Minicik Sözlük (R)

R

raad: gök gürültüsü
Rabb: varlıkları eksik bir hâlden mükemmel bir hâle doğru götürürken bütün ihtiyaçlarını veren Allah
Rabbanî: Rabbimize ait
Rabbenâ: ey bizim Rabbimiz
Rabbülâlemîn: âlemlerin Rabbi
râbıta: bağ, ilgi, irtibat
râbıtaimevt: ölümü düşünmek
rabian: dördüncüsü
rabt: bağlama
râci: geri dönen
râcî: rica eden, ümit eden
râcih: üstün, seçilen
râcihane: üstün olurcasına
râd: gökgürültüsü
râdde: derece, sıra
radıyallahuanh: Allah ondan razı olsun!
râdmisâl: gökgürültüsü gibi
radyumvârî: ışık saçan radyum elementi gibi
Râfızî: hak mezheblerden ayrılıp sapan kimse
râfi: yükseltici, kaldırıcı
rağabât: rağbetler, istekler
rağbet: istek, ilgi
râğıb: istekli
rağm: tersi, aksi
rağmen: inadına, zıddına
râh: yol
rahat: sıkıntısız, üzüntüsüzlük
râhib: Hıristiyan din adamı
râhibe: kadın rahip
Rahîm: merhametli, acıyan
rahim: döl yatağı, akrabalık
rahîmane: acıyarak
rahîmehullah: Allah merhamet eylesin
rahîmiyet: merhamet edicilik
rahle: küçük masa
rahm: acıma, esirgeme
Rahmân: sonsuz merhametli, Allah
Rahmânî: Rahmanla ilgili
Rahmânirrahîmîn: Rahman ve Rahîm olan Allah
rahmâniyet: Allahın kullarına merhamet etmesi
Rahmânürrahîm: dünyada da âhirette de âcizlere merhamet eden Allah
rahmet: acıma, esirgeme, şefkat
Rahmetenlilâlemîn: âlemler için rahmet olan Peygamberimiz
rahmetfeşân: merhamet saçan
rahmetullahialeyh: Allahın rahmeti üzerine olsun!
rahmımâder: ana rahmi
rahne: yara
rahnedâr: yaralı
rahve: harf cezimli olarak söylenirken sesin akması hâli
râic: sürümlü, revaçta olan
râif: merhametli
râik: sade
raiyyet: idare edilenler, halk
raiyyetperver: halkını seven
râkım: kod, denizden yükseklik
rakîb: gözetleyen, denetleyici
râkib: rakip, rekabet eden, yarışan
rakîbane: denetlercesine
râkibane: rakip gibi
râkid: durgun
rakik: ince, duygulu
rakkas: dans eden, sarkaç
rakkasane: dansöz gibi
rakraka: suyun akması
raks: dans, oyun
râm: boyun eğme
ramâd: kül
ramak: az şey
Ramazan: oruç ayı
rân: "süren, sürücü" mânâsında son ek
rânâ: güzel, hoş
rapor: inceleme sonucunu bildiren yazı
rasad: gözetleme, bakma
rasânet: sağlamlık
rasâs: kurşun
rasathâne: gözlem evi
râsih: iyice oturmuş, yerleşmiş, sağlam
râsihane: derinlemesine, sağlamca
rasin: sağlam
rasyonalizm: aklı tek ölçü kabul eden sapkın felsefe
rasyonel: akla uygun
râşe: titreme
râşet: titreme, ürperme
râşid: erişkin, doğru yola erişen
raşidin: raşidler, erenler, ermişler
ratb: rutubetli, yaş
Rauf: acıyan ve esirgeyen, Allah
ravh: rahatlık
râvî: rivayet eden, söz nakleden,
ravza: bahçe
Ravzaimutahhara: Peygamberimizin pak ve mübarek kabri
rayb: şüphe
rayiha: koku
râz: sır
râzı: hoşnud, memnun
Râzık: rızık veren, Allah
realist: gerçekçi
realite: gerçek
realizm: gerçekçilik felsefesi
reâyâ: idare edilenler
reca: dönüş
recâ: ümit
Receb: Arabî ayların yedincisi
recez: bir nevi şiir
recm: taşa tutma, taşlama
recûliyet: erkeklik
recül: erkek
recülifâcir: günahkâr adam
red: kabul etmeme
redâ: süt emme
reddiye: red için yazılan yazı
ree: akciğer
reel: gerçek
ref: kaldırma
refah: bolluk, rahatlık
refakat: eşlik etme, arkadaşlık
refet: merhamet, acıma
refetkârane: merhamet edercesine
refetmek: kaldırmak
refik: arkadaş, eş
refika: eş, arkadaş
refikaihayat: hayat arkadaşı, eş
reform: düzeltme, ıslah
Refref: Peygamberimizi Mîraçta en yüksek makama götüren binek
reftâr: gidiş
regaib: rağbet edilenler, mübarek bir gece
reha: kurtuluş
rehâ: gevşeklik, kurtuluş
rehâvet: tembellik, gevşeklik
rehber: yol gösteren
rehgüzâr: yol üstü
rehin: bir şeyin yerine garanti olarak tutulan
rehnüma: yol gösteren
reis: başkan
reisiâlem: âlemin reisi, Peygamberimiz
reisicumhur: cumhurbaşkanı
rejim: bir devletin yönetim biçimi
rekabet: yarışma
rekabetkârâne: yarışırcasına
rekât: namazın bir bölümü
rekz: dikme, saplanıp kalma
remâd: kül
remil: bir fal türü
remiz: kapalı söyleyiş, işaretle anlatma
remz: remiz
remzen: remizle
remzî: remizle ilgili
remzünâz: remiz ve naz
rencide: kırılmış, incinmiş
rençber: tarım işi yapan kimse
rende: düzeltme aleti
rendeçlenme: rendelenme, düzeltilme
rendeleme: düzgün hâle getirme
rengârenk: renk renk, güzel renklerle bezenmiş
rengin: süslü, güzel, parlak
rês: baş, kafa
resail: risaleler, küçük kitaplar, mektuplar
resan: "yetişen, getiren" mânâsında son ek
rêsen: kendi başına
resm: resim
resmigeçit: özel günlerde yapılan geçit töreni
resmiküşâd: açılış töreni
resmiyet: resmîlik
resûl: yeni bir kitapla gönderilen peygamber
Resûliekrem: "en kerim peygamber" mânâsında Peygamberimiz
Resûlullah: Allahın resulü, Peygamberimiz
rêsülmal: sermaye, ana para
reşad: doğru yolda olma
reşadetpenah: doğru sığınak
reşahat: sızıntılar
reşha: sızıntı
reşid: hak yolda giden, ergin, olgun
revâ: uygun, lâyık
revâbıt: rabıtalar, bağlılıklar
revac: geçerlik, değer, sürüm
revak: sundurma, çardak
revan: giden, akan
revâtib: vazifeler, maaşlar
revâyih: rayihalar, kokular
revh: rahat
revnak: parlaklık, tazelik, süs
revnakdâr: parlak, taze, hoş
rey: oy, görüş, fikir
reyhan: güzel bir koku, hoş kokulu bir bitki
reyyan: suya kanmış, tatmin olmuş
rez: üzüm, asma
rezâil: rezillikler, utanılacak şeyler
rezâlet: utanılacak hâl ve iş
rezil: utanmaz, alçak
rezilürüsva: ayıpları meydana çıkmakla alçalıp kötü hâle düşmek
Rezzak: bütün yaratıkların rızkını veren, Allah
Rezzakane: rızık verircesine
Rezzakıyet: Allahın rızık vermesi
rıbh: kâr, kazanç
rıdvan: memnunluk
rıfk: yumuşaklık, tatlılık
rıhlet: yolculuk, göç
rızâ: memnunluk, hoşnutluk
rızâdâde: hoşnut olmuş
rızâenlillah: Allah rızası için
rızık: Allahın ihsanı olan maddî ve mânevî nimetler
rızk: maddî ve mânevî nimetler
rızkıfıtrî: yaşamak için gereken normal rızık
rızkımecazî: alışkanlık sebebiyle ihtiyaç hâline gelen anormal rızık
riayet: uyma, uygunluk
riayetkâr: riayet eden, uyan
ribâ: faiz, haram para
ribh: kazanç
rica: ümid etme, isteme
ricakârâne: rica edercesine
ricâl: erkekler
ricâlen: erkek olarak
ricânâme: rica yazısı, ümit ifade eden yazı
ricat: geri dönme, kaçma
ridâ: örtü
rifât: yükseklik
rîhireyhan: hoş kokulu rüzgâr
rikkat: acıma, yumuşaklık, yufka yüreklilik, kalb inceliği
rind: aldırışsız, kalender
Risale-i Nur: Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin îman ve islâmiyet hakikatlarını izah ve ispat eden çok değerli kitaplarının umumî adı
risale: küçük kitap, mektup
risalet: resullük, peygamberlik
Risaletpenahi: peygamberlik kendisinde noktalanan Peygamberimiz
riş: kabuk, yara
ritm: ahenk
rivâyât: rivayetler
rivâyet: hikâye edilen, anlatılan, hadîs nakli
riyâ: gösteriş, ihlassızlık
riyâkâr: gösterişçi
riyâkârâne: gösteriş yaparcasına
riyaset: başkanlık
riyâzât: riyazetler
riyâzet: nefsi ıslah için az gıda ile yaşama
riyâzetkârâne: az gıda ile yaşayıp nefsi terbiye edercesine
riyazî: matematikle ilgili
riyaziyat: matematik ilmi
riyaziye: matematik
romanvârî: roman gibi
rovelver: tabanca
röntgen: ışın, ışın aleti
rub: dörtte bir
Rubûbiyet: ilâhî terbiye, Allahın bütün varlıkları eksik bir hâlden mükemmel bir hâle doğru götürmesi, bu esnada her nevi ihtiyaçlarını vermesi ve onları emrine itaat ettirmesi
rubûbiyetperver: terbiye etmeyi seven Allah
Rufaî: Rufailik diye bilinen bir tarikatı kuran, bu tarikattan olan
rûh: can, his, öz
rûhanî: ruh ile ilgili, görünmez varlık, ruh, melek, cin
rûhaniyat: ruhanîler
rûhaniyet: ruh hâli, ölen insanın devam eden ruhî kuvveti
rûhaniyyûn: ruhlar âleminden olanlar
rûhban: Hıristiyan din adamı
rûhefzâ: ruhu okşayan
rûhen: ruh bakımından, ruhça
rûhî: ruhla ilgili
rûhiyat: ruh ilmi
ruhsat: izin, müsaade
Rumî: bir nevi takvim
rumûz: gizli anlamlar
rumûzât: remizler, gizli mânâlar
runümâ: yüzünü gösteren
rusül: resuller, peygamberler
rûşen: parlak, aydın
rutubet: nem, ıslaklık
ruyizemin: yeryüzü
rûz: gün
rûznâme: günleri gösteren yazı, takvim, günlük yazı
rûzumahşer: öldükten sonra dirilip toplanma günü
rübâ: "alan, çalan, kapan" mânâsında son ek
rübai: dörtlük
rüchan: üstünlük
rüchaniyet: üstünlük
rücû: geri dönme
rüesa: reisler, başkanlar
rüfeka: refikler, arkadaşlar
rükn: rükün, direk, sütun
rükû: namazda eğilme
rükün: direk, sütun
Rüstem: kuvvetiyle meşhur bir efsane kahramanı
rüsûb: tortu
rüsûbât: tortular
rüsûh: ustalık, sağlamlık, maharet
rüsva: rezil, maskara
rüşd: doğru yolu bilme, olgunluk
rüşeym: oğulcuk, embriyon
rüşvet: bir işin yapılması için haksız alınan veya verilen haram para
rütbe: derece, basamak
rütbeten: rütbece
rütebî: rütbelerle ilgili
rüûs: başlar, kafalar
rüyâ: uykudayken girilen misalî bir âlemde görülenler
rüyâyısâdıka: doğru rüya
rüyet: görme
rüyetullah: Allahı görme
rüzgâr: yel, zaman, dünya