon yapıyoruz Ancak yıllardır sürdürülen kazılar sonrası artık tam bir kent görünümü ortaya çıktı Mozaikler ve üst yapılar gün ışığında Philip Morris şirketinin sponsorluğunda kazılarımız sürüyor Eğer kentin önüne bir set çekilebilirse Allianoi kurtulur"

Bu güne kadar kazıda çıkanlar
Afrodit heykeli,iki asklepios başı,torsolsr,termal havuzlar,heykeltraşlık parçalar,dükkanlar,çeşme,şarap imalathanesi,seramik fırınları,antik kaideler

ZEUS SUNAĞI
Bergama zeus sunağının yerinde bugün sadece temelleri vardırbilindiği üzere ııabdülhamit zamanında sanat yapılarına bağnazlık nedeni ile bu ünlü sunak almanlar (carl Humann) tarafından Berlin'e götürülmüştürdüzenli bir şekilde kesilerek ambalajlanan sunak Dikili limanından gemilere yüklenmiştirDaha sonra sunak ile ilgili kazılarda bulunan süsleme ve frizlerde götürülerek berlinde <Bergama müzesi> dedikleri yerde restore edilmiştir
II Eumenes zamanında Galatlara karşı kazanılan yenginin anısına dikilen anıt Zeus ve Athenaya adanmıştır Planı kare biçiminde olan bu anıtın, beş basamaklı bir podium üzerinde ve iki katlı olarak yapılışını anımsatmak isteriz Alt katın içi masiftir Dış yüzü ise tanrılarla gigantların savaşını betimlemektedir Yüksek kabartma olarak yapılan bu betimleminin uzunluğıı 120 metre, eni 230metredir Zeus sunağının bu frizi dev boyda 118 kabartmadan oluşmaktadır Bu kabartmaların her birinde Olympos tanrıları ile gigantlar arasındaki savaş canlandırılır Gigant denilen devler aslan ya da boğa kafalı ve yılan kuyruklu azmanlardır Olympos tanrılarından Zeus, Athena, Leto, Apollon, Artemis, Dione, Otos, Alkyoneus, Porphyrion ve daha adları bilinmeyen başkaları görülür (814) Ka2ıartmalarda devlerin, tanrıların giicü altında ezildikleri, gövdeleri paramparça edilip korkunç acılar içinde kıvrandıkları an canlandırılmıştır Bergama'ya özgü patetik üslupta işlenmiş olan bu kabartmalar Hellenistik sanatının en görkemli yapıtlarındandır Friz üzerindeki tanrı kabartmalarında çok ince ve yumuşak verilişe karşılık, canavarlar sert ve kaba olarak tam bir zıt görünümle canlandırılmıştırTüm kabartmalarda birlik ve uyum görülmesine karşın tek bir sanatçı'tarafından yapılmadığı da anlaşılmaktadır Oyma adlar arasında Dionyades, Menekrates, Melanippos, Orestes, Theorrhetos gibi heykeltraşların okunması da bunu kanıtlıyor Bunların tümü de Bergama'lıdır
Zeus zeus kadınlar

Bu ünlü Altarın bir frizi daha vardır ki ona küçük friz denmektedir ve Bergama'nın kahramanı Telephos adına oyulmuştur Yapının içi duvarına rastlar Adı geçen ve 120 metre boyunda olan frizin 80 metresi bulunmuştur Yapının ise kare biçiminde olup orta boş1ukta kare bir avlu ortaya çıkmaktadırAthena Tapınağından 100 yıl sonra yapılmış olmasına ve 25 metre daha aşağıya düşmesine karşın iki yapı arasında bir ilişki görünmektedir Sunak bağımsız bir yapı izlenimini vermektedir Athena Tapınağı da sunak avlusunun içinde yer almaktadır Kutsal alana girişte ilk olarak sunağın doğusundaki Zeus ve Athena kabartmaları grubu görülür Frizin bu tarafında, güneşin doğuşuyla ilgili ışık tanrıları Apollon, Artemis ve Leto verilmiştir, karanlık kuzeyde ise Orion, yazgı tanrıçaları Moira'lar ve gece tanrıçası betimlemeleri vardır, güneyde ise şafak, güneş tanrısı Helios, batıda denizle ilgili deniz tanrısı ailesi Akeonos, Amfitrite, Nereus ve Tritan yer alır Bergama SunaKının bu kabartma sıralanışı Hellenistik heykeltraşlığın büyük gücünü ortaya koyar Bu ünlü Sunağın kurban masası yapının ortasına düşen kare avluun içinde yer aldığı bilinmektedir Çepeçevre galerilerin uzantısınca yer alan taş bankın heykellerle süslü olduğu

Emeğine sağlık canım teşekkürler