Tasvir Etme

Tasvir Etme

tasvir nedir - betimleme - betimleme yoluyla anlatım - betimleme örnekleri

Tasvir veya betimleme; tasarlama, bir şeyi sözle veya yazıyla anlatma, göz önünde canlandırma demektir Edebiyatta insan dışındaki canlı veya cansız varlıkların, sahip oldukları özellikleri ve nitelikleri sözle veya yazı ile ifade etmektir Tasvir bir bakıma kelimelerle yapılan resimdir Anlatılmak istenilen varlığın tam anlamıyla ifade edilmesi, o varlığın bütün yönleriyle tanınmasına bağlıdır Bu bakımdan başarılı bir tasvir yazabilmek için, iyi bir gözlemci olmak gerekir
Tasvir etme anlatım türü, belli bir konuda izlenim kazandırmak istendiği zaman kullanılır Tasvir etme; varlıkların durumlarını, özelliklerini, kelimelerle resim çizer gibi anlatmadır ve okuyucunun gözleri önünde canlandırmadır Yazar; ayrıntıların seçiminde çok dikkatli olmalı; varlıkları, birbirinden ayıran özellikleri bilinçli olarak saptamalıdır (E KANTEMİR, Yazılı ve Sözlü Anlatım, s 224)

Tasvir Etme ( Betimleme ) Yoluyla Anlatım

Özellikle roman, hikâye, anı ve gezi türlerinde kullanılır

Esas olarak, iki türlü tasvir vardır:

(1) İnsan Tasviri (Portre)

(a) Fizikî Portre : İnsanın dış görünüşünü ortaya koyan tasvirdir

(b) Ruhî Portre : İnsanın ruh özelliğini (sevinç, üzüntü, olaylar karşısındaki tepki, heyecan, korku, cömertlik, cimrilik vb ruh ve kişilik durumları) ortaya koyan tasvirdir

© Fizikî ve Ruhî Portre: İnsanın hem fizikî, hem de ruhî özelliğini veren tasvirdir

(2) Eşya (Şeyler) Tasviri: İnsan dışındaki bütün canlı ve cansız varlıkların tasviridir:

Örnekler:

(a) Olay Tasviri

(b) Doğa Tasviri

© Hayvan Tasviri

(d) Bitki Tasviri

(e) Kültürel Değerlerin Tasviri

(f) Tarihî ve Mimarî Eserlerin Tasviri

(g) Yerleşim Merkezleri Tasviri (İl, ilçe, mahalle ve sokak) vb

Tasvir yazıları, daha çok olaya dayalı (tahkiyeli) edebî türlerde bulunur Örnek: Roman, hikâye, tiyatro eseri, film senaryosu vb

Her hangi bir şeyi, etkili olarak tasvir edebilmek için özellikle gözlem yapmak gerekir Tasvirde, tasviri yapılan olaylar, kişiler ve nesneler gerçeğe aykırı olmamalıdır Ayrıca tasvirde, abartma (mübalağa), mecaz ve benzetme (teşbih) sanatlarına fazla yer verilmemelidir Bu sanatlara yer verilmesi gerektiğinde gerçeklere uygunluk, ön plânda olmalıdır

Tasvir etme anlatım türüne örnek:

"İğdelerin keskin bayıltıcı bir kokusu vardır Antakya bahçelerindeki baygın kokuları aratmaz insana Dallar arasında gizlenmiş, görünmeyen dudakların üflediği altın tozları gibi yüzümüze serpilir; gözümüzü, gönlümüzü doldurur



İnsan, bu düş içinde zamanı unutur İğde dallarından birini koparmış kokluyorsunuz, ama farkında mısınız? Kulağımıza uzaktan tatlı tatlı çıngırak sesleri gelir Az önce yürüdüğümüz yollardan bir kervan geçer Katırları, develeri, gül denkleriyle, ağır kumaşlarla, ipek halılarla mı gelir? Bu kervan, Hazar kıyılarından, Keşmir'den, Buhara'dan mı gelir? Bir zaman, kıtalar arası yollardan biri buralardan da bir kol vermiş Bu çıngırak sesleri, sanki o çağdan gelir Ama niçin bu kadar gecikmiş? Ta bu geceye kalmışlar?"

Selâhattin BATU, Ankara Geceleri

Kaynakça:

wikipedia
ansiklopediturkcebilgi
cengizpehlivanoglu