İstiare - Eğretileme |
12-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İstiare - Eğretilemeİstiare - Eğretileme istiare nedir - istiare sanatı - istiare örnekleri - istiare çeşitleri "İstiare"nin sözcük anlamı "ödünç alma"dır İstiare, bir varlığın geçici olarak başka bir varlığın adını ya da özelliğini almasıdır Yalnız "benzeyen" ve "kendisine benzetilenin" olduğu bir benzetmede bu iki öğeden biri kaldırılırsa istiare ortaya çıkar Bu tanım kısaca; "Taraflarından biri kaldırılmış beliğ teşbihe istiare denir" biçiminde verilir Örnek: Melek kızım ağlamış mı? "Melek kız" sözü bir beliğ teşbihtir Bu cümle "Meleğim ağlamış mı?" biçiminde söylenirse "meleğim" sözünde istiare olur istiare, kendisine benzetilenin söylenip söylenmemesine göre "açık istiare" ve "kapalı istiare" olarak ikiye ayrılır: 1) Açık İstiare Benzetmenin öğelerinden yalnız kendisine benzetilenin söylenmesiyle oluşturulur Örnekler: "Ceylanım gel, gel!" dizesinde sevgili, "ceylan"a benzetilmiş ve yalnızca kendisine benzetilen (ceylan) söylenmiştir Korkusuz birine "arslan", terbiyeli birine "koç", çok kurnaz biri için "tilki" denilmesi birer açık istiare örneği oluşturur "Hangi dağda bulsam ben o maralı?" 2) Kapalı İstiare Benzeyen söylenir, kendisine benzetilen söylenmez; kendisine benzetilenin bir özelliği belirtilir Örnekler: "Gözlerinden içti gönlüm neşeyi" Bu dizede "neşe" içilebilecek bir şeye benzetilmiş, ama neye benzetildiği söylenmemiştir Kendisine benzetilenin özelliği (içilebilecek olması) verilmiştir Benzeyen (neşe) ve kendisine benzetilenin özelliğinin (içti) söylendiği bu sanat kapalı istiaredir "içimde damla damla bir korku birikiyor" Bu dizede de "korku", damla damla olabilecek bir şeye benzetilmiş, ama neye benzetildiği söylenmemiştir Aşağıdaki dizelerde de kapalı istiare vardır: * "Minik fare kükredi" * "Zamanın nabzını dinle" * "Kaçırdım fırsatı gelmez elime" * "Zeytin gözlüm, özlem ektim yollara" Temsili İstiare Bir kavramın kendisiyle benzerlik ilgisi olan varlık ya da kavramlarla anlatılmasına denir Yahya Kemal'in "Sessiz Gemi" adlı şiiriyle "ölüm" kavramını anlatması bir temsili istiare örneğidir |
|