Düz Anlatım Yöntemi

Öğretmenlerin en çok kullandıkları yöntemlerden biri düzanlatımdır Sunuş yolu startejisine uygun bir yöntem olan düzanlatım öğrenciye bilişsel alanın bilgi; duyuşsal alanın alma ve tepkide bulunma; devinişsel alanın uyarılma basamağındaki davranışlar kazandırılabilir Bu yöntemin etkili olabilmesi için uyulması gereken birtakım kurallar vardır

ÖĞRENCİLERİN ANALİZİ: Öncelikli amaç diğer kişilerle iletişim kurmak olduğundan mesajları iletilmek istenen grubun anlayacağı seviye ve şekle sokulmalıdır Bunun için öğrencileri analiz etmek gereklidir bunun için iki yol vardır

1 Öğrenciler yaş cinsiyet sınıf ve deneyimleri açısından analiz edilmeli öğretmenin kendisine benzeyen ve benzemeyen yanlarını saptamalıdır Farklılıkların ortadan kaldırılması ve dersin buna göre planlanması gereklidir

2 İlk defa karşılaşılacak olan bir öğrenci grubu için daha önce sözkonusu grubu tanıyan öğretmenlerden bilgi alarak sınıf profili çıkartılmalı davranışlar ve stratejiler belirlenmelidir

Düzanlatım yötemi uygulanırken dikkat edilecek hususlar şunlardır

A) Öğretmen kibirli olmamalıdır

B) Öğrencilere karşı gerçek bir ilgi göstermelidir

C) Öğretmen arkadaşça davranmalıdır içten olmalıdır

D) Öğrenciyle ortak olan özelliklerini vurgulamalıdır (dil din milliyet memleket vb)

E) Öğrencilere saygı duyulan kişilerden örnek vermelidir

F) Gereksiz el kol vücut yüz haraketleri yapmamlıdır

G) Konunun uzmanı olduğunu yeri geldikçe vugulamalıdır

H) Dersin başında ulaşacağı hedefi belirtmemelidir Örencilerle birlikte adım adım sonuca ulaşmalıdır

I) Sınıfın ve dersin içeriğine göre ses tonunu ayarlamalıdır

J) Kendine hakim olmalı ve öğrencilerle göz iletişimi kurmalıdır

İçerik analizi yapılırken aşağıdaki özelliklere dikkat edilmelidir

İÇERİĞİN SEÇİLMESİ:

İçerik öğrencilere kazandırılacak hedef davranışlardan çıkarılmalıdır Bir başka deyişle öğretmen kazandırılacak davranışları hem içerik hem nitelik hem de nicelik bakımından ihtiyaca uygun hale getirip desteklemelidir Örneğin; ?demokrasi özgürlük seçim seçmen? kavramlarının tanımını yazma ve söyleme şeklinde ise içerik bütün bu kavramları kapsayacak şekilde (cumhuriyet) olmalıdır Anlatılacak her konu öğrenci grubunun anlayabileceği seviye ve nitelikte olmalı öğrencinin anlamayacağı kelime deyim söylemler içermemelidir Ders için gerekli her tür donanım mümkün olduğunca temin edilmeliyerinde ve zamanında kullanılmalıdır Konular anlatılırken farklı kaynaklara gönerme yapılmalı tek kaynakla yetinilmemelidir

İÇERİĞİN SINIRLANDIRILMASI:

Hedef davranışın kazandırılacağı süre ile verilmesi gereken bilginin birbirleriyle orantılı olması gereklidir Örneğin; tek bir ders saati içinde ABDevletleri?nin işlenmesi mümkün değildir bu sebepten ABD?nin ekonomik yapısı nüfusu ve nüfus dağılımı iç ve dış ticareti gibi sınırlandırılmalıdır

İÇERİĞİN YAPILANDIRILMASI:

İçerik basitten krmaşığa kolaydan zora somuttan soyuta yakın çevre ve zamandan uzağa birbirlerine göre oluş sırasını takip edecek şekilde ünitelere ayrılmalı ünitelerin ismi açıkça belirtilmeli konu başlıkları bunun altında belirtilmelidir Konu başlıkları ilgi çekecek şekilde kısa ve öz olmalıdır

A TANIMLAR: Dersin niteliğine göre terminoloji verilmelidir Örneğin; ders eğer coğrafya ise; dağ vadi ova fiyord vb coğrafi kavramlar; biyoloji iseRNA DNA gibi ilgili terminoloji açıklanmalıdır

B ÖRNEKLER: Sunuş yolu stratejisinin gereği olarak öğretmen anlattığı kavram sembol ilke vb yeter sayıda somut örnekler vererek bunları yaşamla bağdaştırıp somutlaştırmalıdır Örnekler aşağıdaki ilkelere uygun olmalıdır:

1 Kazandrılacak hedef davranışa uygun olmalıdır

2 Öğrencilerin anlayabileceği biçimde düzenlenmelidir

3 İçeriğe uygun olmalıdır

4 İlginç olmalıdır

5 Ne çok uzun ne çok kısa olmalıdır

6 Gerçeğe uygun yani yaşamdan alınmış olmalıdır

7 Öğrencilerin ait olduğu kültüre ve arkaplana uygun olmalıdır

C KARŞILAŞTIRMALAR: Öğretmen yeri geldikçe karşılaştırmalar ve benzerliklerden sözetmelidir Örneğin; Sosyal Bilgiler dersinde bir grubun üyesi olmayıailenin bir ferdi olmakla veya okulun öğrencisi olmakla açıklayabilir ve bir grubun içindeki insanların birbirleriyle dayanışma içinde olması gerektiği önermesine ulaşabilir

D UZMAN KANILARI: Öğretmen hedeflenen davranışları kazandırmak için uzman fikirlerine başvurmalı bu fikirlerden yayarlanmalıdır Değişik kaynaklardan örnekler vererek güvenirlik sağlanmalı araştırma güdüsü öğrenciye kazandırılmalıdır

E İSTATİSTİKLER: Yeri geldikçe dersin niteliğine uygun olarak istatistikler kullanılmalıdır Örneğin; İçanadolu bölgesinin yağış durumu istatistiki belgelerle anlatılmalıdır İstatistikler aşağidaki ilkelere uymalıdır:

1 İstatistikler hedeflenen davranışa uygun olmalıdır

2 İstatistikler en son durumu yansıtmalıdır

3 İstatistikler ana ve yardımcı düşünceyi açıklayıcı nitelikte olamaz Örneğin; Dış ticaret hacmi tüm ekonomiyi yansıtmaz

4 İstatistikler güvenilir kaynaklardan olmalıdır

5 İstatistikler renkli tablo ve grafikler şeklinde olmalıdır

6 İstatistikler yuvarlak rakamlar olmalıdır

F İPUCU: Öğrencilerin ilgisini çekecek ilginç bir olay fıkra anekdot anlatılmalı en can alıcı noktatda kesilerek öğrencinin dikkati ayakta tutulmalıdır

GÖRSEL İŞİTSEL DESTEK:

Öğrenmeyi kolaylaştırmak için bu tür gereçler yerinde kullanılmalıdır Örneğin; bir romanı okuması gereken öğrenciye önceden film gösterilmemelidir Görsel ve işitsel araçların kullanımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

1 Araç-gereçler konuyla ilgili olmalıdır

2 Öğrenciler bu araçlardan en iyi yararlanacak şekilde yerleşmeli veya yerleştirilmelidir

3 Görsel materyaller renkli ve kolayca görülebilecek nitelikte olmalıdır

4 Gerekli olmayan ayrıntılara girilmemelidir

5 Anlatım sırasında öğretmen yan durmalı sınıfı kontrol altında tutmalıdır

6 Görsel materyalle öğ+renciler arasında engel bulunmamalıdır