10-14-2012
|
#2
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Güneşin Hidrojen Olduğunu Kim Keşfetti
Bilindiği gibi yıllarca Marsta yaşam olduğu düşünülmüştü, bu teori için gerçekten geçerli sebepler vardı Marsta da dünyadaki gibi eksen eğikliği olduğundan mevsimler oluşur Değişik mevsimlerde yer kabuğunun değişik renkler alması yıllarca astronomların marsta bitkisel yaşam olduğuna inanmalarına neden olmuştur Ayrıca mars yüzeyinde yer alan geniş kanalların marslı yaratıklar tarafından kutuplardan ekvatora su götürmek için yapıldığı sanılmaktaydı Fakat ilki 1965'de olmak üzere yollanan bir çok uzay sondası sayesinde marstaki bu kanalların tamamen kendiliğinden var olduğu anlaşılmıştır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Mars yüzeyi de ay yüzeyi gibi volkanik ve çarpma kraterleriyle doludur 1965'den başlayarak yollanan uzay sondaları sayesinde elde edilen yüzey şekillerine isimler verildi Tharsis bölgesinde artık etkinlik göstermeyen Olympus Mons, Ascraeus Mons, Pavonis Mons ve Arsia Mouns volkanları marsın en dikkat çekici yüzey şekilleridir Bu volkanların çevresinde meteorların açtığı kraterlere rastlanmaz Çünkü buradaki kraterler zamanla lav ile dolmuştur Ayrıca ekvator bölgesinden başlayarak 3000 km doğuya doğru uzanan bir vadi, sonra kuzeye kıvrılarak Chryse'ye varır Bu vadi bazı yerlerde 100 km genişliğe ve 6 km derinliğe sahiptir Bu denli bir vadinin yalnızca akarsular tarafından oyulabileceği düşünülmektedir Bu da daha önce Mars yüzeyinde suyun var olduğuna inanılmasını sağlamıştır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Jüpiter
Jüpiter, 71370 km ekvator yarı çapı ile Güneş Sistemindeki en büyük gezegendir ve Güneş'e yakınlık bakımından 5 sırada yer alır Kütlesi yaklaşık olarak dünya kütlesinin 318 katıdır Bu dev gezegen Güneş çevresindeki turunu 11 86 yılda tamamlar Çok büyük bir gezegen olduğu için küçük bir teleskopla bile ekvatora paralel olarak uzanan farklı renkteki kuşakları seçilebilir Jüpiter hakkında ne yazık ki halen kesin bilgiler bulunmamaktadır Yüzeyi atmosferi ve uyduları hakkında sadece tahminlerde bulunulmaktadır Bu tahminlere göre çok yoğun bir atmosferi ve de küçük bir çekirdeği bulunmaktadır Gezegenin içi hakkında yapılan tahminlere göre saf hidrojen veya %1-2 helyum içeren hidrojen ve %1-2 oranında diğer elemanlardan oluşmuştur Jüpiter güneşten aldığı enerjini yaklaşık olarak 2 5 katını çevresine yaymaktadır bunun nedenini gezegendeki gravitasyonel çökmenin hala sürmesi olarak tahmin edilmektedir Jüpiter'in çevresinde 6500 km genişliğinde ve bir kaç km kalınlığında bir halkası bulunmaktadır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Bu dev gezegen çok büyük bir manyetik alana sahiptir Bu alan sayesinde bilinen 16 uydusu bulunmaktadır Fakat gezegenin uydularının 16 ile sınırlı olmadığı ve başka uydularının da bulunduğu tahmin edilmektedir Jüpiter hakkındaki ilk bilgiler Nasa'nın 70'li yıllarda gönderdiği Pioneer10 ve Pioneer11 uzay sondaları tarafından elde edilmiştir Fakat Jüpiter hakkındaki en önemli bilgiler 1995 yılında Jüpiter'e ulaşan Galileo uzay sondasından alınmıştır Galileo'nun gönderdiği bilgiler sayesinde Jüpiter'in 4 büyük uydusu (Io, Europa, Ganymede ve Callisto) bulunmuş ve bunlara Galileo uyduları adı verilmiştir Bu 4 Uydu gezegen ile aynı yönde dönmektedir Fakat daha sonra bulunan küçük ve gezegene daha yakın olan uydular gezegene zıt yönde dönmektedir Bu uydular içinde en ilginci Europa uydusudur Dünyadan yapılan incelemelerle bu uydunun yüzeyinin su buzlarıyla kaplı olduğu ve hiç bir çarpma kraterinin bulunmadığı anlaşılmıştır Bu uydunu üzerinde yer alan ve değişik yönlerde düzgün olrak uzanan çatlaklar, yüzeydeki buzların attaki sıcak bir deniz üzerinde yüzdüğünün sanılmasına neden olmuştur Bu da bu uydu üzerinde canlı olabilme olasılığını artırmaktadır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Satürn
Güneş Sisteminin ikinci büyük gezegeni olan Satürn'ün yarı çapı 60400 km dir ve 1 433 000 000 km lik mesafe ile güneşe yakınlıkta 6 sıradadır Gezegen teleskopla incelendiğinde yeşilimsi bir renkte görünür ve çıplak gözle görülebilen en uzak gezegendir Neredeyse tümü gazlardan oluşan bu gezegenin yoğunluğu çok küçüktür Ortalama 700 kg/m3 yoğunluğu ile Güneş Sistemi'nde en küçük yoğunluğa sahip olan gezegendir Güneşe olan uzaklığı nedeni ile yüzey sıcaklığı yaklaşık olarak -150 Cº dir Vogayer aracından alınan kızılötesi bilgilere dayanılarak gezegendeki hidrojen/helyum oranı 9/1 olarak saplanmıştır Satürn'ün çevresine yaydığı ısı enerjisi güneşten aldığı ısı enerjisinden daha fazladır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Gezegenin çevresindeki halkalar yıllarca bir sır olarak kalmış ve gezegene insanların büyük ilgi göstermesine neden olmuştur Bu halkalar ilk olarak Galileo uzay aracı tarafından gözlenmiştir fakat ne olduğu ancak Huygens tarafından 1655'te açıklanmıştır Gezegen çevresinde araştırma yapan sondalar Halkaların yapısı ve içeriği hakkında bize bazı bilgiler verdi Bu bilgilere dayanılarak en dıştaki halkadan en iç teki halkaya doğru sırası ile A, B, C, E, F ve G isimleri verilmiştir Bu araştırmalarda halkaların sanıldığından daha karmaşık bir yapıya sahip olduğu ve çok sayıda çemberden oluştuğu anlaşıldı Halkaların arkasındaki yıldızların parlaklığı görülebildiği için halkaların genişliğinin yalnızca 20 km kadar olabileceği tahmin edilmektedir Ayrıca halkaların oluşumu hakkında, evrende daha önceleri başıboş dolaşan ufak meteor ve buz parçaları gibi değişik cisimlerin Satürn'ün çekim alanına yakalanmaları sonucu oluştuğu tahmini kabul edilmektedir![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Uranüs
Uranüs, 2 872 460 000 km lik mesafe ile güneşe yakınlık sırasında 7 gezegendir 1781 yılında Sir W Herschel tarafından gözlenmiştir Çapı yaklaşık olarak 25600 km kadardır 17 saat civarında tamamladığı eksen periyodunu yuvarlanarak yapar Bu nedenle kutuplardaki basıklığı yüksektir Güneşe olan uzaklığı nedeni ile hakkında pek fazla bilgi bulunmamaktır Gezegenin yapısı ve atmosferi hakkındaki bilgiler çoğunlukla tahminlere ve 1986 yılında gezegenin yakınlarından geçen Voyager 2 sondasından alınan bilgilere dayanmaktadır Bu bilgiler ışığında; gezegenin, hidrojen bakımından zengin, metan ve helyum içeren çok yoğun bir atmosfere sahip olduğu, yüzey sıcaklığının -221 Cº civarlarında olduğu, dünyanınkinden daha büyük bir mağnetik alana sahip olduğu ve kayalık bir çekirdeğinin bulunduğu gibi tahminler ileri sürülmektedir![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Uranüs'ün şu ana kadar gözlene bilinmiş 17 uydusu bulunmaktadır Bu uydulardan ikisi olan Titana ve Oberon gezegeni ilk gözlemleme ünvanına da sahip olan Sir W Herschel tarafından gözlenmiştir 1948 yılına kadar beş büyük ana uydusu gözlenile bilinmişti Fakat 1986'da Voyager 2 sondası bu uydulara ek olarak 10 küçük uydu daha bulmuştur 31 Ekim 1997'de ise yarı çapları 160 ve 80 km olan iki uydu daha gözlenmiştir![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Gezegenin çevresinde 9 ince halka bulunmaktadır Bu halkalar 10 Mart 1997 yılında bir yıldızın gezegenin arkasında kalması sonucunda yapılan gözlemler ile keşfedilmiştir Halkalar gezegenin merkezinden 42000 km sonra başlamaktadır ve en genişi bile kalınlığı bile 10 Km'den fazla değildir En içten dışa doğru halkalara 6, 5, 4, α, β, γ, δ, ε isimleri verilmiştir Sırası ile bu halkaların gezegenin merkezine olan uzaklıkları 41980, 42360, 42663, 44844, 45799, 47323, 47746, 48423 ve 51000 km dir En dıştaki halka olan ε halkası elips şeklindedir ve her iki ucunda yarıçapları 40-50 km olan iki uydu yer almaktadır![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
|
|
|