Rubai Nedir |
12-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Rubai NedirRubai Nedir Rubainin Özellikleri - Rubai Çeşitleri - Rubai Örnekleri Rubai, kendine özgü bir ölçüsü olan, 4 dizelik ( mısralık ) bir divan edebiyatı nazım biçimidir Rubailerde birinci, ikinci, dördüncü dizeler uyaklı, üçüncü dize ise serbesttir İki beyitlik kıtalar biçiminde yazılmış rubailer de vardır Her dizesi birbiriyle uyaklı rubailere ?rubai-i musarra? ya da ?terane? adı verilir Rubainin, aruzun hezec bahrinden 24 kalıbı bulunur ÖZELLİKLERİ: 1 Kafiye düzeni aaxa ya da aaaa biçimindedir 2 Rubailerde aşk, şarap, dünyanın türlü nimetlerinden yararlanma, hayatın anlamı ve hayat felsefesi, tasavvuf ve ölüm gibi konular işlenir 3 Rubai diğer nazım şekillerinden farklı olarak özel bir ölçüyle yazılır 24 kalıbı vardır 4 Rubaide ilk iki dize fikrin hazırlayıcısıdır Asıl söylenmek istenen düşünce 3 veya 4 dizede ortaya çıkar 5 Genelde mahlasız şiirlerdir 6 Rubai edebiyatımıza İran Edebiyatından geçmiştir 7 Rubai?nin en büyük şairi İranlı Ömer Hayyâm (XII yy)?dır Türk edebiyatının en usta şairleri Kara Fazlî, Azmizâde Haletî, Nâbî ve son dönemde de Yahya Kemâl?dir RUBAİ Esrârını dil zaman zaman söyler imiş Hengâme-i gamda dâstan söyler imiş Aşk ehli olup da mihnet-i hicrâne Ben sabr iderin diyen yalan söyler imiş Azmizade Haleti Günümüz Türkçesiyle; Gönül, sırlarını zaman zaman söylermiş Gama düştüğü zaman destan söylermiş Âşık olup da ayrılık acısına, Ben sabrederim diyen yalan söylermiş RUBAİ Ol dem ki tecelliyat-ı aşk itdi zuhûr Kıldı dil-i bî-kararı fevvâre-i nûr Şol âteş-i aşka düşmüşümdür ben kim Bir lem'asına tahammül itmez bin Tûr Azmizade Haleti Günümüz Türkçesiyle; Aşkın eserleri ortaya çıktığında, Kararsız gönlü o nurun fıskiyesî kıldı Öyle bir aşk ateşine düşmüşüm ki Bir pırıltısına bin Tûr dayanamaz RUBAİ Ya Rab dilimi sehv ü hatâdan sakla Endişemi tezvîr ü riyâdan sakla Basdım reh-i vâdî-i rubâîye kadem Ta'n-ı har-ı nâdân-ı dü-pâdan sakla Nef'i Günümüz Türkçesiyle; Ya Rab! Dilimi kusur ve hatadan koru Düşüncemi yalan ve ikiyüzlülükten koru Rubai vadisinin yoluna ayak bastım İki ayaklı anlayışsız eşeklerin ayıplamasından koru RUBAİ Ol göz ki yüzün görmeye göz dime ana Şol yüz ki tozun silmeye yüz dime ana Şol söz ki içinde sanemâ vasfun yoh Sen bâd-ı hevâ dut anı söz dime ana Kadı Burhanettin Günümüz Türkçesiyle; O göz, yüzünü görmezse ona göz deme Şu yüz, ayağının tozunu silmezse ona yüz deme Ey put kadar güzel sevgili, vasfının olmadığı sözü, Değersiz tut, ona söz deme |
|