Bu Bina Nerede - Taksim Topçu Kışlası

Topçu Kışlası - Taksim Topçu Kışlası Neden Yıkıldı - Taksim Stadı Hakkında - Ali Kırca'nın Topçu Kışlası Hakkındaki Yazısı - Taksim Topçu Kışlası Hakkında
Bu hazin olaya birde ben işaret etmek istedim


Konuyu bilmeyenler olabilir Taksim Topçu Kışlası, İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Dr Lütfi Kırdar döneminde, mimari ve tarihi değerine bakılmaksızın 1940 yılında yıktırılan kışladır


Kışlanın iç avlusunda Taksim Stadı vardı Şimdi yerinde Taksim Parkı (o zamanki adı ile İnönü Gezisi) bulunuyor Kışlanın yıkım gerekçesi meydanı büyütmek değildi; çünkü kışla, bu günkü meydanın kenarında kalıyordu Peki, gerekçe neydi? Gerekçe, yeşil kuşağı “2 numaralı park” adı ile Taksim’den başlatıp Dolmabahçe’ye kadar indirme amacını güden “Prost İmar Planı” uygulaması idi Aslında ana neden, o dönemde mimarlık, tarih ve arkeoloji konularında değer bilmezliğimiz, yani “kültür mirası” kavramından yoksunluğumuzdu




Kışlanın inşa tarihi Sultan III Selim dönemine kadar uzanıyor Kapıkulu askerlerinin topçu sınıfı için 1806’da inşa edilmiş 1807 Kabakçı İsyanı sırasında tahribata uğramış Sultan II Mahmut döneminde onarım görmüş Bir iki yangın geçirmiş Sultan Abdülaziz döneminde ana plan muhafaza edilerek elden geçirilen kışla, orta avlusu, camii, köşe kuleleri, soğan başı kubbeli ve taç kapılı anıtsal giriş kitlesi ve bezemeleri ile ampir çağrışımlı bir oryantalist üslûp kazanmış Özetle, Osmanlı kışla mimarisinin, XIX yüzyıl mimari akımı paralelinde yeniden şekillenmiş tipik bir eseri


Aşağıdaki resimde gözüken iç avluda İnönü Stadı yapılmadan önce futbol maçları yapılırmış


Bu gibi olayların bir daha yaşanmaması temennisiyle…


Bu bina nerede?

Evet, bu bina nerede?


Moskova'da mı? Viyana'da mı? StPetersburg'ta mı? Köln'de mi? Prag'da mı? Budapeşte'de mi?


Bina çok görkemli ve çok güzeldi Gerçek bir sanat eseri Bir mimarlık şaheseri Lakin, kimse nerede olduğunu bilmiyordu işte


Fotoğrafı gösterdiklerimiz arasında belki bir gün görürüz diye, binanın bulunduğu şehri sorup soruşturanlar da hatırı sayılır orandaydı


Ne yazık ki bu hiçbir zaman mümkün olmayacaktı


Çünkü bu bina hiçbir yerde değil


Ya da "Artık" değil


Böyle bir bina yok artık


Vardı Ama yıkıldı Yıktılar


Bu bina İstanbul'daydı


İstanbul'un göbeğindeydi Taksim'deydi


Bugün Taksim gezisi olarak anılan parkın yerinde; bir zamanlar bu görkemli ve harikulade yapı yer alıyordu


Asıl adı Taksim Topçu Kışlası'ydı Ama "yaşadığı" dönemlerde Taksim Stadı olarak biliniyordu


Futbola meraklı olanların "efsane" gibi dinleyip okuduğu "tarihi maçlar" ın çoğu bu statta oynanmıştı


Maçlar; dikdörtgen olarak inşa edilmiş "Kışla"nın ortasındaki avluda yapılıyordu


Yalnız futbol maçları değil, başka dallardaki spor karşılaşmaları, hatta sanat gösterileri


Türk Milli Takımı, tarihindeki ilk maçı bu statta 26 Ekim 1923 günü Romanya ile yapmış ve 2-2 berabere kalmıştı


Fenerbahçe'nin işgal yıllarında İngilizlerle oynandığı "meşhur" maçlara Taksim Stadı tanıklık etmişti Galatasaray, Romanya Milli takımını bu statta 7-4 mağlup etmişti


Galatasaray'la Fenerbahçe arasındaki ezeli rekabette, taraftarlar; yıllarca "o" avludaki toprak sahanın etrafında coşturmuşlardı takımlarını (Azımsamayın; 6-7 binlik seyirci kapasitesi vardı stadın)


Sonra İstanbul Fransız bir mimarın ellerine teslim edildi


1937'den 1950'ye değin, İstanbul'un yeni çehresine imzasını atan Henry Prost'un ilk işi Taksim Kışlası'nı yıktırmak oldu


Yerine gezi parkı yapılacaktı


Gitti mücevher değerindeki o güzelim bina Gün geldi yanına, sıradan bir Kültür Merkezi, yeri geldi karşısına devasa bir otel dikildi


Taksim'e uluslararası bir şöhret ve kimlik taşıyacak bir "sembol" binanın yerine, meydan sıradanlaştırıldı


Siz olsanız benim yerimde, canınız sıkılmaz mı; siz olsanız cumartesi günkü köşenize bu resmi koymaz mısınız çift sütuna? Mimar arkadaşlarla konuştum Sadece bu resimlerden yola çıkarak bile bina, aynı yapı malzemesi ve aynı dokuda yeniden ve tıpatıp inşa edilebilirmiş


Ama keşke hiç yıkılmasaydı! Yanındaki sıradan Kültür Merkezi'nin yerine, avlusunun açık hava tiyatrosu ve gösteri merkezi; avluyu çevreleyen binadaki odaların "localar" ve galeriler olduğu muhteşem bir "Kültür Sitesi" olabilirdi Taksim Kışlası


Nostalji maçları da cabası


Giden gitmiş, ne fayda! Bazen "eskiden böyleydi" diyenlere kızanlar da oluyor Hrant Dink'e de gazetesinde eski Anadolu illerinde yaşayan "nüfus" la ilgili bilgi verdi diye kızılabiliyor mesela


Binalar kadar insanlar da zenginliğimizin bir parçası değil miydi?


Sebepler üzerinde durmayın Prost'un da bir sebebi vardı mutlaka Ben sonuçla ilgiliyim Eski resimlere bakıp hayıflanmam ondandır


Ali Kırca - 3004 2005 Tarihli yazısı

üç ağaç kestiler hükümet istifa etmelidir