Moğol Kurdu|Kitap Özetleri E-Kitaplar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Moğol Kurdu
KİTABIN YAZARI : Homeric
ÇEVİREN : Ali Cevat AKKOYUNLU
YAYINEVİ VE ADRESİ : Doğan Kitap Güneşli / İSTANBUL
BASIM TARİHİ : EYLÜL 1999
KİTABIN YAYIM MAKSADI
Moğol İmparatoru Cengiz Han’ı Tanıtmak
KİTABIN ÖZETİ
Kitap üç bölümden oluşmaktadır
Moğol hanı Yesugey’in (Temuçin’in babası) ölümü üzerine aile içerisinde liderlik mücadelesi başlar Amca ve yeğenler düşmanları (Noyan’lar) ile işbirliği yaparak 16 yaşındaki Temuçin’i yalnız bırakır Ailesiyle tek başına kalan Temuçin; hayatta kalabilmek için topraktan buldukları kök ve soğancıklarla beslenir
Targutay, Moğol Kağanlığına (Noyan’ların başı amcaoğlu) yükselmek için Temuçin’i rakip olarak görür Bir baskında Temuçin’i ele geçirir ve tahtaya bağlatarak halkın içinde dolaştırır, onurunu kırar İşkence odasında ölümü beklediği bir sırada; babasının iyilik ettiği bir nöbetçi kendisinin kaçmasına yardımcı olur Uzun kaçıştan sonra ailesine kavuşan Temuçin, yaşamak ve güçlü olabilmek için babasının arkadaşı Toğril Beyin yanına gider
Merkit’ler bir baskında Temuçin’in eşi ve üvey annesini kaçırır Onları aramaya başlayan Temuçin’e Toğril Bey; birlikte büyüdüğü yeğenlerinden Camuka ile işbirliği önerir Yapılan öneri kabul olur ve Temuçin, Toğril ve Camuka üçlüsü Merkit’lere saldırır Bu saldırıda Temuçin eşini kurtarır Bu zafer Temuçin’in ününün tüm bölgede yayılmasına sebep olur Onu güçlü kılan; terkedilmiş, kovulmuş ve soyulmuş olmasına rağmen, inatçılığı ve ikna kabiliyeti ile Merkit’leri yenmeyi başarmasıdır
Bu zaferden sonra, sancağı altındakileri koruyup zenginleştirmeye başlaması dolayısıyla kendisine katılanların sayısı artar, hatta kendisini terk eden kardeşleri ve yeğenleri de geri dönmeye başlar Katılanlara babasının sancağı önünde ‘hiçbir suçun cezasız kalmayacağı’na inandıklarına dair yemin ettirir
Temuçin; karar verirken, ileriye dönük tasarılar hazırlarken ileri gelenlerin yanında olmasına dikkat ederdi Manevra planlarını av partilerinde dener, komutanlara yaptıkları hatalarını söyler, ne yapmaları gerektiğini anlatır, hata tekrarlanırsa komutanlıktan alırdı Olağanüstü bir altıncı hissi vardı Zamanında yaşadığı korku,onu felç etmek yerine hayatta kalma içgüdüsünü geliştirmişti
Şikayet edenlere, güçsüzlere, kararsızlara, korkaklara acımazdı Gücünün son sınırına kadar savaşana, acıya acıyla, yaraya yarayla karşılık verene, kendisini en soğuklarda korumayı sağlayan kurt postundan kürkünü verirdi Paylaşmasını sever, başarılı askerlere ganimet dağıtırdı
Yeni savaş taktikleri geliştirdi Düzenli birlikler kurdu ve tüm ulusunu denetleyen bir istihbarat teşkilatı kurdu En ufak tehlikeden anında haberdar olurdu Her savaşa çıkarken, savaş sonunda nerede toplanacağını bildirirdi Hızlı, çevik ve hafif donanımlı birlikleri düşmanı karşılamada kullanır, yanları kuvvetli tutar, cephedeki birliklerini geri çeker ve böylece düşmanı arzuladığı yerde savaşmaya zorlardı
Birlikte mücadele ettiği Camuka’nın ,kardeşi Kaçıun’u öldürmesi üzerine ; kardeş,amca ve yeğenleriyle annesinden oluşan ”ihtiyarlar meclisi”nin kararıyla kağan oldu
Kurallarını sadece kendi toplumuna değil,diğer toplumlara da duyururdu Buna gerekçe olarak; ‘işgal ettiğimiz ülke insanları bizim prensiplerimizi bilmesi gerekir’ derdi Önemli bazı yasaları arasında; at hırsızlarına, bakirelere tecavüz edenlere, aynı cinsiyetten bir hayvan veya insan ile ilişkiye girenlere, aile üyeleriyle zina yapanlara ve amirlerinin onayı olmadan tutsak öldürenlere ölüm cezası verilmesi vardı
Toğril ile ittifakı kuvvetlendirmek için kız kardeşini onun oğluna verdi Ancak Toğril onu zehirlemeye teşebbüs edip, rakiplerinin tümüne kendi sancağı altında toplanmayı teklif etmiştir
Temuçin, kendi birliğini kurduktan ve kağanlığını kabul ettirdikten sonra, ilk olarak Orhun Vadisinde Naymanlara saldırır Onları yener, ancak Camuka’nın kalleşliği yüzünden tuzağa düşer Targutay boynunu kesmek üzereyken yakın arkadaşı Borcu tarafından kurtarılır Bu hadiseden sonra Merkitler, Tatarlar ve Naymanlar birleşerek Moğollar’a karşı ittifak kurarlar Aynı ittifaka amcaları da (Altan, Kutçar, Darıtay) katılır Bunun üzerine bulunduğu yeri terk ederek Göller bölgesine göç eden Temuçin, burada bulunduğu süre içerisinde özellikle, Noyanların birbiriyle çekişmelerinden kaçan boyları kendisine katar Bu şekilde aileler arasındaki kanlı çekişmeler, derin kinler, durmak bilmeyen yağmalar, tecavüz ve katliamlardan kaçan insanlar Temuçin’e sığınmaya devam eder
Temuçin daha sonra Göller bölgesinde; Camuka’nın adamlarıyla karşılaşır ve onları büyük yenilgiye uğratır Camuka’nın adamları Temuçin’e katılır, ve Camuka öldürülür Bu olaydan sonra 1200 yılında 44 yaşında iken Kağanlık töreni yapılır
Temuçin katılımların artması üzerine ortak bir dil oluşturması için bir Uygur ilim adamını görevlendirir Haberleşmede sürat sağlamak için; her oba arasında 40 bin adımda bir nöbetçi olmasını, nöbetçilerde hazır üç atın bulunmasını sağlar Kadın, at ve iktidarı kimseyle paylaşmayan Temuçin böylece 400 Moğol boyunu bir araya getirir
Temuçin, can düşmanlarından Merkit boylarının temizliği görevini yakın arkadaşı Borcu’ya verir Borcu bu görevi yerine getirir Bu arada ilerigelen Şaman; zaman içinde Temuçin’in her işine karışmaya başlar Bunun üzerine Temuçin Şamanı öldürür Bu olay, Cengiz ile kardeşi Kasar’ın arasını açar, fakat anne bunu önler
Merkitlerden ele geçen bir kız yüzünden en yakın arkadaşı Borcu ile arası açılır Borcu Temuçin’i terk eder Irak ve İran’a yapılan seferler esnasında hastalanır, ölmek üzere iken Borcu’yu ister Borcu bulunur ve getirilir Ölüm haberi seferden sonra halka duyurulur Son isteği mezar yerinin bilinmemesidir Bu sağlanır
SONUÇ
KİTABIN ANA FİKRİ
İnanmış insanların tüm zorluklara rağmen hedeflerine ulaşabileceği
KİTABIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER
Temuçin’in yönetiminde getirdiği yenilikler şöyle sıralanabilir :
a Düzenli ordu birliklerini kurdu Kuşatıcı manevraları sıkça kullandı
b Karar verirken komutanlarının fikirlerini alırdı
c Savaş taktiklerini muharebeden önce mutlaka denerdi
d Taktik örtü ve aldatmayı bolca kullandı
e Psikolojik Harekat uygulamaları yaptı
f Kalın giyinmenin hareketleri tahdit ettiğini belirterek askerlerine yasakladı
g Haber almaya önem verdiBu hususta Moğolları kritik yerlerde görevlendirdiHaberleşme teşkilatı kurdu
h Güçlü olabilmek için herkesle işbirliği yaptı
ı Elçilerin dokunulmaz olduğunu yasaya koydu
i Kurallarını işgal edeceği topluma daha önceden bildiriyordu

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Moğol Kurdu\|Kitap Özetleri E-Kitaplar Moğol Kurdu KİTABIN YAZARI : Homeric ÇEVİREN : Ali Cevat AKKOYUNLU YAYINEVİ VE ADRESİ : Doğan Kitap Güneşli / İSTANBUL BASIM TARİHİ : EYLÜL 1999 KİTABIN YAYIM MAKSADI Moğol İmparatoru Cengiz Han’ı Tanıtmak KİTABIN ÖZETİ Kitap üç bölümden oluşmaktadır Moğol hanı Yesugey’in (Temuçin’in babası) ölümü üzerine aile içerisinde liderlik mücadelesi başlar Amca ve yeğenler düşmanları (Noyan’lar) ile işbirliği yaparak 16 yaşındaki Temuçin’i yalnız bırakır Ailesiyle tek başına kalan Temuçin; hayatta kalabilmek için topraktan buldukları kök ve soğancıklarla beslenir Targutay, Moğol Kağanlığına (Noyan’ların başı amcaoğlu) yükselmek için Temuçin’i rakip olarak görür Bir baskında Temuçin’i ele geçirir ve tahtaya bağlatarak halkın içinde dolaştırır, onurunu kırar İşkence odasında ölümü beklediği bir sırada; babasının iyilik ettiği bir nöbetçi kendisinin kaçmasına yardımcı olur Uzun kaçıştan sonra ailesine kavuşan Temuçin, yaşamak ve güçlü olabilmek için babasının arkadaşı Toğril Beyin yanına gider Merkit’ler bir baskında Temuçin’in eşi ve üvey annesini kaçırır Onları aramaya başlayan Temuçin’e Toğril Bey; birlikte büyüdüğü yeğenlerinden Camuka ile işbirliği önerir Yapılan öneri kabul olur ve Temuçin, Toğril ve Camuka üçlüsü Merkit’lere saldırır Bu saldırıda Temuçin eşini kurtarır Bu zafer Temuçin’in ününün tüm bölgede yayılmasına sebep olur Onu güçlü kılan; terkedilmiş, kovulmuş ve soyulmuş olmasına rağmen, inatçılığı ve ikna kabiliyeti ile Merkit’leri yenmeyi başarmasıdır Bu zaferden sonra, sancağı altındakileri koruyup zenginleştirmeye başlaması dolayısıyla kendisine katılanların sayısı artar, hatta kendisini terk eden kardeşleri ve yeğenleri de geri dönmeye başlar Katılanlara babasının sancağı önünde ‘hiçbir suçun cezasız kalmayacağı’na inandıklarına dair yemin ettirir Temuçin; karar verirken, ileriye dönük tasarılar hazırlarken ileri gelenlerin yanında olmasına dikkat ederdi Manevra planlarını av partilerinde dener, komutanlara yaptıkları hatalarını söyler, ne yapmaları gerektiğini anlatır, hata tekrarlanırsa komutanlıktan alırdı Olağanüstü bir altıncı hissi vardı Zamanında yaşadığı korku,onu felç etmek yerine hayatta kalma içgüdüsünü geliştirmişti Şikayet edenlere, güçsüzlere, kararsızlara, korkaklara acımazdı Gücünün son sınırına kadar savaşana, acıya acıyla, yaraya yarayla karşılık verene, kendisini en soğuklarda korumayı sağlayan kurt postundan kürkünü verirdi Paylaşmasını sever, başarılı askerlere ganimet dağıtırdı Yeni savaş taktikleri geliştirdi Düzenli birlikler kurdu ve tüm ulusunu denetleyen bir istihbarat teşkilatı kurdu En ufak tehlikeden anında haberdar olurdu Her savaşa çıkarken, savaş sonunda nerede toplanacağını bildirirdi Hızlı, çevik ve hafif donanımlı birlikleri düşmanı karşılamada kullanır, yanları kuvvetli tutar, cephedeki birliklerini geri çeker ve böylece düşmanı arzuladığı yerde savaşmaya zorlardı Birlikte mücadele ettiği Camuka’nın ,kardeşi Kaçıun’u öldürmesi üzerine ; kardeş,amca ve yeğenleriyle annesinden oluşan ”ihtiyarlar meclisi”nin kararıyla kağan oldu Kurallarını sadece kendi toplumuna değil,diğer toplumlara da duyururdu Buna gerekçe olarak; ‘işgal ettiğimiz ülke insanları bizim prensiplerimizi bilmesi gerekir’ derdi Önemli bazı yasaları arasında; at hırsızlarına, bakirelere tecavüz edenlere, aynı cinsiyetten bir hayvan veya insan ile ilişkiye girenlere, aile üyeleriyle zina yapanlara ve amirlerinin onayı olmadan tutsak öldürenlere ölüm cezası verilmesi vardı Toğril ile ittifakı kuvvetlendirmek için kız kardeşini onun oğluna verdi Ancak Toğril onu zehirlemeye teşebbüs edip, rakiplerinin tümüne kendi sancağı altında toplanmayı teklif etmiştir Temuçin, kendi birliğini kurduktan ve kağanlığını kabul ettirdikten sonra, ilk olarak Orhun Vadisinde Naymanlara saldırır Onları yener, ancak Camuka’nın kalleşliği yüzünden tuzağa düşer Targutay boynunu kesmek üzereyken yakın arkadaşı Borcu tarafından kurtarılır Bu hadiseden sonra Merkitler, Tatarlar ve Naymanlar birleşerek Moğollar’a karşı ittifak kurarlar Aynı ittifaka amcaları da (Altan, Kutçar, Darıtay) katılır Bunun üzerine bulunduğu yeri terk ederek Göller bölgesine göç eden Temuçin, burada bulunduğu süre içerisinde özellikle, Noyanların birbiriyle çekişmelerinden kaçan boyları kendisine katar Bu şekilde aileler arasındaki kanlı çekişmeler, derin kinler, durmak bilmeyen yağmalar, tecavüz ve katliamlardan kaçan insanlar Temuçin’e sığınmaya devam eder Temuçin daha sonra Göller bölgesinde; Camuka’nın adamlarıyla karşılaşır ve onları büyük yenilgiye uğratır Camuka’nın adamları Temuçin’e katılır, ve Camuka öldürülür Bu olaydan sonra 1200 yılında 44 yaşında iken Kağanlık töreni yapılır Temuçin katılımların artması üzerine ortak bir dil oluşturması için bir Uygur ilim adamını görevlendirir Haberleşmede sürat sağlamak için; her oba arasında 40 bin adımda bir nöbetçi olmasını, nöbetçilerde hazır üç atın bulunmasını sağlar Kadın, at ve iktidarı kimseyle paylaşmayan Temuçin böylece 400 Moğol boyunu bir araya getirir Temuçin, can düşmanlarından Merkit boylarının temizliği görevini yakın arkadaşı Borcu’ya verir Borcu bu görevi yerine getirir Bu arada ilerigelen Şaman; zaman içinde Temuçin’in her işine karışmaya başlar Bunun üzerine Temuçin Şamanı öldürür Bu olay, Cengiz ile kardeşi Kasar’ın arasını açar, fakat anne bunu önler Merkitlerden ele geçen bir kız yüzünden en yakın arkadaşı Borcu ile arası açılır Borcu Temuçin’i terk eder Irak ve İran’a yapılan seferler esnasında hastalanır, ölmek üzere iken Borcu’yu ister Borcu bulunur ve getirilir Ölüm haberi seferden sonra halka duyurulur Son isteği mezar yerinin bilinmemesidir Bu sağlanır SONUÇ KİTABIN ANA FİKRİ İnanmış insanların tüm zorluklara rağmen hedeflerine ulaşabileceği KİTABIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Temuçin’in yönetiminde getirdiği yenilikler şöyle sıralanabilir : a Düzenli ordu birliklerini kurdu Kuşatıcı manevraları sıkça kullandı b Karar verirken komutanlarının fikirlerini alırdı c Savaş taktiklerini muharebeden önce mutlaka denerdi d Taktik örtü ve aldatmayı bolca kullandı e Psikolojik Harekat uygulamaları yaptı f Kalın giyinmenin hareketleri tahdit ettiğini belirterek askerlerine yasakladı g Haber almaya önem verdiBu hususta Moğolları kritik yerlerde görevlendirdiHaberleşme teşkilatı kurdu h Güçlü olabilmek için herkesle işbirliği yaptı ı Elçilerin dokunulmaz olduğunu yasaya koydu i Kurallarını işgal edeceği topluma daha önceden bildiriyordu