Adak Kurbanı Hakkında Bilgi Verir Misiniz? Ne Zaman Kesmek Gerekir?

Adak kurbanı hakkında bilgi verir misiniz? Ne zaman kesmek gerekir?
Hakkında Adak kurbanı hakkında bilgi verir misiniz? Ne zaman kesmek gerekir?




Adak kurbanı hakkında bilgi verir misiniz? Ne zaman kesmek gerekir?

Değerli Kardeşimiz;

Kurban adayan bir kimse bunu müsait olduğu herhangi bir zamanda kesebilir

Türkçemizde adak olarak ifade edilen nezir, bir çeşit ibadettir Zaten nezirin asıl mânâsı da, kişinin Allah rızası için yapması mübah olan birşeyi yerine getirmeye söz vermesi, adadığı şeyi yapmayı kendi üzerine vacip kılmasıdır Dinen adanan birşeyin yerine getirilmesi vaciptir Çünkü kişi Allah için söz vermiş bulunmaktadır “Adaklarını da yerine getirsinler”1 meâlindeki âyet-i kerime, adak sahiplerine Cenab-ı Hakkın bir emridir Peygamberimiz de, “Bir kimse bir şey adar da, adını koyarsa, belirttiği şeyi yerine getirmesi lâzımdır”2 buyururlar

Ancak burada göz önünde bulundurulması gereken bir husus varsa, o da, adağın, adanan şeyi değiştirmediği, yani İlâhî takdire tesiri bulunmadığıdır Sevgili Peygamberimiz bu meseleye şöyle işaret eder:
“Adak kaderden hiçbir şeyi değiştirmez Ancak cimri kişiden atağı sebebiyle bir mal çıkarılır”3

Adağın, insanın saadetine ve bedbahtlığına bir tesirinin olmadığını bilerek birşey adanır, sonra yerine getirilirse, kişi sevaba kavuşur Ayrıca adak ancak farz veya vacip olan bir şeyden yapılabilir Bu vazifeleri yerine getirmek de, şüphesiz insana sevap kazandıracaktır Böyle olmakla beraber adak yapmadan da bu ibadetler yapılabileceğinden, hayır hasenat işlenebileceğinden, adak âdetine fazla alışmamak en iyisidir

Adakta gaye Allah rızası olmalıdır Bütün bu meselelerde Allah rızası şart koşulmalı, bir şey adanacaksa Onun hoşnutluğunu kazanmak için yapılmalıdır

Adakta vakit, yer, para, fakir gibi sınırlanmaya ve tayin edilmeye itibar edilmez Ramazan ayında bir kurban keseceğini adayan kimse, onu herhangi bir ayda kesse olur Yine, meselâ Fatih Camiinde namaz kılacağını nezreden bir kimse, adadığı aynı namazı Süleymaniye Camiinde kılsa caizdir Falan fakire bir miktar para vermeyi adayan kimse, o parayı bir başka fakire verse de adağı yerine gelmiş olur
Adağın sahih olması için bazı şartlara da uymak gerekir

1 Adanan şeyin var olan ve yapılması mümkün olan bir şeyden olması icap eder Bunun için meselâ, “Allah için dün oruç tutacağım” gibi bir sözle adak yapılmaz
2 Yapılan adak dinen yasak ve günah sayılan bir şey olmamalıdır Meselâ, kumar oynamayı, şarap içmeyi adamak bâtıldır

3 Adağın farz veya vacip cinsinden birşey olması gerekir Meselâ, oruç tutmak, namaz kılmak, kurban kesmek gibi Yolculuğa çıkmayı, seyahat etmeyi, hasta ziyaretine gitmeyi adamak, adak sayılmaz

4 Yapılan adak, adak sahibinin mâli gücünü aşmamalı ve başkasına ait bir şey olmamalıdır Meselâ bir dana keseceğini adayan kimsenin buna gücü yetmezse bir koyunu kesebelir Fakat bir başkasının koyununu kesmeyi adayan kimsenin bu adağını yerine getirmesi gerekmez

Adağın bir insanın veya bir mahlûkun adına yapılması caiz olmaz Meselâ, bir büyüğün, bir türbenin, bir yatırın adına adak yapılmaz Yahudilere has bir âdet olan tavuk, horoz gibi kurban için caiz olmayan hayvanlar adanamayacağı gibi, mum yakmak gibi şeylerle de adak olmaz Böyle şeylere itibar etmemeli, bütün yardım ve şifayı yalnız ve yalnız Allah’tan beklemeli, Ona iltica etmelidir

Bazı nezirler vardır ki, bunlar yemine girmektedir Bunlar için keffaret gerekir Meselha biryere gitmemeyi, birşeyi yememeyi, bir işi yapmamayı adayan kimse, onları yaparsa yemin keffareti vermesi gerekir Ayrıca bir adak kurbanı kesmesine gerek kalmaz
Adanan şey eğer koyun, keçi ve sığır gibi kurban olması caiz olan bir hayvansa, bu hayvan kesildiğinde onun etinden nezrin sahibi yiyemeyeceği gibi, usül ve fürû tabir edilen yakınları da yiyemez Yani, o kişi ile birlikteanası, babası, dedesi ve ninesi, çocukları ve torunları, hanımı yiyemez Fakat kayın validesi, kayın pederi yiyebilir Bu hayvanın etini fakire tasadduk etmek gerekir4 Adak zenginlere verilmez Bu etten adak sahibi ve yakınları yerse, yedikleri etin kıymetini tasadduk etmeleri gerekir Ayrıca adak etinden istfade eden kimse, o etten adak sahiplerine ikram etse de câizdir, yiyebilirler
Bu vesileyle bir hususa daha açıklık getirmekte fayda olacaktır Ev, araba ve benzeri yeni bir şey alan kimse hem bir şükrâne olarak, hem de kazadan masun kalması niyetiyle bir hayvanalıp keser de etini fakir fukaraya dağıtırsa bu hem güzel bir davranış olur, hem de bir çeşit duâ sayılır Bu kimse daha önce bir adak niyeti taşımadığından bu hayvan adak olmaz Fakat, meselâ, “Bir araba alırsam Allah rızası için bir koyun keseceğim” diye niyet ederse, arabayı aldıktan sonra müsait olduu bir zamanda hayvanı keser, etini de fakirlere tasadduk eder

1 Hac Sûresi, 29
2 Molla Husrev Dürürü’l-Hukkâm (İstanbul: Fazilet Neşriyat ve Matbaacılık, 1976),2:45
3 Tirmizî, Nüzûr: 10
4 İbni Âbidin, 5:208

Mehmed Paksu
İbadet Hayatımız-1