Fiziksel Nicelikler

Fiziksel Nicelikler

hız nedir - fiziksel nicelikler nelrdir - değişen hız formülleri

Hız

Hız, bir cismin birim zamanda aldığı yol Alınan yolun zamana göre değişimi olarak da tanımlanabilir Hareketlinin herhangi bir andaki hızına ani hız, yol boyundaki hızların ortalamasına da ortalama hız adı verilir Hız, vektörel bir büyüklüktür Yönü ve büyüklüğü ile ifade edilir Hız birimleri SI birim sisteminde m/sn, İngiliz ölçü sisteminde 1 fit/sn = 30,6 cm/sn veya 1 mil/saat = 1,6 km/saattir Yaygın olarak

kullanılan hız birimi 1 saatte alınan yolu kilometre cinsinden ifade eden kilometre/saat'tir Kısaca km/sa olarak gösterilir (1 m/sn = 3,6 km/sa)

Bir hareketlinin hızı, sabit veya değişen olabilir Değişen hız ise düzgün değişen (sabit ivmeli) veya gelişigüzel değişen hız olabilir, artabilir veya azalabilir Cismin ivmesi pozitif veya negatif olabilir

İvmeli bir cismin hareketi tarihte zaman zaman tartışma konusu olmuştur Örneğin Galileo Galilei ve Aristoteles düşüncesi arasında ivmeli cisimler konusunda ciddi tartışmalar olmuştur Galileo, kendi kitaplarında da ifade ettiği gibi, bir cismin ivmelenirken durağanlık durumundan son hızına ulaşana kadar aradaki bütün hız durumlarından (bunlar sonsuz sayıdadır) geçtiğini savunuyordu Ancak Aristotelesçiler bu görüşe "Eğer cisim bütün hız durumlarından geçecek olursa ilerleyemez", gibi itirazlarla karşı çıkıyorlardı

Bu tartışmaya son olarak kuantum fiziği, anlık kuantum durumlarında cismin sahip olduğu dalga fonksiyonu eğrisi olarak bakarak, noktayı koydu Dalga fonksiyonu denklemlerine ve eğri grafiklerine göre yapılan tahminler, deneylerle karşılaştırıldığında fark olmamaktadır

Bunun dışında Albert Einstein'ın önerdiği ve geçerliliği birçok deneyle kanıtlanmış olan özel görelilik kuramına ve sağduyuya göre de cisimlerin hareketlikleri veya durağanlıkları görelidir Mesela "Ahmet 15km/sa'lik hızla hareket etmektedir" cümlesinin bir anlamı yoktur Ancak, "Ahmet, Mehmet'e göre 15km/sa'lik hızla ilerliyor" cümlesi anlamlıdır Yani hız görelidir, referans belirtilmesi gerekir Mutlak hız ya da durağanlık diye bir şey yoktur

Özel göreliliğin denklemleri Lorentz dönüşümleridir Denklemler için İngilizce Wikipedia'nın Lorentz Transformations (Lorentz Dönüşümleri) sayfasına bakınız Bu sayfanın son kısmındaki (Expression) denklemler Einstein'ın özel göreliliği kanıtlarken kullandığı ve kendi kitabında (İzafiyet Teorisi) açıkladığı denklemlerdir

Serbest düşen bir cismin -parabol çizerek kazandığı- hızı düzgün değişen ve artan hız, düz bir yolda 70 km/saat sabit hızla giden arabanın hızı sabit hız, yukarıya doğru düşey olarak fırlatılan bir cismin hızı ise düzgün değişen ve azalan hızdır Yürüyen bir insanın hızı 5 km/sa, ses hızı havada yaklaşık 340 m/sn = 1224 km/sa = 1 mach, ışık hızı ise yaklaşık olarak 300000 km/sn'dir

Bazı Hareketlilerin Erişebildiği En Büyük Hızlar (Hepsi için referans aynıdır)

* İnsan (100 m'lik yolda) 37 km/sa (Anlık hız 42km/sa)
* Bisiklet 40 km/sa
* Yarış atı 70 km/sa
* Leopar 96 km/sa
* Balık 109 km/sa
* Çita 120 km/sa
* Kuş 360 km/sa
* Otomobil 431 km/sa
* Yarış motorsikleti 513 km/sa
* Özel yarış botu 556 km/sa
* Tren (Maglev) 581km/sa
* Özel sürat otomobili 1227 km/sa
* Tabanca mermisi (Namludan çıkış hızı) 3500 km/sa
* Uçak, 3 mach=3564 km/sa
* İnsanlı uzay aracı 39897 km/sa
* İnsansız uzay aracı 240000 km/sa

Açısal hız bir cismin bir eksen etrafında dönme hızının açı cinsinden ifade edilmesidir Dünyanın kendi ekseni etrafındaki açısal hızı 7,25 x 10-5 radyan/sn, bu dönüşten ötürü ekvator üzerindeki çizgisel hız ise 1667 km/sa'tir Atmosfer de aynı hızla döndüğü için Dünya'nın döndüğünü fark edemeyiz Dünya'nın döndüğününün fark edilmemesinin bir başka nedeni ise açısal momentumunun sabit olmasıdır Özel göreliliğe göre cismin kendisi için sabit hız ve durağanlık aynı durumlardır

Klasik bir örnek olarak, trenin içindeki yolcuların, tren dururken ve tren sabit hızla hareket halindeykenki farkı hissetmemeleri verilebilir İvmelenme durumu ve sarsıntılar dışında tabii

hız formulleri

Öncelikle hız s=d/t dir s=hız d=mesafe t=zaman formül'ü düzenlediğimizde d=st ve t=d/s elde ederiz882349441 19:27, 29