Diyarbakırda Nüfus Ve Sosyal Hayat |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Diyarbakırda Nüfus Ve Sosyal HayatDiyarbakırda Nüfus ve Sosyal Hayat Nüfus ve Sosyal Hayat Nüfus ve Sosyal Hayat Nüfûsu: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 1094996 olup 600640’ı şehirlerde 494356’sı köylerde yaşamaktadır Yüzölçümü 15355 km2 olup nüfus yoğunluğu 71’dir Örf ve âdetleri: Diyarbakır’da Türk-İslâm kültürü hâkimdir Diyarbakır hazret-i Ömer devrinde 639’da İslâm orduları tarafından fethedildikten bu yana Müslümanların ve 1042’den bu yana da Müslüman-Türklerin idâresinde kaldığı için Türk-İslâm kültürü ile yoğrulmuştur 639 öncesi kültürler unutulmuştur 1085’te Selçuk 1097’de İnaloğulları Nisanoğulları Artukoğulları Akkoyunlu ve bilhassa Osmanlılar bu bölgenin Türkleştirilmesinde mühim rol oynamıştır İnaloğulları zamânında Diyarbakır kütüphânesinde 1040000 kitap bulunuyordu Artukoğulları ve Osmanlılar devrinde burada kültür ve mîmârî zenginlik doruk noktasına ulaşmıştır Kıyâfet: Elbiseler çok renklidir Atlas canfes ve diba gibi kumaşlardan yapılır Entari üstüne işlemeli hırka giyilir Başlıklarda kullanılan gümüş tepelikler köyden köye değişir Erkekler entari şalvar kuşak şal işlik ve yelek giyerler Başa külah giyilir veya puşu sarılır Mahallî yemekler: Meftune çiğ köfte duvaklı pilav lebeni ve nariye tatlısıdır Yemekler bol etli çok yağlı baharatlı ve acı olur Diyarbakır’ın masal ve efsâneleri mânileri halk edebiyâtı ağıtları türkü ve uzun havaları ve halk oyunları çok zengindir Ünlü halk şâirleri yetişmiştir Meşhur oyunları: Keşev delile halay harrani meyremo poppori tehayat dunik çaçan ve çapiktir Diyarbakır Güneydoğu Anadolu bölgesinin sağlık merkezidir Tıp Fakültesi 50 sağlık ocağı ve 200 sağlık evi yanında Devlet Hastânesi Doğum Hastânesi Göğüs Hastalıkları Hastânesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastânesi SSK Hastânesi ve ilçe hastâneleri ile sağlık hizmeti yürütülmektedir Eğitim: Asırlardır Güneydoğu Anadolu’nun bir kültür merkezi olmasına rağmen okur-yazar niseti en düşük illerden biridir Okur-yazar nisbeti % 60’ı biraz geçmiştir İl dâhilinde 58 anaokulu 1112 ilkokul 94 ortaokul 42 lise meslekî ve teknik okul bulunmaktadır Diyarbakır’da Dicle Üniversitesine bağlı Tıp Diş Hekimliği Zirâat Hukuk ve Fen fakülteleri mevcuttur Eğitim Fakültesi Meslek Yüksek Okulu ve Yabancı Diller Yüksek Okulu da Dicle Üniversitesine bağlanmıştır Yetişen meşhûrlar: On dördüncü asır divan şâirlerinden Nesîmî (İmâmüddîn) Seyfeddîn Âmidî (Şâfiî fıkıh ve kelâm âlimi) Alâeddîn Haskefî (Hanefî fıkıh âlimi) İbrâhim-i Gülşenî (mütasavvıf) Ziyâ Gökalp Süleymân Nazif Diyarbakır’da yaşamıştır Abbâsîler devrinde Halîfe Me’mûn zamânında Mûsâ bin Muhammed’in oğulları Şakir ve Ahmed tarafından bir meridyenin uzunluğu ilk defâ Sincar sâhasında ölçülmüş ve bugünkü değerde bulunmuştur |
|