Sertlik Nedir? |
12-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Sertlik Nedir?Minerallerin çizilmeye karşı gösterdikleri direnç sertlik olarak bilinmektedir Dolayısıyla sertlik mineralin çizilebilirlik özelliği olarak da adlandırılabilir Minerallerin sertlikği doğrudan kristal yapıları ve atomlar arasındaki bağ kuvvetleri ile ilintilidir Bağ kuvvetleri arttıkça minerallerin sertliği de artmaktadır Sertlik bağıl bir kavram olup, sertlik derecesinin saptanması sertliği bilinen bir mineral veya çakı, iğne vb malzemelerle deneme yoluyla yapılır Bunun için en yaygın olarak kullanılan skala (çizelge) Mohs'un geliştirdiği çizelgedir Mohs sertlik dizisinde 10 mineralin sertliği en yumuşak olandan en sert olana doğru sıralanmıştır Bu çizelgeye göre en yumuşak olandan sert olana doğru yapılan sıralama şöyledir; Mohs Skalası:# Talk, Grafit, Kaolin (Mg3 (Si4O10) (OH)2) tırnakla çizilebilir # Jips, Antrasit, Kayatuzu (Ca SO4 2H2O) # Kalsit, Dolomit (Ca CO3) çakı veya iğne ile çizilebilir # Flüorit (Ca F2) # Apatit (Ca5 F (PO4)3 # Feldispat (Ortoklaz) (K Al Si3O8) # Kuvars, Agat (SiO2) # Topaz (Al2 (SiO4) (OH F)2 camı çizebilenler # Korindon (Al2 O3) # Elmas (C) Mohs sertlik skalasında her bir sertlik derecesi arasındaki oranların eşit olmadığı bilinmektedir Örneğin, elmas ile korund arasındaki sertlik farkı, topaz ile korund arasındakinin birkaç katı mertebesindedir Malzemenin kazıntıya ya da darbe veya sabit bir yüke gösterdiği direnç Genellikle metaller ve mineraller için kullanılan bir kavramdır Mineralojide, bir minerali tanımak için sertliğinin de bilinmesi gerekir Bunun için sertliği 1'den 10'a kadar olan 10 örnek mineral esas alınır ve ilgili numunelerin, bunları çizip çizmemesinden hareketle sertliği belirlenir Mühendislikte de malzemelerin sertliğinden söz edilir Sertlikle malzemenin mukavemeti arasında yakın bir ilişki bulunduğundan özellikle metale dayalı mühendislik dallarında sertlik büyük önem taşır Malzemelerin sertliği özel aygıtlarla ölçülür ve bunun için düzenlenmiş Brinell, Rockwell ve Vickers ölçeklerinden yararlanılır |
|