Nibelungen Destani ( Nibelungenlied)

Ren Nehri ile ilgili destanların en tanınmışı kuşkusuz Nibelungen Destanı’dır Destan Ren Nehri kıyısında eski Worms şehri civarında geçer

Destanın en eski şekli elimize on üçüncü yüzyıldan kalma bir el yazması ile ulaşmıştır Ancak daha önceki dönemlerde söylenen Latince baladlarda içinden bölümlerin olduğu düşünülebilinir

Pagan inançları destan içinde sık yer almaktadır Fakat aynı zamanda Hristiyan inançları ve törenleri de destanda bulunmaktadır Bunun yanında kral-senyör-vasal ilişkisi de destanın Orta Çağ’a ait izler taşıdığını göstermektedir

Nibelungen Destanı Orta Çağ boyunca çok popüler olduğu için anlatıcıların destanın içine anlatıldığı dönemin zevkine uygun motifler katmaları büyük olasılıktır

Destanın bugünkü hali ile on ikinci yüzyıl sonlarında tamamlandığı düşünülmektedir Destan içinde bir çok anakronizm barındırmaktadır Örneğin Dietrich bir antik çağ kahramanıdır Bu destanda bulunma nedeni büyük olasılıkla kimsenin yenemediği Hagen’i yenip hapse atmak içindir

Destanın günümüze ulaşmış bir çok versiyonu vardır Hepsinde konu aynı olmakla birlikte aralarında farklılıklar da vardır

Destanın Konusu

Destan ‘çok eski zamanlarda’ Niederland’da geçer O zamanlar güçlü kral Siegmund’un krallık zamanına denk gelmektedir Kraliçe ise güzel Siegelinde’dir

Destanın en önemli kahramanı Siegmund ve Siegelinde’nin oğulları Siegfried’dir Siegfried daha genç yaşlarında maceralara atılmak için babasının şatosunu terk ederek yollara düşer Kılıcı olmadığı için elinde bir sopa ile köyleri kentleri dolaşır durur

Siegfried bir gün bir demirciye rastlar ve kılıç sahibi olabilmek için onun yanında çalışmak istediğini söyler Mimir adındaki demirci bu teklifi kabul ederek ona yatacak yer ve yiyecek verir Ertesi gün de yeni çırağının bu işi yapıp yapamayacağını sınamak için onu ocağın başına götürür ve eline en ağır çekici verir Siegfried bununla öyle bir vurur ki örs toprağa gömülür demir parçaları etrafa saçılır Buna kızan Mimir Siegfried’i kulağından tutunca Siegfried dayanamaz ve onu yere fırlatır

Bu yeni çırağından nasıl kurtulacağını bilemeyen Mimir yeni bir yol denemeye karar verir Siegfried’i çağırır ve ondan ormanın öteki ucundaki kömürcüden kömür getirmesini ister Bunu söylerken yolu üzerindeki ejderhanın Siegfried’i öldüreceğini ummaktadır

Siegfried kendine yaptığı kılıcı alır ve yola koyulur Tam kayalığın önünden geçerken ejderha saldırır Siegfried bu saldırıdan çevikliği sayesinde kurtulur ve önüne ilk gelen ağacı sökerek canavarın kafasına fırlatır Ağacı kökleri canavarı sarınca bundan yararlanan Siegfried diğer ağaçları da onun üzerine fırlatır Daha sonra bunları tutuşturarak ejderhayı yakar

Ejderha yanarken bedeninden bir yağ akmaya başlar Bu akan yağ dereciğine parmağını sokan Siegfried parmağının ‘boynuz’ gibi sertleştiğini görür Bunun üzerine üstündekileri çıkartarak bu yağ ile bütün vücudunu yıkar Siegfried bu işi yaparken bir ıhlamur ağacı altında durmaktadır ve ağaçtan bir yaprak sırtına iki omzunun arasına düşerek oranın bu yağ ile yıkanmasını engeller İşte bu yaprağın dışında kalan hiç bir yere silah işlemeyecektir fakat Siegfried’in vücudunun da yara alabileceği tek yer burası olacaktır

Kömürcünün yanına varan Siegfried ona Mimir ve arkadaşlarının daha önce sözünü ettikleri ağızından ateşler saçan ve üzeri pullarla kaplı olan ejderhayı sorar Kömürcü canavarın nerede olduğunu gösterir

Artık Siegfried’i başka bir macera beklemektedir Zorlu bir yolculuktan sonra Siegfried ejderhanın bulunduğu Nibelungen ülkesine varır Burada Schilbung ve Niblung adında iki kral hüküm sürmektedir Bu iki kral ve onlara bağlı savaşçılar çok büyük bir hazineyi de beklemektedirler

Siegfried şehrin girişine geldiğinde ejderha ile karşılaşır Dövüşmeye başlarlar Ejderha ağızından ateşler çıkartarak Siegfried’e saldırmaktadır Sonunda Siegfried canavarı öldürmeyi başarır Canavarın attığı korkunç çığlığı duyan Schilbung ve Niblung saklandıkları yerden çıkarlar Korkunç canavarı öldüren kahramanı tebrik ederler ve ondan hazineyi aralarında paylaştırmasını isterler Bunun karşılığında ona bütün kılıçların en iyisi olan Balmung’u vereceklerdir Bu büyük hazineyi Siegfried krallar arasında paylaştırır Fakat hırstan gözü dönmüş krallar bundan memnun olmazlar ve Siegfried’i hile yapmakla suçlarlar Savaşçıları toplayarak Siegfried’e saldırırlar Yapılan dövüş sonrası Siegfried iki kralı ve beş yüz kadar savaşçıyı öldürür O anda dövüş alanına Tarnkappe ile cüce Alberic gelir Öldürülen kralların intikamını almak için Siegfried’e saldıran Alberic onu uğraştırsa da sonunda yenilir ve onun vasalı olmak için and içer Nibelungen ülkesi savaşçıları da and içerek Siegfried’in hükmü altına girerler Bütün Nibelungen hazinesi de onun olmuştur Fakat hazinede gözü olmayan Siegfried bu hazineden sadece taşlı bir yüzük alır Alberic bu yüzüğün uğursuzluk getireceğini söyleyerek onu engellemeye çalışır Fakat Siegfried onu dinlemez ve yüzüğü parmağına takar Bunun üzerine Alberic ona tehlikelerden korunması için Tarnkappe’yi verir

Siegfried’in bundan sonra gideceği yer Kuzey ülkeleridir ve buralarda maceradan maceraya koşar Bunlardan birinde Danimarka kralı ona Grani adında bir at hediye eder

Siegfried’in yolu İzlanda’ya kadar düşer Burada bir dağın tepesinde alevleri gökyüzüne kadar yükselen bir ateş görür Dağa çıkar ve Grani alevlerin arasından atlamayı başarır Alevlerin arasında bir şato bulunmaktadır Siegfried şatonun içine girdiğinde içeride zırhlar içinde uyumakta olan bir genç kız ile karşılaşır Zırhları çıkartır ve genç kızı dudaklarından öper Bunun üzerine genç kız uyanır ve kendine geldiğinde hikayesini anlatmaya başlar Adı Brunehild’dir Wodan’ın Walkyri’lerinden biri iken ona karşı geldiği için Wodan onu değneği ile uyutmuş ve bu şatoya koymuştur Siegfried onu kurtarana kadar da uyumuştur

Siegfried bir kaç gün şatoda kaldıktan sonra Brunehild ile vedalaşır ve parmağındaki yüzüğü ona bırakarak ayrılır

Siegfried sonunda babasının şatosuna döner Siegmund ve Siegelinde oğullarının dönüşünden çok mutlu olmuşlardır ve bu Niederland’da ve başkent Xanten’de törenlerle kutlanır Her yerden gelen şarkıcılar Siegfried’in kahramanlıklarını şarkılarla anlatırlarŞarkıcılar bunun yanında Burgond kralı Gunther güzel kardeşi prenses Krimehild ve sadık vasalleri Hagen hakkında da şarkılar söylerler Siegfried’in içi bir anda Ren Nehri’nin ötesindeki bu ülaaae gidip bu insanları tanıma arzusu ile dolar Şenliklerin sonunda fikrini ailesine açar Babası önce razı olmasa da daha sonra oğlunun yanına on iki şövalye alıp gitmesi koşulu ile kabul eder Siegfried ailesi ile vedalaşarak ayrılır

Burgond’ların ülkesinde kral Gunther’in kardeşi Krimehild’in güzelliği dillere destandı Krimehild kral Gunther’in ve ve diğer iki erkek kardeşi Gernot ve Giselher’in koruması altında büyümüştü

Krimehild bir gece rüyasında kendi yetiştirdiği şahinlerden birinin iki kartal tarafından boğulduğunu görmüştü Bu rüyayı annesi Ute’ye açtığında annesi rüyasında gördüğü şahinin en mutlu anında kaybedeceği kocası olduğunu söylemişti Genç kız da bunun üzerine evlenmemeye karar vermiş ve bütün taliplerini geri çevirmişti

Siegfried on iki şövalye ile birlikte Burgondlar’ın ülkesine varır Onları gören Gunther gelenlerin soylu kişiler olduğunu anlayarak hemen karşılanmalarını buyurur Siegfried’i hiç görmemiş olmasına rağmen kahramanlıklarını bilen Hagen konuklarını büyük saygı ile karşılar Siegfried önce dövüşmeyi düşünürse de onların bu konuksever davranışları karşısında dayanamaz ve konukları olmayı kabul eder

Siegfried’in konukluğu bir sene sürmüştür Bu bir sene boyunca Siegfried Krimehild’i hiç görmemiştir Fakat Krimehild gizlice savaş oyunlarını seyretmiş Siegfried’i görmüş ve kalbi onun sevgisi ile dolmuştu

Bu arada Saxonlar’ın ve Danimarka’nın kralları Burgondlar’a karşı savaş açarlar Siegfried bu savaşta Burgondlar’ın yanında savaşır ve iki düşman kralı da esir etmeyi başarır Haberciler Siegfried’in başarılarını bildirince Krimehild sevincini gizleyemez ve habercileri mükafatlandırır

Gunther bu zaferi kutlamak için büyük şenlikler düzenler İşte bu şenlikler sırasında Siegfried sonunda Krimehild’i görür Krimehild nedimeleri ile birlikte salona girdiğinde Siegfried onu karşılar elini uzatır Siegfried onunla beraberken hiç duymadığı duyguları tadacaktır

Krimehild’i hiç bir zaman elde edemeyeceğini düşünerek umutsuzluğa kapılan Siegfried Burgond ülkesini terk etmeye karar verir Tam gidecekken Giselher tarafından caydırılarak kalmaya karar verir

Şölenlerden birinde bir şarkıcı bir adada yaşayan güzel bir prensesin şarkısını söylemektedir Ada İzlanda prenses de Brunehild’dir Brunehild taliplerini savaş oyunlarına davet ediyor rakip olarak da kendisi karşılarına çıkıyordu Brunehild en cesurlarını dahi yeniyor oyunlardan kaçanları öldürüyordu

Gunther bunları duyunca İzlanda’ya gidip Brunehild’i Burgondlar ülkesine getirmeye karar verir Brunehild’i tanıyan Siegfried onu vazgeçirmeye çalışsa da başaramaz ve Gunther’in ricası üzerine onunla gitmeye razı olur Tek koşulu vardır ; Krimehild’i eş olarak alacaktır Gunther kabul eder

Gunther ve Siegfried yanlarına Hagen’i ve kardeşi Dankwart’ı alarak yola çıkarlar On ikinci günün sabahı Brunehild’in şatosuna varırlar Brunehild onları kabul eder

Savaş oyunları başladığında ise bir oyun oynarlar ; Siegfried Tarnkappe ile görünmez oluark Gunther’e yardım edip onun kazanmasını sağlar Böylece Gunther Brunehild’i de kazanır

Gunther ve Siegfried Burgond ülkesine döndüklerinde coşkuyla karşılanırlar Siegfried Gunther’e verdiği sözü hatırlatır Gunther kızkardeşine sorar Krimehild Gunther ile evlenmeyi kabul eder ve masaya birlikte otururlar Bu Brunehild’e çok ağır gelir ve ağlamaya başlar Gunther’e Siegfried’i Krimehild’e layık görmediğini ve Krimehild’in bir vasal ile evlenmemesi gerektiğini söyler Gunther ise kararlıdır

Gece olunca Gunther ile Brunehild odalarına çekilirler Brunehild Gunther ile yatmak istemez hatta onu havaya kaldırarak duvardaki bir kancaya takar Gunther geceyi böyle geçirir Sabaha doğru Brunehild acıyarak onu indirir Gunther’in Brunehild’e sahip olması yine Tarnkappe ‘yi takarak görünmez olan Siegfried sayesinde olur Bu arada Siegfried Brunehild’e verdiği yüzüğü de alır ve döndüğünde Krimehild’e verir

Siegfried Krimehild ile evlendikten sonra onunla birlikte babasının ülkesine döner Çok mutlu olan kral Siegmund krallığını oğlu Siegfried’e bırakır

Siegfried’in hükümdarlığı on seneyi tamamlamıştır Krimehilde ona bir erkek çocuk verir ve adını Gunther koyarlar Aynı şekilde Gunther ve Brunehild de oğullarının adını Siegfried koyarlar

Gunther ile Brunehild Worms’da Siegfried ile Krimehild de Xanten’de mutlu yaşamaktadırlar Fakat Brunehild’in içi içini yemektedir çünkü Krimehild ve Siegfried’i görememektedir Gunther’e onları çağırmasını söyler çünkü Siegfried hala onun vasalıdır ve çağırılınca gelmek zorundadır Gunther buna karşı çıkar ve onları ancak dostları olarak davet edeceğini söyler

Siegfried bu daveti kabul eder ve bin şövalye ile yola çıkarlar Worms’a vardıklarında Gunther onları sevinçle karşılar

On gün sakin geçer On birinci gün savaş oyunları tertip edilir İki kraliçe Brunehild ve Krimehild yanyana otururlar Her ikisi de kocalarını övmeye başlarlar Fakat övmeyle başlayan tartışma şiddetlenir ve birbirlerine küfür etmeye kadar varır Dayanamayan Krimehild gerçeği söyler ; her şeyi yapan Gunther değil Siegfried’dir Burnehild inanamaz O zaman Krimehild kanıt olarak yüzüğü gösterir Brunehild yıkılmıştır Olayı öğrenen Hagen intikam alacağına yemin eder Siegfried’in öldürülmesi gerekmektedir Önceleri buna karşı çıkan Gunther sonunda razı olur Siegfried’e bir oyun oynamaya karar verirler

Sahte haberciler Saxon ve Danimarka krallarının saldırıya geçeceklerini bildirir Siegfried hemen sefere çıkmaya karar verir Hazırlıklar tamamlandığında Hagen Krimehild’e giderek nasıl yardımcı olabileceğini sorar Krimehild Hagen’den kocasını korumasını ister Siegfried ancak iki omuzunun arasından yaralanabilmektedir; eğer Hagen dikkat ederse Siegfried yara almadan dönebilecektir Bunun için Krimehild Siegfried’in elbisesinin üzerine tam o bölgeye bir haç diker Hagen amacına ulaşmıştır

Tam sefere çıkacakları zaman yine aynı haberciler gelerek barış yapıldığını bildirirler Bunun üzerine savaşa gitmek yerine ava gitmeye karar verirler

Krimehild kocasını engellemeye çalışır Gece rüyasında iki yaban domuzunun onu takip ettiğini gördüğünü ve çiçeklerin de kan kırmızısı olduğunu söyler Siegfried onu dinlemez ve ava çıkar

Av sırasında bir kaynağın yanına gelirler Siegfried Hagen ile yarışarak kaynağa daha önce varır su içmek için silahlarını çıkartır Gunther su içtikten sonra Siegfried de su içmek için eğilir İşte tam o anda Hagen mızrağını alarak Siegfried’in elbisesinin üzerinde işli haçın üstüne yani Siegfried’e silah işleyebilecek tek yere fırlatır

Bir anda neye uğradığını şaşıran Siegfried silahlarını arar fakat bulamaz Gücü tükenmiştir Hainlere lanet ederek yere yuvarlanır Herkes onun yanına gelir Gunther gözyaşı dökecekken Siegfried onu engeller ve bu işi yapanın böyle davranmaması gerektiğini söyler Daha sonra Hagen ve Gunther’e onu öldürmekle kendi sonlarını hazırladıklarını söyler ve can verir Etraftaki bütün çiçekler kan kırmızısına boyanmışlardır

Hagen Siegfried’in cesedini kilise dönüşü bulsun diye Krimehild’in kapısına taşır Uşaklardan biri cesedi görerek Kirmehild’in kapısında bir şövalye cesedi olduğunu söyler Krimehild onun kim olduğunu anlar ve ağızından kanlar akarak yere yığılır Ayıldığında bu işi kimin yaptığını tahmin etmektedir

Gunther’in bu işi haydutların yaptığını söylemesine rağmen ona inanmaz ve Hagen ile Gunther’den cesedin yanına yaklaşarak masumiyetlerini göstermelerini ister Gunther yaklaştığında bir şey olmaz fakat Hagen yaklaştığında yaralardan kan akmaya başlar

Krimehilde kocasının cesedi başında üç gün üç gece bekler Siegfried’i gömecekleri gün onu son bir kez daha görmek ister ve tabutu açtırır Siegfried’in başını kaldırır dudaklarından son bir kere öper Gözlerinden kanlı yaşlar akmaktadır Daha sonra da bayılır kalır

Krimehild kendisine katedralin yanında bir yer yaptırır Her gün kocasının mezarına ağlamaya gitmektedir Dört yıl boyunca Gunther ile tek bir kelime bile konuşmaz Hagen’i görmek bile istememektedir Hagen ise Nibelungen hazinesini getirmeyi düşlemektedir En sonunda Krimehild’i razı ederek hazineyi getirir Krimehild hazine gelince herkese dağıtmaya başlar Krimehild’in çok fazla yandaş kazancağından korkan Gunther ve Hagen hazineyi Krimehild’in elinden alırlar Gernot hazinenin daha fazla bela getirmemesi için Ren nehrine atılması gerektiğini söyler Hagen bu görevi yerine getirir Hazinenin battığı yeri bilen tek kişi olduğu için bir gün onu yerinden çıkarmayı ummaktadır

Siegfried’in ölümünün üzerinden on üç sene geçmiştirBu arada Hun kralı Etzel’in de karısı ölmüştür Etzel’e eş olarak Krimehild’i almalarını söylerler Etzel de sadık Rudiger’i elçi olarak Burgond ülkesine gönderir

Gunther ve kardeşleri bu teklifi memnuniyetle karşılarlar Buna bir tek Hagen karşı çıkar çünkü Krimehild’in güçlenmesinden korkmaktadır

Krimehild önceleri bu teklife karşı çıkmasına rağmen Siegfried’in öcünü alabilmek amacı ile kabul eder ve kendine sadık olan Eckewert beş yüz şövalyesi ve habercilerle birlikte Hun ülkesine doğru yola çıkar

Düğün Viyana’da olur Daha sonra da Tuna Nehri’ni geçerek krallık merkezi Etzelbourg’a varırlar

Aradan yedi yıl geçmiştir Krimehild Etzel’e bir de erkek çocuk vermiştir Fakat herşeye rağmen Krimehild’in içindeki intikam ateşi sönmemiştir

Bir gün kralın yanına gelir ve ailesini görmek istediğini söyler Krimehild’in oynamak istediği oyunu anlamayan Etzel bu isteği kabul eder ve habercilerini Worms’a gönderir Haberciler yola çıkarken Krimehild özellikle Hgaen’in de gelmesini istediğini söyler

Haber Worms’a ulaştığında Hagen tuzağı anlar fakat Gunther gitmek istemektedir Gunther ve kardeşlerinin kararlılıkları karşısında Hagen korkak durumuna düşmemek için gitmeyi kabul eder Yanlarına kendilerine bağlı binlerce şövalyeyi alarak yola çıkarlar

Haberciler döndüğünde Krimehild ise sevinçlidir Artık intikamını alabilecektir

Gunther ve beraberindekiler Hun ülkesine vardıklarında Rudiger tarafından karşılanırlar Rudiger ve beş yüz adamı onların güvenliğinden sorumlu olacaklardır Yolda Hunlar arasında yaşayan Dietrich ile karşılaşırlar Dietrich onlara Krimehild’in yasının hala sürdüğünü söyler ve uyarır Fakat dönmek için artık çok geçtir

Etzel’in sarayına vardıklarında Krimehild konuklarını yapmacık bir sevinç ile karşılar Hagen’e ise Nibelungen hazinesini sorar Hagen hazinenin dünyanın sonuna kadar Ren Nehri’nin dibinde kalacağını söyler Krimehild hiddetlenir Bütün konuklar tedirgin olurlar ve silahlarını bırakmazlar Hagen suçunu Krimehild’e itiraf eder fakat pişman değildir o sadece görevini yapmıştır Hagen meydan okur fakat kimse onunla dövüşmeye cesaret edemez

Ertesi gün Hagen bütün adamlarına silahlarını yanında bulundurmalarını çünkü dövüşeceklerini söyler

O gün turnuvalar sırasında Burgond senyörü Volker bir Hun savaşçısını öldürür Ailesi intikam almak ister Etzel zorla yatıştırır

Krimehild Burgondlar’ı yok etmesi için Etzel’in kardeşi Blödlin ile anlaşır Blödlin ilk önce Burgond komutanı Dankward’ı öldürmek ister Fakat Dankward ondan önce davranır ve onu öldürür Artık müthiş bir dövüş başlamıştır

Dankwart olanları Hagen’e haber verir Hagen Etzel ve Krimehild’in oğlunu öldürür ve yoluna çıkan Hunlar’ı öldürmeye başlar

Artık olaylar kontrolden çıkmaya başlamıştır Saray öldürülen Hunlar’ın kanları ile kırmızıya boyanmıştır Burgondlar’ı korumaya çalışan Rudiger’in de öldürülmesi Hunlar’ı çileden çıkarır Tecrübeli savaşçı Hilderbrand’ın da savaşa girmesi ile Burgondlar’ın sonu gelmiştir Hagen ve Gunther dışında hiç bir burgnd hayatta kalmamıştır Gunther de Dietrich tarafından öldürülür Hagen ise hapse atılır

Krimehild Hagen’i zindanda bulur ve ondan Nibelungen hazinesini isterFakat Hagen yerini söylemez Hazine sonsuza kadar Ren Nehri’nin dibinde kalmalıdır Krimehild Hagen’in yanında Balmung’u görür Kılıcı iki eliyle kavrar ve Hagen’in başını gövdesinden ayırır Artık intikamını almıştır

Hildebrand bütün bu insanların ölümüne dayanamaz ve Krimehild’e saldırır Kadının bütün bağırmalarına rağmen onu orada öldürür

Destan bütün “ölmesi gerekenlerin” ölümü ile son bulur

Destan hakkında :

Destan ilk incelemeden de anlaşılacağı gibi farklı bir çok hikayenin ustaca birleşmesinden meydana gelmiştir Bu yüzden bir versiyonda olan bölün bir diğerinde olmayabilir Örneğin Siegfried’in Brunehild’i kurtarması bir çok versiyonda yoktur Hatta daha sonra inceleyeceğimiz Volsunga Saga’ya göre Krimehild’in annesi Siegfried’e Brunehild’i unutması için büyülü bir ilaç içirir Bunun dışında destanda hem pagan öğelerin hem de Hristiyanlığa ait motiflerin yer alması destanın yazıldığı tarihi gösterdiği kadar destanın farklı parçalardan meydana geldiğini de göstermektedir

Nibelungen Destanı’nın kökeni de tartışmalıdır Destanın Ren Nehri kıyılarında doğduğunu söyleyenlerin yanında kökeninin daha kuzeyde İskandinavya’da olduğunu söyleyenler de vardır Bize göre destanın köken olarak kuzeyde doğması sonra da içine Ren Nehri kıyılarına ait öğelerin katılması daha olası gözükmektedir Bunun en önemli kanıtı daha sonra göreceğimiz gibi kuzeyde bu destana kaynaklık eden daha eski destanların varlığıdır