Heyelan Ve Erozyon

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Heyelan ve Erozyon

Heyelan (Toprak Kayması)

Heyelan, toprağın üst kısmı ile birlikte alttaki ana kayanın bulunduğu yerden kayarak yer değiştirmesidir

Heyelanda Etkili Faktörler

1) Eğimin fazla olması

2) Yağışların fazla olması

3) Toprak özellikleri (killi olması)

4) Tabakaların uzanış doğrultusu: Tabakalar eğime paralel ise heyelan daha fazla görülür

5) Beşeri faktörler: Yol yapım çalışmaları ile yamaç denge profilinin bozulması

6) Depremler

Türkiye’de heyelan olayı en fazla Karadeniz Bölgesinde Doğu Karadeniz Bölümünde görülür

Sebepleri: Yağışın ve eğimin fazla olmasıdır

Ayrıca toprağın killi olmasıdır

En fazla görüldüğü dönem ilkbahardır

Sebebi kar erimeleri ile toprağın suya doygun hale gelmesidir

Erozyon

Erozyon, dış kuvvetlerin etkisiyle toprak örtüsünün aşındırılarak başka alanlara taşınmasıdır

Akarsu ve rüzgar erozyonunun birlikte etkili olduğu yerlerin ortak özelliği bitki örtüsü bakımından fakir olmalarıdır

Erozyonda Etkili Faktörler

1) Arazinin çok engebeli olması,

2) Eğimli arazilerde arazinin eğime dik sürülmesi

3) Bitki örtüsünün tahrip edilmesi: Orman yangınları, tarla açmak amacıyla ağaçların kesilmesi, otlaklarda aşırı otlatılma yapılması, anız örtüsünün yakılması gibi

4) Toprağın aşırı işlenmesi

5) Yağışların sağanak yağış şeklinde olması

6) Yağış rejiminin düzensiz olması

7) Akarsu taşkınları

Erozyonun Sonuçları

1) Toprağın verimi düşer, çölleşme olur

2) Barajlar dolar

3) Tarım alanları daralır

4) Bozulan doğal dengeye bağlı olarak bir çok bitki ve hayvan türü yok olmaktadır

Erozyonu önlemek için;

1) Mevcut bitki örtüsü korunarak ağaçlandırma yapılmalıdır

2) Eğimli tarım alanlarında tarla eğime paralel sürülmeli ve taraça (seki) yapılmalıdır

3) Nöbetleşe tarım yöntemi uygulanmalı (bu yöntemde asıl amaç erozyonu önlemek değildir

Verimi artırmaktır

)

4) Otlaklarda erken ve aşırı otlatma yapılmamalıdır

5) Baraj gölü yamaçları ağaçlandırılmalıdır

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

TÜRKİYE’DE EROZYON

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de toprak kaybı sürecinin en önemli etkeni erozyondur Arazi eğimi, iklim, bitki örtüsü ve toprak özelliklerinin etkileşimi sonucu oluşan doğal erozyonun yanı sıra, insanın doğaya müdahalesi temeline dayanan bir dizi yapay etken, erozyonu bir afet niteliğine dönüştürmektedirTürkiye kara yüzeyinin %90′ında çeşitli şiddetlerde erozyon devam etmektedir Türkiyede akarsularla birlikte birim alandan taşınan toprak, ABD’nin 7, Avrupa’nın 17 ve Afrika’nın 22 katı daha fazla düzeydedir

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Heyelan Ve Erozyon Heyelan ve Erozyon Heyelan (Toprak Kayması) Heyelan, toprağın üst kısmı ile birlikte alttaki ana kayanın bulunduğu yerden kayarak yer değiştirmesidir Heyelanda Etkili Faktörler 1) Eğimin fazla olması 2) Yağışların fazla olması 3) Toprak özellikleri (killi olması) 4) Tabakaların uzanış doğrultusu: Tabakalar eğime paralel ise heyelan daha fazla görülür 5) Beşeri faktörler: Yol yapım çalışmaları ile yamaç denge profilinin bozulması 6) Depremler Türkiye’de heyelan olayı en fazla Karadeniz Bölgesinde Doğu Karadeniz Bölümünde görülür Sebepleri: Yağışın ve eğimin fazla olmasıdır Ayrıca toprağın killi olmasıdır En fazla görüldüğü dönem ilkbahardır Sebebi kar erimeleri ile toprağın suya doygun hale gelmesidir Erozyon Erozyon, dış kuvvetlerin etkisiyle toprak örtüsünün aşındırılarak başka alanlara taşınmasıdır Akarsu ve rüzgar erozyonunun birlikte etkili olduğu yerlerin ortak özelliği bitki örtüsü bakımından fakir olmalarıdır Erozyonda Etkili Faktörler 1) Arazinin çok engebeli olması, 2) Eğimli arazilerde arazinin eğime dik sürülmesi 3) Bitki örtüsünün tahrip edilmesi: Orman yangınları, tarla açmak amacıyla ağaçların kesilmesi, otlaklarda aşırı otlatılma yapılması, anız örtüsünün yakılması gibi 4) Toprağın aşırı işlenmesi 5) Yağışların sağanak yağış şeklinde olması 6) Yağış rejiminin düzensiz olması 7) Akarsu taşkınları Erozyonun Sonuçları 1) Toprağın verimi düşer, çölleşme olur 2) Barajlar dolar 3) Tarım alanları daralır 4) Bozulan doğal dengeye bağlı olarak bir çok bitki ve hayvan türü yok olmaktadır Erozyonu önlemek için; 1) Mevcut bitki örtüsü korunarak ağaçlandırma yapılmalıdır 2) Eğimli tarım alanlarında tarla eğime paralel sürülmeli ve taraça (seki) yapılmalıdır 3) Nöbetleşe tarım yöntemi uygulanmalı (bu yöntemde asıl amaç erozyonu önlemek değildir Verimi artırmaktır) 4) Otlaklarda erken ve aşırı otlatma yapılmamalıdır 5) Baraj gölü yamaçları ağaçlandırılmalıdır

10-19-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Heyelan Ve Erozyon TÜRKİYE’DE EROZYON Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de toprak kaybı sürecinin en önemli etkeni erozyondur Arazi eğimi, iklim, bitki örtüsü ve toprak özelliklerinin etkileşimi sonucu oluşan doğal erozyonun yanı sıra, insanın doğaya müdahalesi temeline dayanan bir dizi yapay etken, erozyonu bir afet niteliğine dönüştürmektedirTürkiye kara yüzeyinin %90′ında çeşitli şiddetlerde erozyon devam etmektedir Türkiyede akarsularla birlikte birim alandan taşınan toprak, ABD’nin 7, Avrupa’nın 17 ve Afrika’nın 22 katı daha fazla düzeydedir