|
|
Konu Araçları |
dağlarında, günlük, göçebe, himalaya, insanların, tibet, yaşamları, yaşayan |
Tibet, Himalaya Dağlarında Yaşayan Göçebe İnsanların Günlük Yaşamları |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Tibet, Himalaya Dağlarında Yaşayan Göçebe İnsanların Günlük YaşamlarıDeniz seviyesinden 5 bin metre yükseklikte bulunan Tibet, dünyanın çatısı olarak adlandırılıyor Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır Başkenti Lhasa'dırTibet bir zamanlar bağımsız bir krallıktı 1950'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin tarafından işgal edildi Tibet ortalama 4 bin 900 metre yükseklikte, 25 milyon kilometre karelik bir alanda (Fransa’nın dört kat, Türkiye’nin üç katı büyüklüğünde) bir plato Nüfusu 5 milyon, başkent Lhasa’da sadece 250 bin kişi yaşıyor, nüfusun geri kalanı yaylalara dağlara yayılmış Yüksekliği 8 bin metreyi geçen tam 14, 7 bin metreyi geçen yüzlerce dağ var! Nasıl dünyanın çatısı denmesin İşin ilginci hâlâ jeolojik olarak aktif bölgelerden biri, yılda 01 santimetre yükselmeye devam ediyor Lhasa’ya öğle vakti vardığımızda, 3 bin 600 metre yüksekliği hemen hissediyorsunuz Nefes almak zorlaşıyor, iki adım atınca yoruluyorsunuz Benim gibi saatlerce spor yapan biri için çok garip bir his Uçakta yükseklik hastalığı ve çareleriyle ilgili yazılar okuyoruz, biraz da korkuyoruz Eğer hastalık başlar ve geçmezse tek çare acilen daha alçak bir yere inmek Tibet’de alçak yer yok ki Tek çare ilk uçağa atlayıp Katmandu’ya gitmek, yani işimiz zor Uzayda yürür gibi çok ağır hareketlerle Lhasa’nın merkezine gidip Jokang Temple önündeki meydana bakan bir terasta öğle yemeği yedik Şehir her şeyiyle büyülü, dinin etkisini yürürken, yemek yerken her yerde hissediyorsunuz Meydan cıvıl cıvıl rengarenk her yaş insanla dolu Çoğu hacı olarak bu kutsal şehre gelip kutsal mekanlar etrafında dönen Tibetliler Otele geri döndüğümüzde herkeste bir tuhaflık vardı, biraz da endişe galiba İçim “Kalk bu güzel şehri gez kaçırıyorsun” diyor, ama vücudum laf dinlemeyip dinlenmek istiyorYükseklik hastalığından kurtulmanın en önemli yolu dinlenmek, yavaş hareket etmek ve bol bol su içmekmiş Tibet'e Budizm, MS 5’inci yüzyılda gelmiş ve 7’nci yüzyılda Tibet Kralı Srongtsen Campo’nun etkisiyle yaygınlaşmıştır Sekizinci yüzyılda ilk defa, Tibet budistleri kurumsal bir yapı kazanmış Bugünkü kırmızı şapkalılar lakaplı Niyingma Okulu’na ait Tibet rahipleri, bu ilk yapının devamı Tibet Budizmi'nin tatbik edilen şeklinde, Buda Dharma'nın öğrenilmesi, ahlâki öğütler, nefisle mücadele, tefekkür ve meditasyon gibi içe bakış yöntemleri önemli yer tutuyor 11’inci yüzyılda yaşamış bir Hint Budist üstat olan Atisha ve 14’üncü yüzyılda yaşamış Tibetli Budist üstat Je Tsongkhapa'nın Budist öğretiye çok önemli katkıları olmuş ve bu da sarı şapkalılar lakaplı Gelugpa okulunun doğmasına yol açmış Tibet’in ruhani lideri Dalai Lama da Gelugpa kolundandır Ana olarak Nyingma ve Gelugpa okulları dışında Tibet Budizm'inde bir de Sakya ve Kagyu Okulları bulunur, özünde aynı Buda Dharma'yı paylaşan okullarda sadece ileri uygulamalarda ufak farklılıklar görülür |
|