Karaman Hamamları Hakkında - Karaman İlindeki Hamamlar |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Karaman Hamamları Hakkında - Karaman İlindeki HamamlarKaraman Hamamları hakkında - karaman ilindeki hamamlar Süleyman Paşa Hamamı (Merkez) Karaman İmaret Mahallesi’nde, Aktekke Camisi’nin yakınında bulunan Süleyman Bey Hamamı’nın yapım tarihini belirten bir kitabesi bulunmamaktadır Buna rağmen, Karamanoğlu Emir Seyfettin Süleyman zamanında, XIVyüzyılın ortalarında yapıldığı bilinmektedir Hamam düzgün kesme taştan yapılmış, soğukluk, ılıklık ve sıcaklıktan meydana gelmiştir Arkasındaki külhan bir süre önce belediye tarafından yıktırılmış ve yerine bir bina yaptırılmıştır Hamamın duvarları 280 m kalınlığında olup, soğukluk içeriden 1260x1200 m ölçüsündedir Bu bölüm kare planlı olup, üzerini merkezi bir kubbe pandantifler yardımıyla örtmüştür Aynı zamanda bu bölümün ortasında da bir havuz yer almaktadır Soğukluğun sol yanına doğru açılmış olan bir kapıdan ılıklığa geçilmektedir Bu bölümün köşelerine de iki küçük kubbeli oda yerleştirilmiştir Buradan sıcaklık kısmına geçilmekte, sıcaklığın ortasında göbek taşı, etrafında da dördü açık, dördü kapalı yıkanma yerleri ile kurnalar bulunmaktadır Bu bölümün üzeri de kubbe ile örtülüdür Hamam birkaç kez onarım görmüş olmasına rağmen özgünlüğünü yitirmemiştir Günümüzde kullanılmaktadır Lal Hamamı (Merkez) Karaman Gazidükkan Mahallesi’nde bulunan Lal Hamamı’nın kitabesi bulunmadığından yapım tarihi bilinmemektedir Günümüzde özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir Hamam kesme taştan ve moloz taştan yapılmış, üzerleri sıvanmıştır Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşan hamamın üzeri dört yönlü bir çatı ile örtülmüştür İlk yapılışında kubbeli olduğu sanılan hamamın üst örtüsü tamamen değişmiştir Soyunmalık yerinin sonradan buraya ilave edildiği açıkça görülmektedir Büyük olasılıkla buradaki soyunmalık yıkılmış olup, yerine bugünkü soyunmalık yapılmıştır Buradan basık kemerli, taş söveli bir kapı ile girilen ılıklığın ortasında bir fıskiye bulunmaktadır Üzeri tonozla örtülmüştür Sıcaklık bölümünün ortasında göbek taşı, yanlarında da ikisi açık, ikisi kapalı yıkanma yerleri bulunmaktadır Günümüzde bu hamam kadınlar ve erkekler bölümü olmak üzere ikiye ayrılmış ve içerisinde yapılan tadilatlarla da özelliğini tümüyle yitirmiştir Hatun (Kale) Hamamı (Merkez) Karaman Hisar Mahallesi’nde, Pir Ahmet Camisi’nin yanında bulunan Hatun Hamamı’nın ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir Günümüzde yıkılmış ve hamamı oluşturan bölümler toprak altında kalmıştır Görülebilen kalıntılarına göre kesme taştan yapıldığı, sadece bir mekanının sivri kemerli olduğu sanılmaktadır Üst örtüsü tamamen çökmüştür Yapılacak kazı ile sadece duvar kalıntıları ortaya çıkacaktır Seki Çeşme Hamamı (Merkez) Karaman Seki Çeşme Mahallesi’nde bulunan bu hamamın da kitabesi bulunmadığından ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir tarih verilememektedir Bununla beraber, vakıf kayıtlarına dayanılarak IIİbrahim Bey (1423-1464) tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır Bu hamam üzerinde araştırma yapan DAli Gülcan, İlhan Temizsoy ve Vehbi Uysal’dan öğrenildiğine göre; eski kayıtlara “Sükker Çeşme” olarak geçmiş, halk arasında da sonradan Seki Çeşme’ye dönüşmüştür Hamam, kadınlar ve erkekler bölümü olmak üzere çifte hamam plan düzeninde yapılmıştır Soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelen hamam, doğu tarafındaki iki payanda ile dışarıdan desteklenmiştir Üzeri toprak damla örtülmüş küçük bir girişten sonra merkezi kubbeli soyunmalık yerine geçilmektedir Buradaki yonca biçimli şadırvan sökülmüş, yerine orijinalinden çok uzak beton bir havuz yapılmıştır Soyunmalıktan küçük bir aralıkla üzeri kubbeli ılıklığa geçilmektedir Buradaki bir kapı da sıcaklık bölümüne açılmaktadır Sıcaklığın ortasında oldukça geniş bir göbek taşı, çevresinde de üçü açık, üçü kapalı yıkanma yeri ve altı kurnası bulunmaktadır Hamamın kadınlar ve erkekler bölümünün planları birbirinin eşidir Ancak, kadınlar bölümü günümüze çok harap durumda gelebilmiştir Yeni Hamam (Merkez) Karaman Tabucak Mahallesi’nde bulunan Yeni Hamam’ın ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır XVIyüzyıl eseri olduğu ileri sürülmüşse de hamamın Karamanoğulları döneminde yapıldığı sanılmaktadır Hamam günümüze orijinalliğinden büyük ölçüde uzaklaşmış olarak gelebilmiştir Kesme taştan yapılan hamamın üzeri bugün çatı ile örtülmüştür Büyük olasılıkla da bu hamamın ilk yapımında üzerinin kubbeli olduğu içerideki izlerden anlaşılmaktadır Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşan hamamın soyunmalık bölümü kare planlıdır Burada orijinal herhangi bir mimari eleman bulunmamaktadır Kenardaki dar bir kapıdan bir koridora, oradan da ılıklığa geçilir Ilıklığın üzeri içten küçük bir kubbe ile örtülmüştür Sıcaklık dikdörtgen planlı, ortada içten merkezi bir kubbe, dört köşesinde de küçük kubbeli kapalı yıkanma yerleri bulunmaktadır Ayrıca bu bölümde 12 kurna göbek taşının çevresinde sıralanmıştır İbrala (Yeşildere) Hamamı (Merkez) Karaman Yeşildere’de bulunan Kilise Camisi’nin kıble tarafındaki İbrala Hamamı’nın kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Bununla beraber yapı üslubundan XVI-XVIIyüzyılda, Osmanlı döneminde yapıldığı sanılmaktadır Hamam moloz ve kesme taştan yapılmıştır Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir Soyunmalık ve sıcaklık bölümlerinin üzeri kubbe ile örtülüdür Sıcaklık bölümünün göbek taşının çevresinde dört ayrı yıkanma hücresi bulunmaktadır Ayrıca buraya kurnalar sıralanmıştır Yollarbaşı (İlisıra) Hamamı (Merkez) Karaman Yollarbaşı’nda bulunan bu hamamın kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Ancak, yapı üslubundan XIV-XVyüzyıllarda Karamanoğulları döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır Hamam kesme taştan yapılmış olup, soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur Bu bölümlerin üzeri kubbe ile örtülüdür Hamam günümüzde halen kullanılmaktadır Karamanoğulları Hamamı (Ermenek) Karaman Ermenek ilçesinde bulunan bu hamamın da kitabesi günümüze gelememiştir Bu nedenle yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Bununla beraber, yapı üslubundan XIVyüzyılda yapıldığı anlaşılmaktadır Vakıf kayıtlarına göre hamam Halil Bey isimli biri tarafından yapılmıştır Moloz ve kesme taştan yapılan hamam kısmen özelliğinden uzaklaşmış olmakla beraber soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir Bu bölümlerin üzeri kubbe ile örtülüdür Kazımkarabekir Hamamı (Kazımkarabekir) Karaman Kazımkarabekir ilçesinde bulunan bu hamamın yapım tarihini belirten bir kitabesi bulunmamakla birlikte, XIIIyüzyılda, Selçuklular tarafından yapıldığı sanılmaktadır Türk sanatının hamam mimarisinin ilk örneklerinden olan bu yapı, kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır Hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur Bu bölümlerin üzeri kubbelerle örtülmüştür Hamam günümüzde harap bir durumdadır |
|