Şırnak Halk Oyunları |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Şırnak Halk OyunlarıŞırnak Halk oyunları Şırnak Halk oyunları ŞIRNAK İLİ VE ÇEVRESİ HALK OYUNLARI Şırnak ve ilçelerinde oynanan oyunlargenellikle davul zurna eşliğinde oynanırSon yıllarda ise bağlamacümbüş ve darbuka da çalınıpeşliğinde yöresel oyunlar oynanmaktadır YÖREDE OYNANAN BAŞLICA OYUNLAR: 1-İKİ AYAK: Davul-Zurna eşliğindeeller serçe parmakları ile tutulurÖnce sağ ayak öne vurulupyana atılırsol ayak yanında devam eder ve tekrar sağ atılırsol ayak sağ ayağın yanına gelip birleşirSonra sol ayak bir geriye atılıp sağ yapıştırılır 2-ÜÇAYAK: Eller serçe parmakları ile tutulurOyuna sağ ayakla başlanır ve sağ ayak yere vurulurÜç adımsağsolsağsolsağ adımlar atılır ve sol ayak sağın yanına getirilip yanaştırılırSol ayak geriye atılırkensağ ayak yanına getirilir 3-YERİNDE : Hareketli bir oyun olupbüyük adımlar atılmadan oynanırKollar birbirine geçirilipel parmakları ile arkadan tutulurEller kalçaya yakındırOmuzlar birbirine değmiştirSağ koldaima yandakinin sol kolu üzerine binmiştirOyunyine önce sağ dizin hafif kıvrılması ile başlardizler kırılarak müzik ritmine göre sık sık dizlerin kırılması ve omuzların titrek hareketleri ile devam ederMüzik hareketlendikçediz kırılması ve omuz hareketleride hızlandırılırAdımlar arada bir hafif atılır 4-ŞİHANİ : Genellikle 8-10 kişi ile oynanırKollar el parmaklarının birbirine geçirilmesi ile tutulurÖnce sağ ayak yana atılırSağ ayağı sol ayaksağ ve sol olmak üzere üç adım yana atılırAni bir hareketle kavis çizilerek öne bakılın ve sol ayak atılarakayaklar önde yanaştırılırSolla önde başlanırSağ ve yine sağ ayak atılarSonra sol ayak atılarak hep beraber öne doğru eğilirler 5-BABLEKAN : Önde serçe parmakları tutulurÖnce sol ileri olmak üzeresağ ve sol ayaklar atılırTümü öne olmak üzere üç adım atılırSonra solsağ ve sol ayaklar olmak üzere bu sefer geriye doğru üç ayak atılırBöylece beraber geriye ve ileriye bu hareketler seri olarak devam ederÇalgı hızlandıkça bu hareketler daha atak ve seri devam eder 6-SINVAN : Eller yine serçe parmakları ile tutulurSol ayak yana açılır ve üç kere yere vurulurAni hareketle sağa dönülürSonra sağ açılır ve sağ ayaksol ayak ve sağ ayak olmak üzere üç kere yere vurulurBu arada eller ve omuzlar yapışık olurSağa dönerken eller yapışık olurancak omuzlar oldukça birbirinden ayrılarak açılırOyunun önemli bir özelliği şudur;ikinci kez tekrarlandığında ellerbelli aralıklarla çırpılır ve tekrar tutuşulurDiğer bir özelliği de üçüncü tekrarda eller bele dayandırılır ve ani bir hareketle tekrar bele dayandırılır ve ani bir hareketle tekrar eller tutuşulurYanibirinci safhada eller birbirine yapışıkikinci safhada eller çırpılırüçüncü safhada eller bele tutulur ve biter 7-KULUNGİ : Şırnak ve ilçelerinde oturan göçebelerin bir oyununurBir kişi ortada oynarkenetrafındaki halkıkollarını turnalar gibi açarak oynarlarDaha sonra ani bir hareketleturnalar gibi ötüşerek ortadakini döverlerBu oyunun verdiği mesaj şudur; sürüden ayrılanın cezalandırılmasıdır 8-AĞIR : Genellikle yaşlı ve orta yaşlıların oynadığı bir oyundurEller omuzlar üzerinde tutulurÇalgı ağır bir şekilde çalınırOyun ritmi çalgıya uyaraksağ ayak üzerine hafif meyil edilerek yaylanırdaha sonra geriye doğru tekrar doğrularak öne adım atılırArada bir nara atılır 9-BERİTE : Eskiden beylikler arasında çıkan savaşlardan önce ve sonra oynanırdıÇalgı içli ve ağır çalmaya başladığından eller yanda tutulur ve bir nara ile başlarÖnce geriye doğru gerinilirsonra dizler üzerine yaylanarak hafif bir adım atılırakabinde birbirlerinin yüzüne bakarak nara atarlar |
|