Türk Yazı Sistemleri Başlangıcından Günümüze

Türk Yazı Sistemleri Başlangıcından Günümüze

Türkçenin, Türkler tarafından yazıya aktarılmasında kullanılan alfabelerinin çeşitliliği göz kamaştırıcıdır Araştırmacılar, tarih boyunca Türkler kadar sık alfabe değiştirmiş başka bir milletin olmadığı konusunda birleşmektedir Özellikle eski çağlarda, farklı kültür dairelerinin, Türklerin devlet kurduğu topraklarda kesişmesi nedeniyle, kültürün en önemli taşıyıcısı olan dilin kaydedildiği yazı malzamesi, muazzam bir çeşitlilikle Türkler arasına girmiştir Bu çalışmada, Türkler tarih boyunca kullandığı yazı sistemleri siyasi, sosyolojik, ekonomik ve dini nedenler ele alınarak incelenmiştir Eski çağlara ait yazı sistemlerinden Göktürk, Mani, Soğut, Uygur, Brahmi, Tibet, Süryani-Estrangelo ve İbrani alfabeleri; yakın çağlarda kullanılan alfabelerden ise Grek, Arap, Kiril ve Latin sosyokültürel bakış açısıyla değerlendirilmiştir Bunlar arasında, Türklerin en fazla benimsediği kültür ve inancın (Budizm, İslamiyet) nakledicisi olanlar, Türkleşme belirtileniri en çok gösterenler olmuş; dolayısıyle Uygur ve Arap alfabeleri, ortalama bin yl boyunca Türklüğün damgasını taşımıştır Latin alfabesi ise, Türkçenin ses yapısına sağladığı uyumla ve inançların belirleyiciliğinden uzakta seçilmesi sebebiyle dil bilimi açısından fonetik; sosyolojik ve siyasi açdan ise kımsen tarafsız ve laik olma özelliği taşır Latin alfabesi bu yönüyle, ilk Türk yazısı Göktürk'le özdeşleşir ve kronolojik bakımdan arada kalan diğer alfabeleri, gerçeklik dşı, hatta fantastik, bir ölçüde de romantik bir çembere sıkıştırır