Soğuk Algınlıgı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-16-2012

Sıklığı: İnsanlarda virüslerin sebep olduğu en sık rastlanan hastalık herhalde Soğuk Algınlığıdır

Çok değişken olmakla birlikte genç bir kişi senede ortlama iki ya da üç kez Soğuk Algınlığına yakalanır

Özellikle çocuklarda ve gençlerde burunda virüs iltihabı sık görülür

Yol açan etkenler:

İklim, Çevre, Sıcaklık, Nem
Üşüme, Bağışıklık durumu
Beslenme ve vitamin Eksikliği
Yorgunluk
Burun tıkanıklığı
Kronik İnfeksiyon Odağı
Burun salgılarının asitlik derecesi
Genel Hastalıklar: Böbrek, karaciğer ve kan hastalıkları, şeker hastalığı ve verem soğuk algınlığına direnci düşürür

Virüsler

Toplumda soğuk algınlığına sebep olan virüsler çok yaygındır ve sayıları 200’den fazladır

Rinovirüs (Rhinovirus) ve Koronavirüs (Coronavirus) en sık rastlanır

Kişilerin direnci düştüğü zaman veya çok yoğun ve bulaşıcı virüslere maruz kalındığı zaman enfeksiyon ortaya çıkar

Üşümek vucut direncini düşürdüğü için soğuk algınlığına zemin hazırlar

Rinovirüslerin kuluçka süresi 1-3 gün arasındadır

Soğuk algınlığını çoğu kez bakteri enfeksiyonu takip eder

Yayılması

Damlacık ve toz: Konuşurken, hapşururken ve öksürürken çok miktarda hastalıklı damlacık 180 cm uzağa kadar yayılır

Bir hapşırmada 20 000 kadar damlacık etrafa saçılır ve yere konar

Damlacık parçaları: damlacikların bir kısmı yere inerken buharlaşır, küçülür, hafifler ve iki gün kadar havada uçabilir

Bu damlacık parçaları virüsleri rahatlıkla taşıyabilir fakat bakterileri taşıyamaz

Temas: Virüsler elleme, öpme ve yiyecekler yoluyla da yayılabilir

Klinik Özellikler
Soğuk algınlığının başlangıcıyla bitişi arasında dört dönem belirgindir

dönem birkaç saat sürer

Burun hava yolu açıktır fakat virüslerin giriş noktasında kaşıntı, tahriş, kuruma ve yanma hissi olur

dönemde virüsler burun iç yüzeyine ve lenf sistemine yayılır

Bu işlem birkaç saat veya gün sürer

Virüslerin ilk girdiği yer iyileşirken daha sonraları yayılmış olduğu bölgelerde hastalık devam eder

Boğaz kurur ve yutkunurken ağrır

Aksırma, sulu burun akıntısı ve burun tıkanıklığı ortaya çıkar

Burun içi ve boğaz şiş ve kırmızı görünümdedir

Halsizlik, kırgınlık ve ateş bu dönemde ortaya çıkar

dönemin başladığı üçüncü günde fırsatçı bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar belirgin olur

Burun içinin rengi koyulaşır, sulu burun akıntısının miktarı azalır, kıvamı artar, yapışkan beyaz bazen yeşilimsi bir hal alır

Tıkanıklık ve bitkinlik bu dönemde en çoktur

Bu dönemdeki akıntı, içeriğindeki maddeler nedeniyle mendili kuruyunca sertleştirir

dönemde şikayetler ve bulgular azalır, 5-10 gün sonra iyileşme gerçekleşir

Soğuk Algınlığının Yol açtığı Hastalıklar
Burunda her zaman var olan fakat çoğalamadığı için etkisiz kalan bakteriler, virüslerin zayıflattığı ortamda hızla çoğalırlar ve çeşitli hastalıkları ortaya çıkarırlar

1

Rinofarenjit, Farenjit
2

Sinüzit
3

Akut orta kulak iltihabı
4

Boyun lenf nodülleri iltihabı
5

Bademcik iltihabı
6

Alt solunum yolu hastalıkları
a

laringotrakeit
b

bronşit
c

pnömoni
d

astım
7

Bebeklerde gastroenterit
8

Allerjik
a

nefrit (böbrek iltihabı)
b

romatizma
Tanı
Burun iltihabının diğer sebeplerinin elenmesinden sonra tanı konur

Korunma

Elleri sık sık sabunla yıkamak virüsleri uzaklaştıracağı içiç en etkili korunma yöntemiidir

Parmakla burnu ve arkasından gözü kurcalamamak, en azından göze yayılmayı önler

Spor yapmak, dengeli beslenmek, hijyen kurallarına dikkatle uymak yoluyla genel vucut direncini yükseltmek

Çocuklarda adenoidektomi (geniz etinin alınması) gerekli olabilir

Tedavi
Virüslerin türlerinin çokluğu yüzünden aşı geliştirilememektedir

Hastalanan kişilerin durumunun çok farklı olması nedeniyle tedavi her hasta için düzenlenmelidir

Genel tedavi prensipleri:

Tam İstirahat: Genel ve lokal en iyi şartlar sağlanmaya çalışılmalıdır

18-200C sıcaklık ve %45 nisbi (relatif) nemli odada yatak istirahati idealdir

Sıcak banyo, sicak sade su veya mentollü su buharı ile buğu uygulamak
Ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar ( aspirin gibi)
Bol sıvı içmek
Antihistaminik içeren ilaçlar yalnızca allerjik bünyeli hastalarda kullanılmalıdır

Burun açıcı damlalar: İyileşmeye zarardan başka katkıları olmaz

Çocukların uyuyabilmesi ve bebeklerin süt emebilmesi için burun havayolunun açılması şart olduğunda geçici olarak kullanılabilir

Antibiyotiklerin soğuk algınlığına etkisi yoktur fakat soğuk algınlığının yol açtığı diğer hastalıklar ortaya çıkmışsa tam doz uygulanmalıdır

10-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Soğuk Algınlıgı Sıklığı: İnsanlarda virüslerin sebep olduğu en sık rastlanan hastalık herhalde Soğuk Algınlığıdır Çok değişken olmakla birlikte genç bir kişi senede ortlama iki ya da üç kez Soğuk Algınlığına yakalanır Özellikle çocuklarda ve gençlerde burunda virüs iltihabı sık görülür Yol açan etkenler: İklim, Çevre, Sıcaklık, Nem Üşüme, Bağışıklık durumu Beslenme ve vitamin Eksikliği Yorgunluk Burun tıkanıklığı Kronik İnfeksiyon Odağı Burun salgılarının asitlik derecesi Genel Hastalıklar: Böbrek, karaciğer ve kan hastalıkları, şeker hastalığı ve verem soğuk algınlığına direnci düşürür Virüsler Toplumda soğuk algınlığına sebep olan virüsler çok yaygındır ve sayıları 200’den fazladır Rinovirüs (Rhinovirus) ve Koronavirüs (Coronavirus) en sık rastlanır Kişilerin direnci düştüğü zaman veya çok yoğun ve bulaşıcı virüslere maruz kalındığı zaman enfeksiyon ortaya çıkar Üşümek vucut direncini düşürdüğü için soğuk algınlığına zemin hazırlar Rinovirüslerin kuluçka süresi 1-3 gün arasındadır Soğuk algınlığını çoğu kez bakteri enfeksiyonu takip eder Yayılması Damlacık ve toz: Konuşurken, hapşururken ve öksürürken çok miktarda hastalıklı damlacık 180 cm uzağa kadar yayılır Bir hapşırmada 20 000 kadar damlacık etrafa saçılır ve yere konar Damlacık parçaları: damlacikların bir kısmı yere inerken buharlaşır, küçülür, hafifler ve iki gün kadar havada uçabilir Bu damlacık parçaları virüsleri rahatlıkla taşıyabilir fakat bakterileri taşıyamaz Temas: Virüsler elleme, öpme ve yiyecekler yoluyla da yayılabilir Klinik Özellikler Soğuk algınlığının başlangıcıyla bitişi arasında dört dönem belirgindir dönem birkaç saat sürer Burun hava yolu açıktır fakat virüslerin giriş noktasında kaşıntı, tahriş, kuruma ve yanma hissi olur dönemde virüsler burun iç yüzeyine ve lenf sistemine yayılır Bu işlem birkaç saat veya gün sürer Virüslerin ilk girdiği yer iyileşirken daha sonraları yayılmış olduğu bölgelerde hastalık devam eder Boğaz kurur ve yutkunurken ağrır Aksırma, sulu burun akıntısı ve burun tıkanıklığı ortaya çıkar Burun içi ve boğaz şiş ve kırmızı görünümdedir Halsizlik, kırgınlık ve ateş bu dönemde ortaya çıkar dönemin başladığı üçüncü günde fırsatçı bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar belirgin olur Burun içinin rengi koyulaşır, sulu burun akıntısının miktarı azalır, kıvamı artar, yapışkan beyaz bazen yeşilimsi bir hal alır Tıkanıklık ve bitkinlik bu dönemde en çoktur Bu dönemdeki akıntı, içeriğindeki maddeler nedeniyle mendili kuruyunca sertleştirir dönemde şikayetler ve bulgular azalır, 5-10 gün sonra iyileşme gerçekleşir Soğuk Algınlığının Yol açtığı Hastalıklar Burunda her zaman var olan fakat çoğalamadığı için etkisiz kalan bakteriler, virüslerin zayıflattığı ortamda hızla çoğalırlar ve çeşitli hastalıkları ortaya çıkarırlar 1 Rinofarenjit, Farenjit 2 Sinüzit 3 Akut orta kulak iltihabı 4 Boyun lenf nodülleri iltihabı 5 Bademcik iltihabı 6 Alt solunum yolu hastalıkları a laringotrakeit b bronşit c pnömoni d astım 7 Bebeklerde gastroenterit 8 Allerjik a nefrit (böbrek iltihabı) b romatizma Tanı Burun iltihabının diğer sebeplerinin elenmesinden sonra tanı konur Korunma Elleri sık sık sabunla yıkamak virüsleri uzaklaştıracağı içiç en etkili korunma yöntemiidir Parmakla burnu ve arkasından gözü kurcalamamak, en azından göze yayılmayı önler Spor yapmak, dengeli beslenmek, hijyen kurallarına dikkatle uymak yoluyla genel vucut direncini yükseltmek Çocuklarda adenoidektomi (geniz etinin alınması) gerekli olabilir Tedavi Virüslerin türlerinin çokluğu yüzünden aşı geliştirilememektedir Hastalanan kişilerin durumunun çok farklı olması nedeniyle tedavi her hasta için düzenlenmelidir Genel tedavi prensipleri: Tam İstirahat: Genel ve lokal en iyi şartlar sağlanmaya çalışılmalıdır 18-200C sıcaklık ve %45 nisbi (relatif) nemli odada yatak istirahati idealdir Sıcak banyo, sicak sade su veya mentollü su buharı ile buğu uygulamak Ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar ( aspirin gibi) Bol sıvı içmek Antihistaminik içeren ilaçlar yalnızca allerjik bünyeli hastalarda kullanılmalıdır Burun açıcı damlalar: İyileşmeye zarardan başka katkıları olmaz Çocukların uyuyabilmesi ve bebeklerin süt emebilmesi için burun havayolunun açılması şart olduğunda geçici olarak kullanılabilir Antibiyotiklerin soğuk algınlığına etkisi yoktur fakat soğuk algınlığının yol açtığı diğer hastalıklar ortaya çıkmışsa tam doz uygulanmalıdır