Türkiye’De Jeotermal Enerjiye Yönelik Jeofizik Çalışmalar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Türkiye’de Jeotermal Enerjiye Yönelik Jeofizik Çalışmalar

Türkiye Jeotermal Enerji yönünden şanslı ülkeler arasında yer almaktadır

Aktif faylarla sınırlı grabenler ve yaygın genç volkanizmaya bağlı olarak doğal buharın, hidrotermal alterasyonların ve sıcaklığı yer yer 100 °C’ye ulaşan 600’den fazla sıcak su kaynağının bulunuşu Türkiye’nin önemli jetermal potansiyele sahip olduğunun bir kanıtıdır (Ültanır, 1998)

1962 yılında MTA Enstitüsü tarafından bir sıcaksu envanter çalışması olarak başlatılan Türkiye’nin jeotermal enerji araştırılmasında, jeoloji, jeofizik, jeokimya, jeomorfoloji, sondaj test ve pilot jeotermal santral yapımı çalışmaları konusunda oldukça önemli deneyimler kazanılmıştır

Jeofizik olarak; gravite, özdirenç, mağnetik ve sismik çalışmalarıyla makro ve mikro tektonik hatlar, üretime elverişli rezervuarların bulunabileceği saha sınırları ve yaklaşık derinlikler belirlenmektedir

1981’e kadar 35050 km2 gravite, 2301 nokta ve 1598 km2 özdirenç ölçüm çalışması tamamlanmıştır

Uygulanan tüm jeofizik anomaliler üzerinde gradyan sondaj yerleri seçilmektedir

Gradyan sondajları, derinlikleri 60-120 m arasında değişen ve belirlenen saha sınırları içinde yer sıcaklığının değişiminin bulunması nedeniyle yapılan sığ sondajlardır

Bu arada eldeki verilerle Türkiye’nin bir ısı akısı haritası hazırlanmıştır

Bu çalışamlarla Türkiye’nin aşağıdaki önemli jeotermal alanları belirlenmiştir:

• Denizli Kızıldere Jeoermal Alanı

• Aydın Germencik Söke Jeotermal Alanı

• Çankkale Tuzla Jeotermal Alanı

• İzmir Seferihisar Jeotermal Alanı

• İzmir Agamemnun Jeotermal Alanı

• Afyon Gecek Jeotermal Alanı

• Nevşehir Acıgöl Jeotermal Alanı

• Ve diğer jeotermal alanlar

Bugüne kadar bulunan jeotermal alanların % 95’i ısıtma amaçlı uygulamalara uygun sıcaklıkta olup 30 °C’nin üzerinde toplam 140 jeotermal alan Türkiye sathına dağılmış olmakla birlikte, çoğu Batı, kuzeybatı ve Orta Anadolu’da toplanmıştır (Ültanır, 1998)

Aydın Germencik Söke Jeotermal Alanı, Denizli Kızıldere Jeoermal Alanı ve Nevşehir Acıgöl Jeotermal Alanı kuyu sıcaklıklarına göre yüksek entalpili alanlar olup özellikle elektrik üretimi ve entengre ısıtma için uygundur

Türkiye’de yeteri kadar jeotermal kuyu açılmamıştır

140 jeotermal alana karşılık açılan kuyu sayısı 200 olup dünya standartlarına göre oldukça azdır

Bu potansiyelin ortaya konulması için daha çok kuyu açılması gerekmektedir

Aramaların geliştirilmesi ile jeotermal potansiyelde önemli artışlar beklenmektedir (Ültanır, 1998)

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye’De Jeotermal Enerjiye Yönelik Jeofizik Çalışmalar Türkiye’de Jeotermal Enerjiye Yönelik Jeofizik Çalışmalar Türkiye Jeotermal Enerji yönünden şanslı ülkeler arasında yer almaktadır Aktif faylarla sınırlı grabenler ve yaygın genç volkanizmaya bağlı olarak doğal buharın, hidrotermal alterasyonların ve sıcaklığı yer yer 100 °C’ye ulaşan 600’den fazla sıcak su kaynağının bulunuşu Türkiye’nin önemli jetermal potansiyele sahip olduğunun bir kanıtıdır (Ültanır, 1998) 1962 yılında MTA Enstitüsü tarafından bir sıcaksu envanter çalışması olarak başlatılan Türkiye’nin jeotermal enerji araştırılmasında, jeoloji, jeofizik, jeokimya, jeomorfoloji, sondaj test ve pilot jeotermal santral yapımı çalışmaları konusunda oldukça önemli deneyimler kazanılmıştır Jeofizik olarak; gravite, özdirenç, mağnetik ve sismik çalışmalarıyla makro ve mikro tektonik hatlar, üretime elverişli rezervuarların bulunabileceği saha sınırları ve yaklaşık derinlikler belirlenmektedir 1981’e kadar 35050 km2 gravite, 2301 nokta ve 1598 km2 özdirenç ölçüm çalışması tamamlanmıştır Uygulanan tüm jeofizik anomaliler üzerinde gradyan sondaj yerleri seçilmektedir Gradyan sondajları, derinlikleri 60-120 m arasında değişen ve belirlenen saha sınırları içinde yer sıcaklığının değişiminin bulunması nedeniyle yapılan sığ sondajlardır Bu arada eldeki verilerle Türkiye’nin bir ısı akısı haritası hazırlanmıştır Bu çalışamlarla Türkiye’nin aşağıdaki önemli jeotermal alanları belirlenmiştir: • Denizli Kızıldere Jeoermal Alanı • Aydın Germencik Söke Jeotermal Alanı • Çankkale Tuzla Jeotermal Alanı • İzmir Seferihisar Jeotermal Alanı • İzmir Agamemnun Jeotermal Alanı • Afyon Gecek Jeotermal Alanı • Nevşehir Acıgöl Jeotermal Alanı • Ve diğer jeotermal alanlar Bugüne kadar bulunan jeotermal alanların % 95’i ısıtma amaçlı uygulamalara uygun sıcaklıkta olup 30 °C’nin üzerinde toplam 140 jeotermal alan Türkiye sathına dağılmış olmakla birlikte, çoğu Batı, kuzeybatı ve Orta Anadolu’da toplanmıştır (Ültanır, 1998) Aydın Germencik Söke Jeotermal Alanı, Denizli Kızıldere Jeoermal Alanı ve Nevşehir Acıgöl Jeotermal Alanı kuyu sıcaklıklarına göre yüksek entalpili alanlar olup özellikle elektrik üretimi ve entengre ısıtma için uygundur Türkiye’de yeteri kadar jeotermal kuyu açılmamıştır 140 jeotermal alana karşılık açılan kuyu sayısı 200 olup dünya standartlarına göre oldukça azdır Bu potansiyelin ortaya konulması için daha çok kuyu açılması gerekmektedir Aramaların geliştirilmesi ile jeotermal potansiyelde önemli artışlar beklenmektedir (Ültanır, 1998)