Frekansına Göre Ses Çeşitleri - Sesin Tınısı

Frekansına Göre Ses Çeşitleri

İnsanların üretebilecekleri ve duyabilecekleri belli frekans değerleri vardır Normal bir insan kulağı 20–20000 Hz frekansları arasındaki sesleri duyabilir Frekans değerlerine göre ultrasonik ses ve infrasonik ses olarak iki ses çeşidi vardır

a) Ultrasonik Ses (Ultrason) :

Frekansı 20000 Hz’in üstünde olan seslere ultrasonik ses veya ses üstü ses veya ultrason denir Ultrasonik ses normal ses göre daha fazla enerjiye sahiptir ve bu sesler insanlar tarafından duyulamaz Fakat Ultrasonik sesler birçok hayvan tarafından duyulabilir (Köpek, yunus, yarasa)

Ultrasonik sesten teknolojide yararlanılır

• İnsan ve hayvanlarda hastalıklı bölgenin yeri ve büyüklüğü belirlenir

• Cisimler dezenfekte edilir

• Boruların kalınlığı veya çatlak olup olmadığı tespit edilir

• Yarasalar çıkardıkları ve duyabildikleri ultrasonik ses sayesinde, sesin yansıması özelliğini kullanarak yönlerini bulabilir ve avlanırlar

b) İnfrasonik Ses :

Frekansı 20 Hz’in altında olan seslere infrasonik ses veya ses altı ses denir İnfrasonik ses normal ses göre daha az enerjiye sahiptir ve bu sesler insanlar tarafından duyulamaz İnsanlar bu seslerden olumsuz etkilenir ve uzun süre bu titreşimlerin etkisinde kalan insanlarda sağırlıklar görülebilir

Sesin Tınısı

Aynı sesin çeşitli müzik aletlerinden çıktığı zaman gösterdiği farklılığa sesin tınısı denir Tını, sesin farklılığını ifade eder ve ses kaynağının cinsini belirlemeye yarayan ses özelliğidir
Aynı notayı çalan farklı müzik aletlerinin ürettiği ses dalgalarının frekansları aynıdır Fakat ses kaynakları farklı olduğu için yani müzik aletlerinde ses üretmek için farklı malzemeler kullanıldığı için sesler farklı olarak algılanır

NOT : 1- Sesler arasındaki tını farkı, renk farkıdır Ses, kendine özgü olan bu rengi, taşıyıcı bir
titreşimin (asal dalganın) üzerine "oranlı" olarak, yan titreşimlerin (harmoniklerin) binmesiyle oluşan karmaşık titreşimlerin sonucu sonucunda kazanır Frekansı oluşturan saniyedeki periyot sayısı, ne kadar fazla olursa ses o kadar tiz, periyot sayısı ne kadar az olursa, o kadar bas olur

2- Aynı notayı (tonu) çalan bir kemanla bir flüt arasındaki temel fark, tını farkıdır ve bu nedenle farklı sesler çıkar Enstrümanların yapıldığı malzemelerin farklı olması, enstrümanların oluşturduğu sesin farklı bir tınıda olmasını sağlar

3- Tını, aynı yükseklikte ve aynı şiddete başka başka müzik aletlerine ait sesleri kulağımızın ayırt etme özelliğidir

4- Sesin tınısı, aynı frekansta olduğu halde kaynaklar farklı ise seslerin farklı olarak algılanmasıdır