Türkiye'deki Antik Kentler - Myra

Myra’nın antik tiyatrosu ve arka plandaki uçurumda antik Likya nekropolünün kayalara oyulmuş mezarları



Myra, günümüz Türkiye'sinde Antalya İli'nin Kale (Demre) ilçesinin yer aldığı bölgede bulunan antik bir Likya kentidir Alacadağ, Akdağ (Massikytos) sırası ve Ege Denizi arasında Demre Çayı (Myros) tarafından taşınan toprakla oluşmuş verimli alüvyon ovasına kurulmuştur

Tarihi
Bazı araştırmacılar Myra'nın Arzawa'nın Mira'sı ile aynı yerleşim yeri olduğunu düşünse de kanıtlanmış böyle bir bağlantı yok Myra Likya ittifakının (MÖ 168 – 43) bir üyesi olmadan önce Myra ile ilgili ele geçirilmişdem yazılı bir kaynak yoktur; Strabo'ya (14:665) göre ittifakın en büyük kentlerinden biriydi
Yunan halk kentin koruyucu tanrıçası olan Artemis Eleutheria'ya tapmışlardır
Zeus, Athena ve Tike'ye de tapılmıştır
Likya ve Roma dönemlerine ait olan kentin harabelerinin çoğu alüvyon tortuların altındadır Antik tiyatronun üstündeki dağda bulunan akropol büyük ölçüde tahrip olmuştur Tiyatronun yakınında hamam ve bazilika olabilecek geç dönem kalıntıları görülmektedir Açıkhava tiyatrosu 141 yılında bir depremde yıkılmış fakat daha sonra tekrar yapılmıştır

Myra’da iki Likya nekropolü vardır, bunlar tiyatronun üzerindeki kayalıkta ve onun doğusunda nehir nekropolü olarak adlandırılan bölgede toplanmıştır Kaya mezarlarının çoğu uzaktan büyük bir ev gibi görünürler, bazıları da tapınak şeklindedir Nehir nekropolünün en dikkat çeken mezarı gezgin Charles Fellows'ın 1840 yılında kaya mezarlarını gördüğü zaman hala kırmızı, sarı, mavi ve mor renkleri seçebildiğini söylediği “Resimli Mezar”dır, günümüzde bu renkler görülemez sadece kırmızı ve mavi renklerden izler vardır Bu mezarda diğer bir dikkat çeken şey gerçek ölçülerde kabartma şeklinde yapılmış on bir insan figürüdür
Myralılar limanları Andriake'yi korsanların baskınlarına karşı korumak için nehrin ağzına zincir germişlerdi Bu zincir MÖ 42'de Marcus Junius Brutus tarafından para toplamak amacıyla Myra'ya gönderilen komutan Lentulus Spinther tarafından şehre girilirken kırılmıştır
Hıristiyanlığın ilk zamanlarında Myra Likya'nın metropolüydü Aziz Pavlus MS 60'da Roma'ya giderken limanında gemi değiştirir Günümüzde Noel Baba olarak da bilinen Aziz Nicholaos 4 yüzyılda Myra'nın piskoposluğunu yapıyordu 408 ile 450 yılları arasında imparatorluğun başında olan II Teodosius vaktinde Aziz Nicholaos'ın Myra'da başpiskoposluk yaptığı ve Myra'nın Likya'nın başkenti olduğu bilinmektedir

Myra'da kaya mezarları



Kuşatmalar
809 yılındaki kuşatmanın ardından Myra Abbasi halifesi Harun Reşid'in emri altındaki birlikler tarafından ele geçirildi Bu olayı takip eden yıllarda kent gerileme dönemine girdi 1034 yılında Araplar tarafından denizden yapılan saldırılar sonucu Noel Baba Kilisesi zarar görmüştür I Aleksios Komnenos döneminin (1081 – 1118) başlarında, Myra bu kez Selçuklular tarafından ele geçirildi Kargaşadan faydalanan Bari'li denizciler kilisedeki rahiplerin itirazlarına rağmen Aziz Nicholaos'nın kemiklerini 20 Nisan 1087 tarihinde alıp 9 Mayıs 1087 tarihinde Bari'ye getirdiler

Aziz Nikolaos Kilisesi
Myra'da Aziz Nikolaos Kilisesi ilk olarak 6 yüzyılda Aziz Nikolaos'ın ölümü üzerine yapılmıştır Günümüzdeki kilise temel olarak 8 yüzyıldan itibaren inşa edilmiştir; 11 yüzyılın ikinci yarısında bir manastır ilave edilmiştir 1863 yılında Rus Çarı II Aleksandr binayı ve çevresindeki bölgeyi Osmanlı Devleti'nden satın aldı ve restorasyon çalışmalarına başladı fakat daha sonra Osmanlı Devleti bölgeyi ve kiliseyi geri alıp Ruslara sadece restorasyon yapma izni vermiştir Restorasyon çalışmaları kilisenin aslını bozacak kadar kötü yapılmıştır ve 1876'da bugün de görülebilen çan kulesi ilave edilmiştir 1963 yılında kilisenin doğu ve batı kısımları toprak altından çıkartıldı 1968 yılında Aziz Nikolaos'ın 1087 yılında tahrip edilen lahiti ortaya çıkarıldı

Myra'daki bazilikada bulunan Aziz Nikolaos'un gerçek mezarı



Myralı Aziz Nikolaos Üç Masumu Ölümden Kurtarıyor (Ilya Repin'in yağlı boya tablosu, 1888, Rus Devlet Müzesi)