Karamanin Bilinmeyeneleri

Karamanin Bilinmeyeneleri

--------------------------------------------------------------------------------

BILINMEYENLER

* Karaman’ın bilinen eski isimleri

Bizinidi

Talaranza

Landa (TCDD internet sitesi)Hitit kaynaklarında

Laranda

*Karaman Kalesi ne zaman yapıldı

*Karaman’ın bilinen ilk yakılıp yıkılması:Bizans hükümdarı Herakl ile Acem komutanı Şehrberaze ile savaşmasından sonra,Şehrberaze’nin Larende,Konya ve Aksaray’ı yakıp-yıkması (Şikari syf:4)

*Karaman’ın mamur edilmesiMelik şah burayı beğenmiş,imar ettirmiş ve 8 yerde kapısı olan muhteşem kiliseyi de imar ettirip camiye çevirdi(Şikari syf5)

*Karamanoğlu Mehmet Bey'in Fermanı:Karamanoğlu Mehmet Beyin 15 Mayıs 1277’de yayımladığı bildirilen fermanın aslı bugün mevcut değildir Böyle bir fermanın yayımlandığı, İbni Bibi’nin bir eserinden öğrenilmektedir Yazar, “Al Avâmir-ül Alâiye” adlı Farsça eserinde, bu fermanın şöyle olduğunu bildirmektedir:

“Bâdel-yevm ber-divan, ber-dergâh, ber-barigâh, der-Meclis, der-meydan, çün be-zeban-ı Türkî, zeban-ı diğer nedâret”

İbni Bibî'nin, eserinde naklettiği bu fermanı Yazıcı-zâde, “Tevârih-i Al-i Selçuk” adlı eserinde şöyle tercüme etmiştir:

“Şimdiden girü hiç kimse ne kapuda ve divanda ve meclis ve seyranda Türkî dilinden gayri dil söylemeye”

*Fermanın şu anki kullanımı (TDK tarafından 2000 yılında sadeleştirilmiştir):

"Bugünden sonra hiç kimse sarayda,divanda,meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya"

*Larende Karaman Bey tarafından ve Hacıbeyler'in elinden ilk defa Karamanoğulları'na geçti (28)

*Karaman Bey’i Gölhisar dizdarı ,Selçuklu hükümdarı Alaaddin’in emriyle zehirleyerek öldürdü

Sunup cam-ı ecel saki-i devran

Alub nuşeyledi ahir Karaman

*Karaman Bey Ermenek’te defnedildi(33)

*Mehmet Bey "bey "olduğunu Mut’ta ilan etti; ibn-i Hoten’i yendikten sonra Larende’yi Emir Musa’dan geri aldı

*Larende Mehmet Bey zamanında Karamanoğuları'nın ilk defa başkenti oldu(37)

*Mehmet Bey,Bey olduktan sonra ilk alimleri:Mevlana Arız,Şeyh Yahya,Şeyh Hasan,Mevlana İzari,Mevlana Cüneyd (37)

*Mehmet Bey’in askerleri:Türkmen,Bulgar,Moğol,Kürt,Gülnar ve Rum (37)

*Larende’nin ikici kez yakılması: Mehmet Bey'le Moğollar arasındaki savaşta (Kızıldağ önünde) Moğollar tarafından yapıldı(48)Mehmet Bey bu savaşta öldü

*Halil Bey (Mirza Halil)Bedreddin Bey'den sonra Karaman Bey’i oldu 40 gün beylik sürdü ve öldüTürbesi Karaman'dadır(56)

*İmaret Camii'nin Taş Kitabeli vakfiyesinde:"Kapımız açıktır giriniz;aşımız helaldir yiyiniz" ifadesi vardır

*Alalaaddin Ali Bey’e Ebul-Feth ünvanı verilmesi: Silifke civarındaki Görkes (Gorigos=Kız Kalesi) kalesinin alınması karşısında verilmiştirRivayete göre bu ünvanı rüyasında kendisine Mevlana vermiştir(107)Bu zaferden sonra sultan,Hz Mevlana’nın türbesinin üstündeki yeşil türbeyi yaptırmıştır

*Bu zaferden sonra sultan Larende'ye gelib,gaza malından olmak üzere hisarın batısında bir cami ve bir türbe yaptırdıKendisi o türbede medfundur(112)Alaaddin ayrıca bu zaferden sonra 4 tekke 21 han yaptırmıştır (113)

*Gedik Ahmed paşa Karaman'ı aldığında sarayı yıktırıp yerine hisar yaptırdıNe kadar büyük bina var ise yıktırıp hisarın harcında kullanıldıDört medrese 33 mescid,Alaaddin'in yaptırdığı cami ile birlikte 9 camii,27 zaviye de yıktırdıBunlara Camii sultan,Cami-i Kaşif,Karaman Şah Camii,Cami-i Kebir,Cami-i Hasan-ı Basri,Ak Mescid,Nizam Şah Mescidi adı verilir(112)

*Nuh tufanından sonra Larende’de Şah Erisan denilen bir hükümdar yaşardı;Bunlar İdris Peygamber dininde idilerGüneş'in doğuşu ve batışında olmak üzere iki kez namaz kılarlardıKışlakları Tarsus,Yaylakları Karaman’dı(134)

*Gedik Ahmet Paşa,dört yıl savaştan sonra ancak beşinci yıl Larende’yi zaptetti Mesih Paşa’yı Larende’ye bırakıp geri çekildiAncak şehir halkı kış olunca isyan edip,bir Cuma, Mesih Paşa’yı taşlayarak öldürdü(196)

*Bu olay üzerine Sultan Mehmet takrar Larende’yi almak üzere geldiKaradağ yakınlarında müthiş bir savaş olduBu savaşta her iki taraftan 9400 kişi öldüDört beylerbeyi, 7 Sancak beyi,102 müteferrika öldüSavaş sonucu Karamanlılar yenilip Bolkar dağına çekildiler (197)

*Sultan Mehmet Larende’de Karamanoğulları'nın saraylarını yıkıp yerine bir hisar yaptıŞehirden 7000 müslüman evi ile 7000 kafir evi sürgün eylediTefsire kadir 300 şeyh,vaiz,müfti,alim ve abid de sürgün edilerek İstanbul’a götürüldüAncak bunların bazıları üç yıl sonra kaçıp tekrar Larende’ye geldilerBuna kızan Sultan, Gedik Ahmet Paşa’yı Larende üzerine gönderdiGedik Ahmet Larende’yi yakıp yıktı 117 mahalle,4 cami-i selatin,307 vakit mescidi,29 hamam,4 medrese,7 hanikahı yerle bir ettiHalkı yaya olarak döğe döğe sürmeye başladı (197)Bolkar dağındaki beyler bu sürgünü önlemek için bir seher vakti Osmanlılar’a saldırdılar ve halkı kurtardılar

*Larende yakılıp yıkıldıktan sonra Karamanoğulları Bolkar’a çıktılarŞehir 11 yıl harabe kaldı (198)

*Nefise Sultan:Hatuniye medresesinin sol tarafındaki odada gömülüdür

*MEVLANA

Ailesiyle Belh şehrinden hicret: 610 / 1212 veya 618 / 1221 tarihlerinde Hicaz'a gittikten sonra Şam yoluyla Anadolu'ya geçiş, bazı şehirlerde bulunduktan sonra Larende'de ikamet edilirken

Mevlana'nın Gevher Hatunla evlenmesi: Larende (Karaman), 622 / 1229

Mevlana'nın oğlu Sultan Veled'in doğumu: Larende, 623 / 1226

Konya'ya varış: 626 / 1229

• 1935 yılında 1055 lira harcanarak Cumhuriyet Parkına Atatürk anıtı konulmuşturŞimdiki Atatürk heykeli ise Vali Özakman tarafından 1990 yılında yaptırılmıştır

• 1935 yılında Belediye tarafından 25000 liraya Elektrik Santralı yaptırılmış ve

aydınlatma işi sağlanmıştır

• Karaman’a içme suyu 1926 yılında, 15 km uzaklıktaki Lâle Köyü kaynaklarından demir borularla getirilmiştir

• 1934 yılında bir arada bulunan Belediyenin kasap dükkanları birleştirilerek kapalı bir sebze hali oluşturulmuş, bunun için 3500 lira harcanmıştır

• 1934 yılında Belediye Meydanı civarında kısmen yanmış ve kısmen yıkılmış olan büyük bir hanın arsaları istimlak edilerek büyük bir sebze pazarı yapılmıştır

• 1932 yılında şimdiki Belediyenin olduğu yerde mezbaha yaptırılmış, bunun için 3000 lira harcanmıştır

• 1935 yılında spor sahası yapılmak üzere istasyon civarında geniş bir saha istimlak edilmiş ve bunun için 400 lira ödenmiştir

• 1935 yılında büyük bir yangın havuzu yaptırılmıştır

• Karaman’da açılan ilk ilkokul Güneş İlkokulu, İlk açılan ortaokul Yunus emre Ortaokulu ve ilk açılan lise Karaman Lisesi’dir

• Karaman Müzesi ilk olarak 1961 yılında açılmış ve 1980 yılında şimdiki binasına taşınmıştır

• Karaman’da ilk kütüphane 1950 yılında, Şimdiki Hacıbeyler Camii'nin olduğu yerde açılmıştır

• Kütüphanenin ilk kitabı 1 numaralı demirbaşta kayıtlı “Felsefe ve Gramer Terimleri”dir

• Karaman’da ilk gazete 1948 yılında çıkartılmıştır

• Karaman’da günlük yayın yapan ilk ofset gazete 03 Ocak 2005 tarihinde yayınlanmıştır

• Karaman Hastanesine ilk röntgen cihazı 1948 yılında gelmiştir

• İlimize ilk biçerdöver 1948 yılında geldi Göztepe ve Aşıran (Ekinözü) Köylerinde çalıştı

• İlk resmi spor kulübü 1948 yılında Lârende Gençlik Spor Kulübü adıyla kurulmuş ve Federasyona dahil edilmiştir

• 1955 yılında Başbakan Adnan Menderes’e Karaman’ın fahri hemşerilik belgesi verildi

• Karaman Mensucat Fabrikası’nın temeli 13 Ocak 1956 tarihinde atıldı

• Türk Dil Bayramı ve yunus Emre’yi Anma Törenleri ilk kez 1961 yılında kutlanmıştır

• Karaman’da havaalanı yapımı için 28101948 tarihinde Başbakanlıktan karar çıkmıştır

• Buyuntu (Ağaçyurdu), Cerit, Medreselik ve Değirmenbaşı köyleri 6 Kasım 1944 tarihinde Mut’tan ayrılarak Karaman’a bağlandı

• Karacaviran (Karacaören) ve Kameni (Boyalıtepe) köyleri 4 Temmuz 1942 tarihinde Karapınar kazasından ayrılarak Karaman’a bağlandı

• 16 Temmuz 1904 tarihinde İstanbul-Bağdat Demiryolu hattında Mandason (Demiryurt), Karaman , Sıdırova (Sudurağı), Ayrancı Derbent istasyonları açılmasına karar verilmiştir

• 1919 yılında Ermenek Tevhid-i mesai Ticaret Osmanlı Anonim Şirketi kurulmuştur

• 03 Mart 1912 tarihinde Karaman Milli Bankası Osmanlı Anonim Şirketi kurulmuştur

• 21 Mayıs 1902 tarihinde dört adet harman makinesi alınmıştır

• 26 Mayıs 1785 tarihinde Yunus Emre Türbesi tamiratı için para gönderilmiştir

• 18 Aralık 1903 tarihinde Karaman Tren İstasyonunun planı çizilmiştir

• 24 Temmuz 1861’de Karaman koyunu et satış fiyatının kilosu 4 kuruş 30 para olarak tespit edilmiştir

• 1917 yılında Karaman Elektrik Tesisatı Haritası hazırlanmıştır

• Karaman 15 Haziran 1989 tarihinde Türkiye’nin 70 vilayeti olmuştur

• Karaman’ın ilk valisi Şükrü Ergün ÖZAKMAN’dır