Hurma Nedir |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Hurma Nedirhurma nedir (Dattelpalme / Dattier / Date palm/ Phoneix dactyfera / Datte) Insanoglunun yetistirdigi en eski bitki çesitlerinden biridir Bâbilin en eski yerlileri Sümerler hurmayi en azindan 5000 sene önce ilk defâ yetistirmislerdir Kuzey Afrika ve Orta Dogu bölgelerinin ekonomisinde çok eskiden beri büyük bir rol oynar Amerikaya Ispanyollar tarafindan 19 yüzyilin baslarinda getirilmis ve Meksika civârinda yetistirilmistir Ilk defâ Basra Körfezinde yetistirildigi tahmin edilen hurma bitkisi yaklasik 18-24 m boyundadir Yapraklarinin bir kismi yere dogru sarkar ve bir kismi da yukari dogrudur Yapraklarinin uzunluklari 6 m civârindadir Gövdeleri diktir Tabanindan birçok sürgün verir Yelpâze olan yapraklarinin büyükleri tepede toplanmistir Çiçekleri ekseriyâ tek cinslidir Basak tipindeki çiçekleri “spata” adi verilen büyük yapraklarla çevrelenmistir Gövdesinde yapraklar genellikle toplu olarak bulunur Küçük sari çiçekleri toplu hâlde açarlar Farkli cinsiyetli çiçekler ayri agaçlarda yetisir Disi çiçekler zamanla tek tohumlu meyvelere dönüsürler Meyveleri sarimsi kahve renkli, dis kabuk sarimsidir Orta kisim etli ve seker bakimindan zengindir Tohum silindirik, sert ve bir yüzü boyuncaderin olukludur Türkiyede yetistigi yerler: Memleketimizde Phoenix dectylifera türü örnekleri azdir Buna karsilik Phoenix canariensis daha çok yetistirilmektedir Gövde tabaninda sürgünler vermesi ve tohumlarin daha kisa ve siskin olusu ile ayirt edilir Bati ve Güney Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yetistirilmektedir Memleketimizde yetisenlerin hurma meyvelerinin gidâ bakimindan önemi yoktur, daha çok gölge verici olarak kullanilir Kullanildigi yerler: Hurmanin meyvesi tatli ve besleyicidir Yaklasik % 20 nem ihtivâ eden tâze hurmalarda % 60-65 seker ve % 2 protein vardir Kurumus hurmalarda seker orani % 75-85 civârindadir Bir diger hurma çesidi olan Phoemx sylvestristen hurma sekeri elde edilir Ayrica, bedeni ve zihni gelismeyi saglar Kansere karsi koruyucu oldugu bilinir Bogaz agrisini keser Bronsit, öksürük ve soguk alginligi sikayetlerini giderir Kemik hastaliklarinda faydalid |
|