Baraj Nedir? - Barajlarda Elektrik Nasıl Üretilir? - Baraj Ve Elektrik Üretimi

Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşaa edilen su yapılarıdır Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir Çünkü;



Atatürk Barajı

Enerji üretiminde gelişmekte olan ülkelerde büyük pay sahibidirler
Ülkenin tarımsal hayatı için büyük önem taşırlar
Taşkın önleme amacıyla inşaa edildiklerinden, yıkılmaları halinde büyük alanlarda su baskınları yaşanmaktadır
Bir ülkenin enerji üretiminin en doğal ve en ucuz yoludur Hidroelektrik enerji üreten barajlar, diğer enerji üretim türlerine göre daha çevrecidirler Yalnız son zamanlarda büyük barajların inşaaları durdurulmuştur Alansal olarak çok büyük barajlar, bulunduğu bölgenin iklimini değiştirmekte ve ekolojik dengeyi değiştirmektedirler

Özellikle bol yağış alan yerlerde taşkın önleme amacıyla bağlamalar, barajlar ve göletler inşaa edilmektedir

Tarımsal arazilerin sulanması için büyük önem taşırlar Barajlardan arazilere açılan kanallarla su taşınır

Barajlarda Elektrik Nasıl Üretilir?

Ana madde: Hidroelektrik santraller
Akarsulardan akan suyun elektrik üretimi için biriktirilmesi, yaklaşık 100 yıldır uygulanan bir yöntem Barajların da dahil olduğu elektrik üretim sistemine hidroelektrik santral diyoruz Çoğu hidroelektrik santral, dört ana bölümden oluşur Baraj-türbin-jeneratör-enerji iletim hattı Baraj sayesinde akarsuyun su düzeyi yükseltilir, çok miktarda suyun biriktiği geniş bir baraj gölü yaratılır Barajın göl tarafına bakan duvarının alt kısımlarında, suyun diğer tarafa geçmesini sağlayan, isteğe göre açılıp kapanabilen kapaklar vardır Kapaklar açıldığında, su aşağı doğru eğimli olan yoldan hızla akmaya başlar ve yolunun üzerindeki türbinin pervanelerine çarparak dönmelerini sağlar Bir türbin 172 ton ağırlığında olabilir ve dakikada 90 tam devir yapabilir Su türbinler, yapı olarak yel değirmenlerine benzer Tek farkları,dönmeyi sağlayan enerji kaynağının rüzgar değil, su olmasıdır Bu türbin, hareket eden suyun kinetik enerjisini mekanik enerjiye çevirir Türbin şaft denen bir çubukla jeneratöre, yani elektriği üreten motora bağlıdır Türbinin hareketiyle jeneratörün içindeki bir dizi elektromıknatıs dönmeye başlar Bu büyük elektromıknatıslar bir bakır tel bobininin iç kısmında yer alır Jeneratördeki mıknatıslarla bobinin arasında oluşan manyetik alan, bir elektrik akımı üretir Böylece türbinden gelen mekanik enerji elektrik enerjisine dönüşür Burada oluşan akımda transformatörle yüksek voltajlı akım haline dönüştürülür Daha sonra da enerji nakil hatlarıyla evlere ve işyerlerine iletilir Baraj gölünden alınarak türbini döndüren suysa boru hatlarıyla dışarı taşınır ve tekrar akarsuya karışır

Türkiye'de Kurulmuş Barajlar

Ana madde: Türkiye'deki barajların listesi
Türkiye'de DSİ tarafından yapımı gerçekleştirilen ve halihazırda işletmede olan 503 adet baraj olup, bunların işletmedeki 203 adeti, buyük çaplı baraj diğerleri ise gölet şeklindedir