İsı Enerjisi Nedir? - İsı Enerjisi Nasıl Ölçülür?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Isı Hakkında Ansiklopedik Bilgi

Isı Enerjisi

Maddenin sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerji çeşidine ısı enerjisi denir

Q ile gösterilir

Isı bir enerji çeşidi olduğundan enerji birimleri ısı birimleri olarak alınabilir

Uluslararası birim (SI) sistemine göre enerji birimi Joule (Jul)dür

1 cal = 4,18 Joule dür

Sıcaklık Değişimi

Elimizle bir maddeye dokunduğumuzda sıcaklık hissediyorsak madde elimize ısı veriyordur

Dokunduğumuzda soğukluk hissediyorsak elimiz maddeye ısı veriyordur

Buna göre, sıcaklıkları farklı olan iki madde karıştırıldığında ya da birbirine değecek şekilde yan yana konulduğunda aralarında ısı alış verişi olur

Sıcak olan madde ısı verip sıcaklığı azalırken, sıcaklığı düşük olan madde ısı alarak sıcaklığı artar ve sonuçta ısıl denge sağlanır

Isı akışı her zaman sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru olur

Sıcaklıkları eşit olan maddelerde ısı alış verişi olmaz

Öz ısı

Yalnız sıcaklık değişimine bakılarak bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı miktarı bulunamaz

Çünkü sıcaklık değişimi maddenin cinsine ve miktarına bağlıdır

Bir maddenin cinsinin ısınmaya etkisi öz ısı olarak ifade edilir

Bir maddenin birim kütlesinin sıcaklığını 1 °C değiştirmek için gerekli ısı miktarına öz ısı denir

c ile gösterilir

Her saf maddenin aynı şartlardaki öz ısısı farklıdır

Dolayısıyla öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir

Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir

Bir cismin m gramının sıcaklığını DT kadar değiştirmek için verilmesi ya da alınması gereken ısı miktarı
Q=m

c

Dt
bağıntısı ile bulunur

Bu bağıntıya göre, eşit kütleli maddelere eşit miktar ısı verildiğinde, öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık değişimi, öz ısısı büyük olanınkine göre daha fazla olur

Isı Sığası

Bir maddenin kütlesi ile öz ısısının çarpımına (m

c) ısı sığası denir

Isı sığası madde miktarına bağlıdır

Dolayısıyla ayırt edici bir özellik değildir

Isı Alış Verişi

Isıca yalıtılmış bir ortamda bir araya konulan sıcaklıkları farklı maddeler arasında ısı alış verişi olur

Daha öncede açıklandığı gibi yalnız cisimler arasında ısı alış verişi var ise, alınan ısı verilen ısıya eşittir

Isı akışı sıcak cisimden soğuk cisme doğru olur

Qalınan = Qverilen
m1

c1

DT1 = m2

c2

DT2
İki madde arasında hal değişimi yok ise, yukarıdaki eşitlik geçerlidir

Isıl denge sağlandığında iki maddenin son sıcaklığı kesinlikle eşit olur

Sıcaklıkları T1 °C ve T2 °C olan aynı cins sıvıdan eşit kütleli karışım yapılırsa, karışımın son sıcaklığı
karışımın son sıcaklığı, karışan sıvıların sıcaklıkları arasında bir değerdir

T2 > T1 ise, T2 > Tson > T1 olur

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İsı Enerjisi Nedir? - İsı Enerjisi Nasıl Ölçülür? Isı Hakkında Ansiklopedik Bilgi Isı Enerjisi Maddenin sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerji çeşidine ısı enerjisi denir Q ile gösterilir Isı bir enerji çeşidi olduğundan enerji birimleri ısı birimleri olarak alınabilir Uluslararası birim (SI) sistemine göre enerji birimi Joule (Jul)dür 1 cal = 4,18 Joule dür Sıcaklık Değişimi Elimizle bir maddeye dokunduğumuzda sıcaklık hissediyorsak madde elimize ısı veriyordur Dokunduğumuzda soğukluk hissediyorsak elimiz maddeye ısı veriyordur Buna göre, sıcaklıkları farklı olan iki madde karıştırıldığında ya da birbirine değecek şekilde yan yana konulduğunda aralarında ısı alış verişi olur Sıcak olan madde ısı verip sıcaklığı azalırken, sıcaklığı düşük olan madde ısı alarak sıcaklığı artar ve sonuçta ısıl denge sağlanır Isı akışı her zaman sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru olur Sıcaklıkları eşit olan maddelerde ısı alış verişi olmaz Öz ısı Yalnız sıcaklık değişimine bakılarak bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı miktarı bulunamaz Çünkü sıcaklık değişimi maddenin cinsine ve miktarına bağlıdır Bir maddenin cinsinin ısınmaya etkisi öz ısı olarak ifade edilir Bir maddenin birim kütlesinin sıcaklığını 1 °C değiştirmek için gerekli ısı miktarına öz ısı denir c ile gösterilir Her saf maddenin aynı şartlardaki öz ısısı farklıdır Dolayısıyla öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir Bir cismin m gramının sıcaklığını DT kadar değiştirmek için verilmesi ya da alınması gereken ısı miktarı Q=mcDt bağıntısı ile bulunur Bu bağıntıya göre, eşit kütleli maddelere eşit miktar ısı verildiğinde, öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık değişimi, öz ısısı büyük olanınkine göre daha fazla olur Isı Sığası Bir maddenin kütlesi ile öz ısısının çarpımına (mc) ısı sığası denir Isı sığası madde miktarına bağlıdır Dolayısıyla ayırt edici bir özellik değildir Isı Alış Verişi Isıca yalıtılmış bir ortamda bir araya konulan sıcaklıkları farklı maddeler arasında ısı alış verişi olur Daha öncede açıklandığı gibi yalnız cisimler arasında ısı alış verişi var ise, alınan ısı verilen ısıya eşittir Isı akışı sıcak cisimden soğuk cisme doğru olur Qalınan = Qverilen m1 c1 DT1 = m2 c2 DT2 İki madde arasında hal değişimi yok ise, yukarıdaki eşitlik geçerlidir Isıl denge sağlandığında iki maddenin son sıcaklığı kesinlikle eşit olur Sıcaklıkları T1 °C ve T2 °C olan aynı cins sıvıdan eşit kütleli karışım yapılırsa, karışımın son sıcaklığı karışımın son sıcaklığı, karışan sıvıların sıcaklıkları arasında bir değerdir T2 > T1 ise, T2 > Tson > T1 olur