Öpüsme İle Bulasan Hastaliklar

Öpüsme Ile Bulasan Hastaliklar

Öpüsme Ile Bulasan Hastaliklar - Öpüsme Ile Bulasan Hastaliklar Nelerdir?

Öpüsme; solunum (bogaz-burun) sekresyonlari ( salgilari) ile direk fiziksel temasin oldugu bir durumdur Her iki taraf için de salgilarin fiziksel transferi söz konusudur Öpüsme ile enfekte salgilar yogun bir sekilde karsi tarafa aktarilabilir Bu sekilde temas sonucu bulasta bu sekresyonlarda yogun üreyebilen veya bulunabilen mikroorganizmalar risk olusturmaktadirlar Bu hastaliklar bazen basit bir soguk alginligindan daha ciddi veya kronik (müzmin) hastaliklara kadar degisebilmektedir Öpüsme ile sik bulasan hastaliklardan örnekler; Soguk alginligi Grip Grup A beta hemolitik streptokoklar Çocukluk çagi döküntülü hastaliklar i(kizamik kabakulak suçiçegi enteroviruslar gibi) Infeksiyöz mononükleoz (Öpüsme hastaligi) Tüberküloz Herpes (uçuk) Bilinenin aksine Hepatit B Hepatit C AIDS gibi hastalik etkenleri tükrükte bulunabilmekle birlikte tükrükte çok düsük miktarlarda bulunduklarindan bu yolla bulas yok ya da diger bulas yollarina göre daha az kabul edilmektedir Travmatik olmayan yani kanla temasin söz konusu olmadigi öpüsmeler bu hastaliklar için bulastirici degildir Soguk alginligi Soguk alginligi çesitli viruslar tarafindan olusan ve üst solunum yolu infeksiyonu bulgu ve belirtileri ile seyreden bir hastalik tablosudur Hafif seyirlidir 200’e yakin virus çesidi tarafindan olusabilir Soguk alginligi dünyadaki en yaygin hastaliklardan birisidir Özellikle okullarin açilmasi ile es zamanli olarak baslar Daha çok sonbahar ve ilkbahar aylarinda görülürken soguk hava viruslarin burun mukazasinda üremesini kolaylastirir ve infekte olmasina katkida bulunur Viruslar yakin temas ile rahatlikla bulasabilmektedir Öpüsme ile de bu risk oldukça artmakta ve yogun bir sekilde virus alimi olmaktadir Virus kontamine yüzeylerde saatlerce kalabilmektedir Bu yüzeylere temastan sonra da viruslar rahatlikla buruna ve gözlere transfer olabilir Bunu engellemek için el hijyenine dikkat edilmeli ve yakin temastan buna öpüsme de dahil kaçinilmalidir Grip (influenza) Ates öksürük bas agrisi halsizlik ve kas agrisi ile seyreden akut viral bir infeksiyondur Epidemi (ülke/sehir/kurum/ çapinda)veya pandemi (dünyada) gibi genis çapta salginlar yapabilmesi ve akcigerle ilgili komplikasyonlarinin özellikle bazi hasta gruplarinda öldürücü olmasi nedeniyle diger akut solunum sistemi infeksiyonlarindan ayrilir Kuluçka süresi etkenin konaga yerlesen dozuna bagli olarak 18-72 saattir Virus solunum sekresyonlari olan burun bogaz çalkanti suyu balgamdan izole edilebilir Bulasma virus içeren küçük partiküllerin solunmasi ve solunum sekresyonlarinin fiziksel transferi ile bulasir Öpüsme ile de rahatlikla geçebilir Korunmada asi ve infekte kisilerle yakin temastan kaçinmak önemlidir A grubu B- hemolitik streptokoklar Bu grup bakteriler toplumda %5-25 oraninda bulunabilmektedir Siklikla hava yolu ve öpüsme dahil yakin temas ile bulasir Ayrica deri lezyonlari ile de bulasabilmektedir Aile içinde kisla kres gibi toplu yasam yerlerinde bulasabilir Genellikle kis aylarinda daha fazla görülmektedirBu hastalikta farinks ve tonsillerdeki infeksiyonlar disinda kalp ve eklem komplikasyonlari açisindan da önemlidir Öpüsme ile infekte olan kisilerden bu bakteriler rahatlikla direk transfer olabilir Çocukluk çagi döküntülü hastaliklar Bu hastaliklarin hemen hemen hepsi oral sekresyonlarda bulundugu için rahatlikla öpüsme dahil yakin temasla ve damlacik yoluyla bulasir Kizamik Infekte kisiler prodrom dönemde döküntü ortaya çikmadan önce hastaligi bulastirmaya baslarlar ve bulasicilik döküntü basladiktan sonrada devam eder Hastada virus agiz içinde bulundugu için bogaz çalkanti suyundan izole edilebilir Kizamikçik Hastalarin solunum salgilari ile bulasir Döküntüden itibaren iki hafta daha bulasiciligi devam eder Döküntü öncesinde 5-7 günlük ates halsizlik bas agrisi seklinde prodrom dönemi olabilir Bu virusta agiz içinde bulundugu için bogaz çalkanti suyundan izole edilebilir Kabakulak Damlacik infeksiyon ile bulasir Tükrük bezlerini enfekte eden bir viral hastaliktir Virus tükrük bezlerinden tükrük kanallari yoluyla agizdan direk temas ile de bulasir Enteroviruslar Yaz aylarinda ates döküntü ile seyreden bir hastaliktir Agiz içinde bulunan virus bogaz çalkanti suyunda izole edilebilir Su çiçegi Ates ve deri döküntüsü ile seyreden çok bulasici bir çocukluk hastaligidir Eriskinlerde oldukça agir seyreder Kuluçka dönemi 2-3 haftadir Daha çok ilkbahar sonbahar aylarinda görülür Virus trakea ve brons epitel hücrelerine yerlesir Solunum yolu ve yakin temas ile bulasir Yüzde gövdede döküntü ve agiz içinde ve saçli deride veziküller vardir Bagisiklik sistemi bozuk olanlarda hastalik agir seyreder Herpes viruslar (HSV-I) HSV-1 ile birincil infeksiyon genellikle farinks ve agiz mukozasinda olusur Bulasma vezikül tarzindaki cilt lezyonu ile direk temas sonucudur Kuluçka süresi 2-12 gündür Hastalik birincil infeksiyondan sonra latent (sessiz) kalip daha sonra bagisiklik sistemi baskilandiginda yeniden reaktive olur ve yineleyen infeksiyonlara neden olur Bunlarin basinda “uçuk” adi verilen tablo gelmektedir Çocukluk çaginda birincil infeksiyon geçirilmezse daha ileri yaslarda gelismedigi görülür Çünkü eriskinlerin agiz epitel hücreleri kalin ve dayaniklidir Bununla birlikte bu tür bireylerin herhangi bir nedenle bagisikliklarinin bozuldugu veya saglik personeli gibi HSV ile yogun karsilasmaya bagli olarak eriskin dönemde de birincil infeksiyon geçirdikleri görülür Eriskinlerin %70- 90’ inda HSV- 1 antikorlari yani infeksiyonun geçirildigine dair kanit bulunmaktadir Genellikle çocukluk yas grubunda yakin temas ile duyarli kisilerin deri ve mukozalarindaki çatlak veya siyriklardan etkenin girmesi ile bulasir HSV -1 infeksiyonu genellikle orofarenks ile sinirlidir ve bu tür olgularda virus çevreye infekte aerosoller veya tükrük ile bulasir Orofarengeal hastalik daha çok 1-5 yas arasi çocuklarda görülür Agiz mukozasi dil dudak damak ve farinkste küçük veziküller ve ülserasyonlara neden olur Bu tablonun veya uçuk adi verilen tekrarlamaya bagli lezyonlarin bulasinda öpüsme önemli rol oynamaktadir Infeksiyöz mononükleoz(öpüsme hastaligi ukte hummasi) Her iki cinste yilin her mevsiminde esit siklikta görülür Hafif bulasici infeksiyon kabul edilir Virus insandan insana siklikla orofarinks salgilari ile yakin temas sonucu bulasir Nadiren damlacik infeksiyonu seklinde bulasir Duyarli konagin orofarinks epiteline girerek buradaki hücreleri infekte eder Genç eriskinde akut infeksiyon ; yüksek ates bogaz agrisi lenf bezi büyümesi ile karakterize bir tabloya neden olur Hastalar en sik bogaz agrisi yakinmasi ile basvurur Tüberküloz Kisiden kisiye geçis baslica solunum yolu ile olur Tüberküloz hava yolu ile geçen infeksiyonlara klasik bir örnektir Kaynak vakalarin birçok solunumsal manevrasi (öksürme hapsirma vb) ile bulasir Bu manevralar sirasinda üst solunum yollarindan yüksek hava akim hizlari olusur Hava yolu mukozasini kaplayan sividan ve akcigerlerdeki infeksiyon odaklarindan çok sayida sekresyon damlaciklari ile tüberkülozlu hastalardan saglam kisilere geçisi olmaktadir Ancak bulasta aktif özellikle öksürük ve balgam çikariminin eslik ettigi akciger tüberkulozu geçiren kisilerle öpüsme dahil yakin temas tedavi baslanana kadar bulas açisindan risklidir Akciger disi yerlesim gösteren tüberküloz tedavi baslanmis ve tedavinin üzerinden 2 hafta geçmis olgular bulastirici kabul edilmemektedir Yukarida öpüsme ile sik bulasan belli basli hastaliklardan söz edilmistir Ancak infeksiyom etkenlerinin pek çogunun giris bölgesinin bogaz- burun oldugu etkenin ve hastaligin özelligine göre burada kisa yada uzun bir çogalma süreci geçirdikleri düsünüldügünde öpüsmenin çok sayida etkenin bulasinda önemli rol oynadigi öngörülebilir Bu nedenle özellikle kis aylarinda ve özellikle infeksiyon bulgulari olan kisilerle öpüsmekten kaçinilmasi ve kalp hastalari küçük bebekler bagisiklik sistemi baskilanmis kanser hastalari ve önemli ameliyatlAr geçirmis kisilerin nekahat döneminde tümüyle öpüsmekten kaçinmalari kuvvetle önerilmektedir