Amino Asitler - Glutamat Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Glx veya Z glutamik asit veya glutamini simgeler

Glutamik asit, proteinleri oluşturan 20 amino asitten biridir

İnsan vücudundaki esansiyel amino asitlerin arasında yer almaz

Molekül formülü C5H9NO4'tür ve molekül ağırlığı 147

13 g/mol?dür

Sistematik adı (2S)-2-aminopentanedioik asittir

Kodonları GAA ve GAG şeklindedir

Glutamik asidin karboksilat anyonu glutamat olarak bilinir

pKa? sı 4

1?dir ve bu fizyolojik pH?ta baskındır

Fonksiyonları ve Kullanım Alanları:

Glutamat, hücre metabolizmasında anahtar moleküldür

İnsan vücudunda, besinsel proteinler sindirilerek amino asitlere parçalanırlar

Bu aminoasitler de, vücutta, diğer fonksiyonel rollerde metabolik bir yakıt gibi çalışırlar

Amino asit indirgenmesinde anahtar proses transaminasyondur

Transaminasyon esnasında, amino asitin amino grubu, transaminazla katalize olan alfa-ketoasite transfer olur

Tepkime şu şekilde gerçekleşir: R1-amino asit + R2-alfa-ketoasit ⇌ R1-alfa-ketoasit + R2-amino asit

En yaygın alfa-ketoasit, sitrik asit döngüsünde ortaya çıkan alfa-ketoglutarattır

Alfa-ketoglutarat transaminasyonu sonucunda glutamat oluşur

Ortaya çıkan alfa-ketoasit genelde kullanışlıdır ve yakıt olarak kullanılabilir ya da daha sonraki metabolizma proseslerinde substrat olarak kullanılır

Bu proseslerden bazıları şöyledir:
Alanin + alfa-ketoglutarat ⇌ pürivat + glutamat
Aspartat + alfa-ketoglutarat ⇌ oksaloasetat + glutamat
Pürivat ve oksaloasetat, hücre metabolizmalarının anahtar bileşenlerindendir ve substrat olarak veya glikoliz, glukonejeniz ve sitrik asit döngüsü gibi temel proseslerde ara ürün olarak görev yapar

Glutamat, fazla nitrojenin vücuttan atılmasında büyük rol oynar

Glutamat, suyla deaminasyon tepkimesi gerçekleştirir

Deaminasyon, glutamat dehidrojenazla katalizlenen oksidatif bir tepkimedir ve aşağıdaki gibidir:

glutamat + su + NADP+ → alfa-ketoglutarat + NADPH + amonyak + H+

Amonyak, kareciğerde sentezlenen üre olarak vücuttan atılır

Böylece, transaminasyon, nitrojenin amino gruptan çıkartılmasını sağlayan, ara ürün olarak glutamat oluşturan ve sonunda vücuttan üre şeklinde atılmasını sağlayan deaminasyonla bağlatılıdır

Serbest glutamik asit, soya sosu içeren bir çok gıdada mevcuttur

İnsanların hissedebildiği 5 temel tadı da içerir

Glutamik asit genelde gıda katkı maddesi olarak ve sodyum tuzlarının, monosodyum glutamatın (MSG) yapısında tat geliştirici olarak kullanılır

Besin Kaynakları:

Tüm et ürünleri, kümes hayvanları ürünleri, balık, yumurta, süt ve süt ürünleri çok iyi birer glutamat kaynağıdırlar

Protein zengini bazı bitkisel ürünler de glutamat içerirler

Besinsel glutamatın %50'si bağırsak hücreleriyle metabolize

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Amino Asitler - Glutamat Nedir? Glx veya Z glutamik asit veya glutamini simgeler Glutamik asit, proteinleri oluşturan 20 amino asitten biridir İnsan vücudundaki esansiyel amino asitlerin arasında yer almaz Molekül formülü C5H9NO4'tür ve molekül ağırlığı 14713 g/mol?dür Sistematik adı (2S)-2-aminopentanedioik asittir Kodonları GAA ve GAG şeklindedir Glutamik asidin karboksilat anyonu glutamat olarak bilinir pKa? sı 41?dir ve bu fizyolojik pH?ta baskındır Fonksiyonları ve Kullanım Alanları: Glutamat, hücre metabolizmasında anahtar moleküldür İnsan vücudunda, besinsel proteinler sindirilerek amino asitlere parçalanırlar Bu aminoasitler de, vücutta, diğer fonksiyonel rollerde metabolik bir yakıt gibi çalışırlar Amino asit indirgenmesinde anahtar proses transaminasyondur Transaminasyon esnasında, amino asitin amino grubu, transaminazla katalize olan alfa-ketoasite transfer olur Tepkime şu şekilde gerçekleşir: R1-amino asit + R2-alfa-ketoasit ⇌ R1-alfa-ketoasit + R2-amino asit En yaygın alfa-ketoasit, sitrik asit döngüsünde ortaya çıkan alfa-ketoglutarattır Alfa-ketoglutarat transaminasyonu sonucunda glutamat oluşur Ortaya çıkan alfa-ketoasit genelde kullanışlıdır ve yakıt olarak kullanılabilir ya da daha sonraki metabolizma proseslerinde substrat olarak kullanılır Bu proseslerden bazıları şöyledir: Alanin + alfa-ketoglutarat ⇌ pürivat + glutamat Aspartat + alfa-ketoglutarat ⇌ oksaloasetat + glutamat Pürivat ve oksaloasetat, hücre metabolizmalarının anahtar bileşenlerindendir ve substrat olarak veya glikoliz, glukonejeniz ve sitrik asit döngüsü gibi temel proseslerde ara ürün olarak görev yapar Glutamat, fazla nitrojenin vücuttan atılmasında büyük rol oynar Glutamat, suyla deaminasyon tepkimesi gerçekleştirir Deaminasyon, glutamat dehidrojenazla katalizlenen oksidatif bir tepkimedir ve aşağıdaki gibidir: glutamat + su + NADP+ → alfa-ketoglutarat + NADPH + amonyak + H+ Amonyak, kareciğerde sentezlenen üre olarak vücuttan atılır Böylece, transaminasyon, nitrojenin amino gruptan çıkartılmasını sağlayan, ara ürün olarak glutamat oluşturan ve sonunda vücuttan üre şeklinde atılmasını sağlayan deaminasyonla bağlatılıdır Serbest glutamik asit, soya sosu içeren bir çok gıdada mevcuttur İnsanların hissedebildiği 5 temel tadı da içerir Glutamik asit genelde gıda katkı maddesi olarak ve sodyum tuzlarının, monosodyum glutamatın (MSG) yapısında tat geliştirici olarak kullanılır Besin Kaynakları: Tüm et ürünleri, kümes hayvanları ürünleri, balık, yumurta, süt ve süt ürünleri çok iyi birer glutamat kaynağıdırlar Protein zengini bazı bitkisel ürünler de glutamat içerirler Besinsel glutamatın %50'si bağırsak hücreleriyle metabolize