Sosyolojiyi Kim Buldu , Sosyoloji Ne Demek

Sosyolojiyi kim buldu

Sosyoloji, insan gruplarının yapılarını, fonksiyonlarını, bu yapı ve fonksiyonlardan meydana gelen değişmeleri, bu değişmeler sonucu

meydana çıkan sosyal problemleri, kısaca, her türlü sosyal hadise, vaka ve teşekkülü kendine has metodlarla inceleyerek kanunlara, prensiplere bağlayan ve sosyal problemlere çözüm arayan pozitif bir ilim dalıdır

Bir ilim olarak sosyolojinin doğuşu çok eskideğildir Bununla beraber, sosyal hayatın yorumlanmasıyla ilgili çalışmalar çok eskidir Eski Yunan’da, Hıristiyan ve İslam dünyasında yetişen pekçok fikir adamı toplum hayatıyla ilgili görüş, düşünüş ve yorumlarını ortaya koymuşlardır Eflatun, Aristo, Saint Augistin, Thomas Moodrus, Thomas Campenella, Niccola Machiavel gibi Yunan ve Hıristiyan fikir adamlarının yanında 9 yüzyılda yaşayan Türk filozofu Uzlukoğlu Muhammed Farabi, Biruni ile 15 yüzyılda yaşıyan Tunuslu tarihçi Abdurrahman İbn-i Haldun sosyolojinin önemli bilginleridir

Sosyoloji ilminin kurucusu İbn-i Haldun; metodunu ortaya koyan Auguste Comte’tur Farabi El-Medinet-ül Fazıla (Faziletli Şehir) isimli kitabında toplumla ilgili görüşlerini belirtir ve bugünkü Birleşmiş Milletler fikrini ileri sürerek toplumların birbirlerini tamamlamaları gerektiğine inanır

İbn-i Haldun ise, insan toplulukları hakkındaki görüşlerini Mukaddime isimli iki ciltlik ünlü eseriyle ortaya koymuştur Bu kitap, yazdığı tarih kitabının önsözü mahiyetindedir İbn-iHaldun tarihte ilk defa sosyal hayatın objektif ve determinizme bağlı bir yorumunu yaparak, oradan genellemelere varmaya çalışmış ve dolayısıyle sosyoloji ilminin temellerini atmıştır O, sosyoloji ilmine İlm-i Tabiat-i Umran adını vermiştir İnsanların cemiyetler halinde birbirleriyle yardımlaşarak memleketleri imar etmelerini ve yaşayışları için gereken geçinme vasıtalarını, sebeplerini, aletlerini hazırlamalarını“Umran” kelimesiyle ifade etmiştir Ancak bu ilmin siyaset, ahlak, hitabet ve başka ilim ve fen cümlesinden olmayıp, kendi başına bir ilim olduğunu açıklamıştır

Sosyoloji terimini ilk defa kullanan, 19 yüzyılda yaşıyan Fransız sosyoloğu Auguste Comte’tur Auguste Comte, ferdin psikolojik davranışlarını dahi, sosyal kaynaklı kabul ederek, ferdî ruhları inkar edici bir metodla sosyolojisini kurmaya çalıştı Batı dünyasında, Auguste Comte, sosyal hayatın ilk pozitif ve objektif yorumcusu olmak önceliğine de sahiptir Auguste Comte’un ferdin her şeyini cemiyete bağlayan bu aşırı anlayışı diğer sosyologlar tarafından şiddetle tenkit edilmiştir Karl Marx ise cemiyetleri, her türlü bağlantıdan ayrı, yalnızca maddî bağlarla birbirine bağlamış insan grupları şeklinde ele almıştır Bu ikisinin insanlığın geçmişi ve toplumlar hakkındaki görüşleri tamamen farklıdır Karl Marx’tan sonra Almanya’da yetişen Weber eski Çin, Hindistan ve Modern Avrupa’nın dini ve sosyal sistemleri hakkında çalışmalarda bulundu Elde ettiği bilgileri Marx’tan daha detaylı olarak ortaya koymuştur Weber, üretimin sosyal organizasyonu hakkında Marx’ın yolunu takip ettiyse de, sonunda bir toplumun politik ideolojisiyle sistemlerinin ayrı hürriyetlere sahip olduğunu belirtti Fransa’da Emile Durkheim, Auguste Comte’u takip ederek sosyoloji ilmini geliştirmeye çalıştı Özellikle “kollektif ruh” ile “ferdî ruh”u birbirinden ayırıp birincisini ikincisine üstün tutarak, sosyolojiyle psikolojinin konularını birbirlerinden ayırmayı denedi Auguste Comte’unun hatalarını düzeltmeye başladı ve bunda da başarılı oldu

Fransız sosyologlarından deneysel sosyolojinin kurucusu F Le Play (1806-1882) ise, sosyoloji terimini beğenmeyerek yerine Science Social teriminin kullanılmasını tavsiye etti

Günümüzde sosyoloji alanında herbiriyle boğuşan, ters düşen ve çatışan birçok ekoller bulunmaktadır Sosyal olayları ve toplumları açıklayış tarzına göre ekollerin arasında farklılıklar meydana gelmiştir Bu ekollerin bir kısmı şunlardır: Coğrafyacı ekolü, mekanik ekolü, demografi ekolü, antropoloji ekolü, Darwinci ekolü, pozitivist teori ekolü, Durkheimciler, Strüktüralistler, ekonomist ekolü, hukukçu ekolü, dîni temel alanlar, töreyi-adeti-ahlakı temel alanlar, Le Playciler, Bilimsel sosyoloji ekolü, bütüncü (geştalt) ekolü

Ayrıca psikolojiden etkilenen ekoller olarak şunlar sayılabilir: İçgüdüyü temel alanlar (Freud, Hans Blüher…), içebakış ekolü, davranışçı ekolü

Sosyolojinin konusunu tayinde, konularını yorumlamada, farklı görüş ve sistemler, bu ilim alanında ağırlığını duyurmaktadır Sosyoloji ilmi kısa zamanda başarılı adımlar atarak gelişmiştir Çağdaş sosyologlardan PSorokin, AToynbee, Prof C Zimmerman gibi sosyologların bu ilim konusunda çalışmaları dikkati çekmektedir Özellikle P Sorokin Çağdaş Sosyoloji Teorileri adlı kitabında, bütün

klasik sosyologları tenkit etmekte, mevcut sosyoloji ekollerinin yetersizliklerini ortaya koymaktadır

Sosyolojinin konusu

Sosyoloji, insanın sosyal hayatını inceler İnsanlar yaratılışlarının bir gereği olarak toplu olarak yaşarlar Toplu halde yaşayan insanların karşılıklı olarak birbirine etki etmesi sonucu toplumda birtakım ortak ilişkiler meydana gelir Sosyoloji, topluluk halinde yaşayan insanların birbirlerini karşılıklı olarak etkilemesinden meydana gelen sosyal kuruluş ve ilişkileri inceler Sosyolojinin konusunu teşkil eden sosyal hayata sosyal gerçek denir Sosyal gerçeklik incelenirken grup kavramı üzerinde önemle durulur