Türk Bayrağının Tüzüğü

Türk Bayrağının Tüzüğü nedir
Türk Bayrağının Tüzüğü hakkında bilgi

BİRİNCİ BÖLÜM: Kapsam ve Deyimler

Kapsam

Madde 1 – (Değişik: 22/2/2001 - 2001/2130 K)

Bu Tüzük : Türk Bayrağının ve özel bayrakların standartlarını bayrağın hangi kumaşlardan yapılacağını, hangi kapalı yerlere konulacağını, nerelere fon olarak takılacağı veya asılacağını, kamu kurum ve kuruluşlarında ve bunlar dışındaki yerlerde ne zaman ve nasıl çekileceğini, nasıl katlanacağını, Türk Silahlı Kuvvetleri yüzer birliklerinde ve Türk bandıralı ticaret gemilerinde Bayrak çekme ve indirme zamanlarını, Bayrak çekilirken ve indirilirken yapılacak törenlere dair hususları, kimlerin tabutlarına Bayrak örtülebileceğini ulusal geleneklere göre Bayrağın diğer kullanılma şekli ve yerleri ile Türk Bayrağı Kanununun uygulanmasına dair diğer esasları kapsar

Deyimler

Madde 2 – Bu Tüzükte geçen deyimlerden :

A) Bayrak, Türk Bayrağı,

B) Uçkurluk, Bayrağın, ipin geçeceği, beyaz kumaştan, Bayrak enince yapılmış bölümü,

C) Uçum kenarı, Bayrağın uçkurluk karşısına gelen kenarı,

D) Üst kenar, çekildiği zaman Bayrağın üste gelen kenarı,

E) Alt kenar, çekildiği zaman Bayrağın alta gelen kenarı,

F) Uçkurluk dış kenarı, uçkurluğun direğe gelen kenarı,

G) Uçkurluk iç kenarı, uçkurluğun kumaşa dikilen kenarı,

H) En, Bayrağın üst ve alt kenarları arasındaki uzaklık,

İ) Boy, uçkurluk dış kenarıyla uçum kenarı arasındaki uzaklık,

J) Bayrak merkezi, Bayrak dikdörtgeninin köşegenlerinin kesiştiği nokta,

K) Bayrak ekseni, Bayrak merkezinden üst ve alt kenarlara paralel olarak geçtiği farz edilen çizgi, anlamına gelir

İKİNCİ BÖLÜM - Bayrağın Kumaşı, Standartları ve Direği

Bayrağın kumaşı

Madde 3 – (Değişik: 17/7/1995 - 95/7075 K)

A) Bayrak, 4 üncü maddede belirtilen standartlarda, al zemin üzerine beyaz ay yıldız konmak suretiyle aşağıda gösterilen kumaşlardan yapılır

1 – % 100 naylon,

2 – % 100 poliyester,

3 – % 50 ipek + % 50 yün,

4- % 50 ipek + % 50 naylon veya poliyester,

3 ve 4 numaralarda belirtilen kumaşlardan yapılan bayraklar özel hallere münhasırdır

B) Al ve beyaz renklerin kodları aşağıda gösterilmiştir

1) Al rengin koordinatları;

Parlaklık (aydınlık) = 27,5

Kırmızılık-yeşillik = 44,8

Sarılık-mavilik = 15,6

olarak alınır ve en çok 3 NBS renk farkı kabul edilir

2) Ay yıldızın beyazlığı, 460 nanometre dalga boyundaki yansıma yüzdesinin iki katıyla 620 nanometre dalga boyundaki yansıma yüzdesinin farkı ipek ve sentetik karışımı kumaşlarda en az % 15, diğerlerinde en az % 60 olmalıdırBayrağın yapımında kullanılacak kumaş ve maddelerle ilgili ayrıntılar mecburi Türk Standardında gösterilirBayrak üreten işletmeler TSE belgesi almak zorundadır”

Bayrağın standartları

Madde 4 – Bayrak, aşağıda gösterilen standartlara göre yapılır : (Ek:1)

A) Bayrağın boyu, eninin bir buçuk katıdır,

B) Ay ve yıldızın meydana getirilmesi için çizilen çemberlerin merkezleri eksen üzerinde bulunur

C) Ay, iç ve dış çemberlerinin birbirini kesmesinden meydana gelir,

D) Ayın dış çemberinin çapı, Bayrak eninin yarısına eşittir, merkezi, uç- kurluğun iç kenarından Bayrak eninin yarısına eşit uzaklıktadır,

E) Ayın iç çemberinin çapı, Bayrak eninin onda dördüne eşittir, merkezi, dış çember merkezinden uçum yönüne doğru Bayrak eninin 0,0625 katı uzaklıktadır,

F) Ayın ağzı uçum yönüne bakar,

G) Yıldız, çapı Bayrak eninin dörtte birine eşit olan ve beş eşit parçaya bölündüğü farzedilen bir çemberin bölüşme noktaları birer atlanarak meydana getirilir, yıldızın uçlarından biri, Bayrak ekseniyle ayın iki ucundan geçtiği farzedilen çizginin kesiştikleri nokta üzerindedir, bu noktaya iç çemberin ekseni kestiği nokta arasındaki uzaklık, Bayrak eninin üçte birine eşittir,

H) Uçkurluğun genişliği, Bayrak eninin otuzda biridir

Bayrağın ebadı

Madde 5 – Bayrağın eni, 50 santimetre veya katlarıdır Eni, 750 santimetreye kadar olan Bayrakların standartları, Tüzüğe ekli çizelgede gösterilmiştir

Binek taşıtlarına çekilecek Bayrağın ebadı 20x30 santimetredir

Bayrağın büyüklüğü, çekileceği binaların ve deniz taşıtlarının büyüklüğüyle mütenasip olacaktır Şiddetli rüzgarlı ve yağmurlu günlerde daha küçük ebatta Bayrak çekilebilir

Bayrak direği

Madde 6 – Bayrak,ağaç veya madenden yapılmış, yuvarlak bir direğe çekilir Direğin üst ucunda, içinde Bayrak ipinin geçmesine yarayan bir makara olan, yassı, yuvarlak ve direğin kalınlığıyla orantılı bir tepelik bulunur (Ek: 3)

Direk, çekilecek Bayrak eninin en az iki katı boyunda ve en sert havalarda, kırılmayacak ve bükülmeyecek sağlamlıkta olacaktır

Yere dikilecek direğin yüksekliği, en az üç metre olacak ve Bayrak uçum altucunun yere sürünmesine imkan vermeyecektir

Ağaçtan yapılmış direkler, kendi renginde cilalı veya beyaz yahut cevizi renkte boyalı, madenden yapılmış direkler, beyaz yahut bronz renkte veya ağaç rengine boyalı yahut galvanize edilmiş olacaktır

(Ek: 22/2/2001 - 2001/2130 K) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bağlısı kıt’a karargah ve kurumlar ile denizcilikle ilgili kamu kuruluşlarındaki Bayrak direkleri gemi direği şeklinde olabilir

(Ek: 22/2/2001 - 2001/2130 K) Standartlara uygun Bayrak direğinin bulunmadığı durumlarda ve açık havada yapılan izci, gençlik kampı gibi etkinliklerde Bayrak, saygıda kusur oluşturulmayacak bir biçimde mevcut malzemeden yararlanılarak yüksek bir yere çekilebilir

Bayrak direğinin konulması

Madde 7 – Bayrak direğinin nerelere ve nasıl konulacağı ve Bayrağa bunlara nasıl çekileceği aşağıda gösterilmiştir:

A – Binalarda, en yüksek yere veya binanın ön yüzünün veya bu yüzdeki balkonun yahut benzer çıkıntılı yerin tam ortasına dikey olarak konulacak direğe, bu mümkün değilse, alt ucu yoldan geçenlere dokunmayacak yükseklikte, ön yüzün ortasına veya binanın en gösterişli yerine, bina yüzüyle direk arasında en çok 45 derecelik açı yapacak şekilde eğik olarak konulacak direğe, bu da mümkün değilse, binanın giriş önünde veya tören alanında 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına uygun olarak yapılmıs direğe,

B – Deniz araçlarının, limanda, varsa, arka direklerine, seyirde, denizcilikteki usullere göre, Bayrak çekilmesi gereken direklerine bağlı gize veya direğe, yelkenli gemilerin randa yelkeninin çördek yakalarına,

C – Binek taşıtlarında, sağ ön tarafa dikey olarak konulacak küçük direğe

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - Bayrağın Çekilmesine ve İndirilmesine Dair Esaslar

Çekilme ve indirilme

Madde 8 – (22/2/2001 - 2001/2130 K)Bayrağın çekilmesi ve indirilmesine ilişkin esaslar aşağıda gösterilmiştir

A) Sürekli çekili kaldığı yerlerde Bayrak, bakım, onarım ve yenisiyle değiştirilmesi için sabah veya akşam alacakaranlık zamanında törensiz olarak indirilir ve çekilir

B) Her gün Bayrak çekilen yerlerde Bayrak, saat 0800'de, günün bu saatte ağarmadığı hallerde ise gün ağardığında çekilir ve gün batımında indirilir

C) Milli Bayram, genel tatil ve hafta tatilinde Bayrak çekilen yerlerde Bayrak, tatilin başlama saatinde, günün bu saatten evvel kararması halinde ise gün batımında çekilir, tatil süresince çekili kalır ve tatil sonunda gün batımında indirilir

D) Bayrak, çeşitli nedenlerle değiştirilmesi gerekli durumlar ile yırtılmasına, ipin veya makaranın kopmasına sebep olabilecek rüzgar, fırtına ve benzer durumlarda geçici olarak indirilebilir

Sürekli Bayrak çekilecek yerler

Madde 9 – (Değişik: 22/2/2001 - 2001/2130 K) Bayrağın sürekli çekili kalacağı kuruluşlar aşağıda gösterilmiştir

A) Cumhurbaşkanlığı,

B) Türkiye Büyük Millet Meclisi,

C) Anıtkabir,

D) Hükümet konakları,

E) Polis, Jandarma, hudut, gümrük muhafaza karakollarıyla hudut kapıları

F) Bağımsız takım ve bölükler ile daha üst askeri birlik veya karargahlar,

G) Eğitim ve öğretim kurumları,

H) Köy ve mahalle muhtarlıkları,

İ) Yukarıda gösterilenler dışındaki kamu kurum ve kuruluşları,

J) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait fabrika ve işletmeler

Her gün Bayrak çekilecek yerler

Madde 10 – (Değişik: 22/2/2001 - 2001/2130 K)

Seyir halinde bulunan gemilerle demirli, şamandırada, rıhtımda bağlı gemiler ve diğer deniz araçlarında her gün Bayrak çekilir

Seyir halinde bulunan gemiler Bayraklarını geceleri de çekili bırakabilirler

Milli Bayram, genel tatil ve hafta tatilinde Bayrak çekilecek yerler

Madde 11 – (Değişik: 22/2/2001 - 2001/2130 K)

Milli Bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde Bayrak çekilecek yerler aşağıda gösterilmiştir :

A) Tören düzenlenen alanlar ile yönetmelik veya yönergelerde belirlenen tören alanları,

B) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

C) Siyasi parti merkez, il ve ilçe teşkilatları,

D) Fabrikalar,

E) İşletmeler,

Müsaade ile Bayrak çekilmesi veya konulması

Madde 12 – 11 inci maddede sayılan günler, kurtuluş ve Atatürk'ü anma günleri dışında, Bayrak çekilmesi veya konulması mahalli mülki amirinin müsaadesine bağlıdır

Ancak, milli spor karşılaşmalarında ve milli gelenekler gerektiriyorsa törenlerde ve düğünlerde Bayrak kullanılabilir

Yabancı ülkelerdeki resmi ve milli binalara Bayrak çekilmesi

Madde 13 – Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan resmi ve milli binalarına Bayrak çekilip indirilmesinde, mahalli geleneklerle milletlerarası tatbikat gözönünde bulundurularak bu Tüzük hükümlerine uyulur

Hava araçları

Madde 14 – Hava araçlarına Bayrak çekilmez Sivil hava araçlarına, yön dümeninin her iki yanına boyayla al zemin üzerine Bayraktaki oranlara uygun, beyaz renkte ay yıldız resmolunur

Kamu kurum ve kuruluşlarının Bayrak çekme esasları

Madde 15 – (Değişik: 22/2/2001 - 2001/2130 K)

Kamu kurum ve kuruluşlarında Bayrak çekme aşağıdaki esaslara göre uygulanır:

A) Aynı alanda birden çok binaya yerleşmiş bulunan kamu kurum ve kuruluşlarında tek bayrak çekilir Ayrı alanlarda birden çok binaya yerleşmiş kamu kurum ve kuruluşlarında ise her binaya Bayrak çekilir Birden çok kamu kurum ve kuruluşunun bulunduğu bir binaya mülki idare amirinin belirlediği kurumca tek Bayrak çekilir

B) Bağımsız takım ve bölükler, daha üst askeri birlik ve karargahlar ile tören yapma olanağı bulunan okul, emniyet teşkilatı ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında, Milli Bayram, genel tatil ve hafta tatili başlangıcında ve bitiminde tören yapmak üzere ayrı bir Bayrak direği bulunur Bu yerlerde tek bir Bayrak direği mevcut ise Bayrak, tören zamanından uygun bir süre önce indirilir Bayrağın törenle çekilmesinde ve indirilmesinde 22 nci madde hükümleri uygulanır

Bayrağın yabancı devlet bayraklarıyla birlikte çekilmesi

Madde 16 – Milletlerarası toplantılarda, fuarlarda ve yabancı turistlerin konakladıkları yerlerde, yabancı devlet bayrakları, ancak, Bayrakla birlikte çekilebilir Bu takdirde 12 nci maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz

Bu durumlarda, Bayrak, bina ön yüzüne göre sağdaki ilk direğe çekilir

Yabancı devlet bayraklarının ebadı, Bayrak ebadından büyük, direkleri Bayrak direğinden yüksek olamaz

Yabancıların karşılıklı olmak şartıyla uyruğunda bulundukları devletin bayrağını konut veya ticarethanelerine çekmelerinde birinci, ikinci, üçüncü fıkralar hükümleri uygulanır

İkiden çok yabancı devlet bayrağının Bayrakla birlikte çekilmesi halinde, diğer devletlerin bayrakları Bayrağın soluna alfabetik sıraya göre çekilir

Yabancı diplomatik misyonlarda yukarıdaki hükümler uygulanmaz

Konut ve işyerlerine Bayrak asılması

Madde 17 – İşyeri, konut vb özel yerlere, Milli Bayramda, resmi bayramlarda, kurtuluş ve Atatürk'ü anma günlerinde 7 nci maddenin A bendi hükümlerine bağlı olmaksızın Bayrak asılabilir

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM - Bayrağın Konulabileceği ve Örtülebileceği Yerler

Bayrak konulacak makam odaları

Madde 18 – Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyeleri, Başbakan, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Başkanları, bakanlar, Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Sayıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay ve Danıştay başkan vekilleri ve daire başkanları, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı, Sayıştay daire başkanları, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Devlet Denetleme Kurulu Başkanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı,üniversite rektörleri, müsteşarlar, valiler, büyükelçiler, Yüksek Denetleme Kurulu Başkanı, müsteşar yardımcıları, genel müdürler ve bu düzeydeki başkanlıklar, bölge idare mahkemesi başkanları, Cumhuriyet savcıları, adalet komisyonu başkanları fakülte dekanları, kaymakamlar, başkonsoloslar, bucak müdürleri, belediye başkanları, bölge başmüdürleri ve bölge müdürleriyle bakanlıkların il kuruluşlarının başında bulunanların ve resmi hastane baştabiplerinin makam odalarına Bayrak konur

Türk Silahlı Kuvvetlerinde Bayrak konulacak birlik, karargah, kurum, komutan ve amir odaları aşağıda gösterilmiştir :

A) Tabur komutanları ve daha üst birlik komutanlarıyla komutan yardımcıları (yüzer birlikler hariç olmak üzere deniz ve havada, eşiti),

B) Yüksek Askeri Şüra Üyeleri,

C) Genelkurmay İkinci Başkanı,

D) Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı ve müsteşar yardımcıları,

E) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri ve Yardımcısı,

F) Harp Akademileri Komutanı ve Yardımcısı, Kuvvet Harp Akademileri komutanları, Milli Güvenlik ve Silahlı Kuvvetler Akademisi Komutanı,

G) Okul komutanları ve yardımcıları,

H) Kurmay başkanları, kurmay yar - başkanları ve erkan başkanları,

İ) Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı karargahlarındaki başkan ve daire başkanları,

J) Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanı,

K) Yukarıda sayılanlar dışında, birlik ve kurumlara komuta etmeyen, karargahlarda görevli general ve amiraller,

L) General ve amiral kadrolarında görev yapan subaylar,

M) Askeri Yargıtay Başkanı, İkinci Başkanı, Başsavcısı, daire başkanlarıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, başsavcısı ve daire başkanları,

N) Askeri hastane baştabipleri,

O) Askerlik daire ve şube başkanları,

P) Askeri savcılar ve askeri mahkeme kıdemli hakimleri

(Ek: 3/4/1993 - 93/4295 K) Emniyet teşkilatında Bayrak konulacak makam odaları aşağıda gösterilmiştir

A) Emniyet Genel Müdürü,

B) Polis Akademisi Başkanı,

C) İl Emniyet Müdürü,

D) Polis Koleji ve Polis Okulu Müdürleri

Bayrak, tepesinde ay yıldız bulunan direğe çekili bulunur, makam masasının sağ gerisinde uygun bir yere konur Büyüklüğünün odanın büyüklüğüne uygun olmasına ve uçlarının yerden en az 25 santimetre yukarıda bulunmasına itina gösterilir

Bayrak çekilecek binek taşıtları

Madde 19 – Cumhurbaşkanının, illerinde valilerin, görevli bulundukları dış ülkelerde büyükelçilerin binek taşıtlarına, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı küçük direklere Bayrak çekilir

Kaymakamların binek taşıtlarına, Milli ve Resmi bayram günlerinde ve hudut görüşmelerinde Bayrak çekilir

Cumhurbaşkanının bulunduğu kortejde, sıfatı ne olursa olsun, kimsenin binek taşıtına Bayrak veya fors çekilemez

Bayrak konulacak diğer yerler

Madde 20 – Atatürk köşelerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı salonunda başkanlık divanının sağına ve soluna, Bakanlar Kurulu toplantı salonunda Başbakanın oturduğu yerin sağ arkasına, Anayasa Mahkemesi toplantı salonuna, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay genel kurulları ve Danıştay İdari İşler Kurulu salonlarına, Uyuşmazlık Mahkemesi toplantı salonuna, bakanlıkların, Yüksek Öğretim Kurulu ve yüksek öğretim kurumlarının ve valiliklerin toplantı, brifing, şeref salonlarıyla duruşma salonlarına Bayrak konur

Türk Silahlı Kuvvetlerinde hudut protokol odalarıyla aşağıda belirtilen birlik, karargah ve kurumların toplantı, brifing ve şeref salonlarına Bayrak konur:

A) Tugay ve daha üst komutanlıklar (deniz ve havada eşiti),

B) Yüksek Askeri Şüra,

C) Milli Savunma Bakanlığı,

D) Milli Güvenlik Kurulu,

E) Harp Akademileri Komutanlığı,

F) Okul komutanlıkları,

G) Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı,

H) 800 yataklı askeri hastaneler

Bayrak örtülebilecek yerler

Madde 21 – Bayrak, açılış törenlerinde Atatürk heykellerine, yemin törenlerinde masalara örtülebilir

Cumhurbaşkanlığı yapmış kişilerin, şehitlerin, Türk Silahlı Kuvvetlerinin sivil personel dışındaki mensuplarının, bunların emeklilerinin, 18 inci madde hükmüne göre makam odalarında Bayrak bulunan kamu görevlilerinin, bu görevleri daha önce yapmış olanlarla aşağıda yazılı kimselerin cenaze törenlerinde tabutlarına Bayrak örtülebilir :

A) Milletvekilleri ve milletvekilliği yapmış olanlar,

B) Temsilciler Meclisi, Danışma Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu üyeliği yapmış olanlar,

C) Milli Birlik Komitesi üyeliği yapmış olanlar,

D) Gaziler,

E) Yüksek yargı organları üyeleri ve emeklileri,

F) Sayıştay üyeleri ve emeklileri,

G) Hakim ve savcılarla emeklileri,

H) Yüksek öğretim kurumları öğretim üyeleri ve emeklileri,

İ) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Kurul üyeleriyle bu görevi yapmış olanlar,

J) Devlet sanatçıları,

K) Devlet madalyası sahipleri,

L) Kızılay, Türk Hava Kurumu genel başkanları ve bu görevi yapmış olanlar,

M) Emniyet mensupları ve emeklileri,

N) Dünya, Olimpiyat ve Avrupa şampiyonluğu kazanmış olmaları dolayısıyla 2913 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış sporcular,

O) Resmi okul müdürleri,

P) Basın şeref kartı sahipleri,

R) İşçi ve İşveren sendikaları konfederasyon başkanları ve bu görevi yapmış olanlar,

S) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının en üst kuruluşunun başkanları ve bu görevi yapmış olanlar,

T) Bilimsel, sanatsal, kültürel, sportif ve sosyal alanlarda üstün hizmet verdiği mülki amirlerince kabul edilen diğer Türk vatandaşları,

Ancak, Devlet aleyhine veya yüz kızartıcı mahiyette bir suç işlemekten hüküm giymiş olanların tabutlarına, affedilmiş olsalar bile, Bayrak örtülemez