Vitamin Türleri!

Herkes tarafından bilinen 13 vitamin vardır Bunlar temelde, yağda çözünenler ve suda çözünenler olarak iki gruba ayrılır:

Dört vitamin türü, yağda çözünebilir ve bu sayede vücudun yağ dokusunda depolanırlar Bunlar: A vitamini, D vitamini, E vitamini ve K vitamini

A Vitamini

Göz sağlığı için çok önemlidir E vitaminiyle alınırsa daha iyi gözlere sahip olunur Yumurta, avokado, ceviz gibi besinlerde vardır Oluşumu sırasında böbreklerin rolü vardır Zaten A vitamini böbreklerde bulunan tek vitamindirA vitaminin gıdaları süt yumurta yeşil ve sarı sebze karaciğer vb gıdalarda bulunurkaynağı kemik gelişimi ve üreme için gereklidir deri ve göz sağlığını korur

D Vitamini

Balık yağı( Balık hapı ),tereyağı,yumurta,süt,kaymak vb besinlerde bulunur Oluşumu sırasında güneş ışığının rolü vardır Kalsiyum ve fosforun kandaki dengesini korurFazlası karaciğerde depo edilir Tüketilmemesi durumunda raşitizim (kemik yumşaması,omurga kamburlaşması,uzun kemiklerin eğrilmesi)hastalığı görülebilir

E Vitamini

Kimyasal yapı itibarı ile bir tokoferol olup antisterilite vitamin olarak da bilinir Tokol ve tokotrienoltürevlerinin farklı bileşikleri E vitamini aktivitesi gösterir En aktifi alfa-tokoferoldür E vitamini sinir sisteminin, kasların, hipofiz ve sürrenaller gibi endokrin bezlerin ve üreme organlarının fonksiyonları için öneme sahiptir E vitamini, biyolojik bir antioksidan olup, atardamar hastalıklarının ve kanserin önlenmesi için gerekli olan bir antioksidandırBitkisel ve sıvı yağlarda, kırmızı et, tahıl,tahıl ürünleri vb lerde bulunan E vitamini eksikliğinde kaslar gelişemez Ve E vitamini yapıcı-onarıcı özelliğe sahip her şeyi yaptığı için, bazı kozmetik ürünleri de E vitamini içermektedir

K Vitamini

K vitamini, yeşil sebze, çay ve ciğerde bulunan ve kan pıhtılaşmasında önemli bir yeri olan vitamindir Yetersizliğinde pıhtılaşmada sorunlar ve aşırı kanama ortaya çıkar kırmızı et yeşil sebzeler ve domates karaciğerde bulunur yaralanma durumunda kanın pıhtılaşmasıiçin gereklidir

Suda çözünenler

Diğer dokuz vitamin türü ise suda çözünür ve pek çoğu vücutta depolanmaz Bunlar: C vitamini, Tiyamin (B1), Riboflavin (B2), Niyasin (B3), Pantotenik asit (B5), Piridoksin (B6), Kobalamin (B12), Biyotin, Folik asit (folacin)

C Vitamini (Askorbik Asit)

C vitamini veya askorbik asit, turunçgiller, koyu yeşil sebzeler ve patateslerde bulunan ve kollajen sentezinde yer alan, antioksidan bir vitamindir Ayrıca demir emilimini de olumlu etkiler Yetersizliğinde eklem ağrıları, yaraların geç iyileşmesi, skorbüt gibi sorunlara neden olabileceği gibi enfeksiyonlara karşı kişiyi daha zayıf kılar Küçük yaşlarda diş eti kanaması ve grip C vitamini eksikliğinde, fazlalığında da ishal vuku bulur C vitamini en çok Akdeniz Bölgesi'nde yetişir Bu yüzden Akdeniz Bölgesi'nde yetişen bazı portakallar da C vitamini içerir

B1 Vitamini (Tiyamin)

Tiyamin veya B1, yumurta ve ciğer gibi gıdalarda bulunan, karbonhidratlardan enerji üretilmesine yardımcı olur

B2 Vitamini (Riboflavin)

Riboflavin veya B2, tahıllar, et ve ciğerde bulunan bir vitamindir FAD'ın içeriklerindendir Yetersizliğinde ariboflavinoz görülebilir

B3 Vitamini (Niyasin)

Niyasin veya B3, et, balık ve kuruyemişlerde bulunan ve NAD ile NADP koenzimlerinin içeriklerinden olan, solunum için önemli bir vitamindir Yetersizliğinde pellagra görülebilir

B5 Vitamini (Pantotenik Asit)

Pantotenik asit veya B5, birçok gıdada, özellikle de ciğer ve baklagillerde bulunan önemli bir vitamindir A vitamininin içeriği olan pantotenik asit, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında yer alır Yetersizliğinde yorgunluk ve uyuşukluk hissedilebilir B5 Vitamini Pantoteneik Asit adıyla da bilinir Doğada çok yaygın olarak canlı her hücrede bulunur Vücutta depolanmaz, suda eridiği için kolaylıkla atılır Günlük olarak alınmalıdır Nemli sıcağa, oksidayon ve redüksiyona dayanıklı olmasına karşın asit (sirke, limon), alkali (kabartma tozu) ve kuru ısıya (fırında pişirme) karşı dayanıksızdır Tahılların içindeki B-3 Vitamini öğütülme sırasında % 50 oranında kayba uğrar Ettekinin 1/3 ü pişirilme esnasında yok olur B-5 Vitaminin Etkisi İnsan için hayati önemi olan maddelerin oluşumuna etkilidir � ADP (Adenozin difosfat ) ile birlikte koenzim A yı oluşturur Bu madde insan yaşamında gerekli olan bir çok işlem için olması şart olan bir enzimdir � Enerji üretiminde rol alır ( piruvatın, yağ asitlerinin oksidasyonu) � Asetilasyon işlemi denilen bir kimyasal olayın yapı taşıdır � Yağ asitlerinin, kolesterolun, fosfolipidlerin sifingosinlerin yapımını sağlar � Böbrek üstü bezine etki ederek kortizon gibi steroid hormonların yapımını sağlar Bu hormonların katkısı ile yaşlanma ve cilt kırışıklıkları üzerine olumlu etkiler yapar � Antistres özelliği ile ruhsal yapı üzerine etkilidir � Sindirim sisteminin işleyişine katkı sağlar � Kandaki alyuvarların ve savunma maddelerinin yapımına faydalıdır B-5 Vitaminin Eksikliği Doğada bol olduğu için eksikliğine pek rastlanmaz Ayrıca bir miktar barsaklarda da yapılmaktadır Eksiklik rafine ve işlenmiş yiyeceklerle beslenme ile antibiyotik etkisiyle barsak bakterilerinin de ölmesi sonucu ortaya çıkar � Halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk hissi ilk oluşan yakınmadır � Topuklarda yanma ve ağrı, � Mide asitlerinde azalma ile iştahsızlık, kusma, barsak bozuklukları ve krampları gibi sindirim şikayetleri, � Ruhsal güçsüzlük, strese dayanıksızlık, isteksizlik, uykusuzluk, depresyona gidiş yakınmaları, � Kan şekerinde düşme, ellerde titreme, kalp çarpıntısı, � Cilt bozuklukları, akne oluşumu, � Tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları, � Alerjik yakınmalarda artış, � Büyüme üzerine olumsuz etkiler, � Hayvanlarda tüylerin beyazlaşması ( İnsanlarda ? ) görülebilir B-5 Vitaminin Fazlalığı İdrarla atıldığı için vücutta birikmez Toksik etkisi gözlenmemiştir İshal ve diş hassasiyeti yapabilir B-5 Vitaminin Tedavide Kullanımı Bir çok nedene yönelik kullanılmış ve hala da kullanılmaktadır Bazı konularda kullanımı tartışmalıdır Tek başına tedavi edici yönünden daha çok tedaviye destek amacıyla kullanılması uygun olacaktır � Allerji tedavilerine destek amacı ile, � Stres ilişkili ruhsal sorunlar, � Sindirim problemleri, özellikle iştahsızlık ve kolit hastalığında, � Yanık tedavisine destek için, � Alkol kullanımının fazla olduğunda kullanılmaktadır B-5 Vitamini Gereksinimi Günlük gereksinim için kesin rakam vermek zordur, kişilerin özel durumları sonucu değişik miktarlara gereksinimi olabilir Fakat minimal fonksiyonlar için 6-10 mg olduğu söylenebilir Normal bir beslenme ile bu miktar kolaylıkla karşılanabilir Yaş mg / gün 0 - 3 2 - 3 4 - 6 3 - 4 7 - 9 4 - 5 10 - 12 5 - 7 Erişkinler 6 - 10 B-5 Vitaminin Doğal Kaynakları Anne ve inek sütündeki miktarlar bebekler için yeterlidir Karaciğer, böbrek, yumurta sarısı, mayalar, buğday, kepek ve bazı sebzeler bu yönden zengindir Şeker, tereyağı, nişasta, makarna, margarin de bulunmaz Donmuş gıdalar çözülürken B-5 vitamini de bozulur Normal pişirmeden etkilenmez fakat 100 derecenin üstüne çıkılınca harap olur Kaynak 100 grda mgolarak Karaciğer 77 Kımızı et 05 -10 Tavuk 10 Yumurta 16 Ekmek 05 Sebze 10 İnek sütü 03

B6 Vitamini (Piridoksin)

Piridoksin veya B6 et, sebze ve tahıllarda bulunur ve protein metabolizmasındaki 60'dan fazla enzime koenzimdir Yetersizliğinde anemi, ağız ve gözlerde yara görülebilir

B12 Vitamini (Siyanokobalamin)

Siyano Kobalamin veya B12 ciğer, balık ve süt ürünlerinde bulunan ve DNA metabolizmasında koenzim olarak yer alan bir vitamindir Alyuvarların olgunlaşmasında da gereklidir Yetersizliğinde anemi ve kilo kaybı görülebilir