Abraham Maslow-Vroom-Adams'ın Teorileri

ABRAHAM MASLOW'UN MOTİVASYONA BAKIŞI

Kapsam Teorilerinde ihtiyaçlar ön plandadır ve motivasyonu başlatan faktörleri açıklamaya çalışırlar Süreç Teorileri ise, sonuçlar ve bu sonuçları algılama biçimi önemlidir
Sevgi ve Aidiyet İhtiyacı: Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarından sonra insanın sosyal yönü ağırlık taşıyan ihtiyaçları ortaya çıkar Örneğin; sevme, sevilme, bir gruba mensup olma, şefkat, yardımseverlik vs türünden ihtiyaçlar bu gruba örnek olarak gösterilebilir

Saygı İhtiyacı: İnsanlar sevmek, sevilmek dışında saygı duyulmakta isterler İnsanlar temel fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını ve ardından sevgi ve aidiyet ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra tanınma, sosyal mevkii, statü sahibi olma, başarı elde etme, takdir edilme, saygı görme vs türden ihtiyaçlara ilgi gösterirler Maslow bu gruptaki ihtiyaçlara saygı görme (esteem) ihtiyaçları olarak sınıflandırmaktadır

İdeallerini ve Yeteneklerini Gerçekleştirme İhtiyacı: Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını ve diğer belirtilen türdeki ihtiyaçlarını karşılamış olan birey son aşamada ideallerini ve yeteneklerini gerçekleştirme ihtiyacı duyar Bu son aşamada birey, ideallerini gerçekleştirmeye, başarmaya ve haz duymaya daha fazla önem verir

Kendini Gerçekleştirme İhtiyaçları: Yama tamamlama arzusu, kişisel tatmin, kişisel başarı, bilimsel buluşlar

Vroom’un Bekleyiş Teorisi

Süreç teorileri arasında içinde en fazla sözü elden beklenti teorisidir ve ilk kez Vroom tarafından ortaya atılmıştır Bu teorinin temelini oluşturan değişkenlerden biri beklenti, diğeri ise sonuçtur Sonuç motivasyon için son derece önemlidir Çünkü insan sonuçlara değer biçer Sonucun değeri bu teoride değerlilik (valence) terimi ile adlandırılır Değerlilik olumlu ya da olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır Ücret, terfi gibi sonuçlar olumlu iken çatışma, baskı, azarlama gibi sonuçlar olumsuz değerlere sahiptir Sonuç belli bir davranışın neticesi olarak ortaya çıkar: Bunlar birincil ve ikincil olmak üzere iki seviyelidir Birincil olanlar işin bizzat kendisinin hedefidir Mesela satışların artması İkincil sonuçlar ise birincilerden çıkar Satışlar arttığı için çalışanın ücretinin yükselmesi ya da terfi verilmesi çalışanın elde ettiği sonuçtur Ücreti arttığı ya da terfi ettiği için o kişinin saygınlığının artması ikincil sonuçların oldukça saygın ve karmaşık olabileceğini göstermektedir

Adams’ın Eşitlik Teorisi

Eşitlik teorisinde işin sonucu ve o işe yapılan yatırımlar karşılaştırılır Yatırımlar, çalışanın gösterdiği ve sahip oldukları yetenekleri, eğitimleri ile işteki performanslarını içerir Sonuçlar ise, ücret, terfi, takdir, başarı ve statü gibi işin tamamlanması sonucunda elde edilen ödüllerdir