Gözardı Edilen Bir Hastalık: Değişken Ruh Hali

Gözardı edilen bir hastalık: Değişken ruh hali

* Bazı insanları n günlük olaylar karşısınd a aniden öfkelenme sinin, duygusall aşarak ağlamaya başlaması nın, beklenmed ik çıkışlard a bulunması nın ardında yatan asıl sebep nedir?

* Öncelikle kişinin kendisine zarar veren ve toplum içinde “onun sağı solu belli olmaz” şeklinde ifade edilen bu değişken ruh hali, neden kaçınılma sı gereken bir hastalıkt ır?

* Bu hastalıkt an kurtulmak için ne yapmak gerekir?

Bazı insanlar, hayatı kendi belirledi kleri kurallar doğrultus unda yaşarlar Bu kişiler, nefisleri nin o anki istekleri doğrultus unda, kolaylıkl a bu kuralları ndan tavizler verebilme ktedirler Çünkü hayatları na yön veren, kişilikle rinde süreklili k göstermel erini sağlayan ve mutlak olarak doğru olduğuna inandıkla rı bir yol gösterici leri yoktur Bundan dolayı da kişilikle ri çoğu zaman değişkenl ik gösterebi lmektedir Örneğin beş dakika öncesine kadar oldukça sakinken kişinin kapıları çarpması, taşkınlık dolu hareketle r yaparak çevresind eki insanlara çıkışması, bağırıp çağırarak azarlamas ı ya da biraz önce mutlu olduğunu ifade ederken birden ağlamaya başlaması ve her şeye alınması bu kişilerin en belirgin özellikle ridir

Tüm iman sahipleri tarafında n şiddetle kaçınılma sı gereken bu davranış bozukluğu nun temel kaynağı ise, kişinin davranışl arını, konuşmala rını, hareketle rini, düşüncele rini ve olaylara yaklaşımı nı Kuran ahlakına göre şekillend irmemesid ir

Dengeli Bir Kişiliğin Önündeki Engeller

I Nefsin İstekleri nin Peşinden Gidilmesi

Yüce Allah Kuran'da nefisleri n bencil tutkulara yatkın olarak yaratıldı ğını bildirmek tedir İnsan eğer nefsinin kendisini yönlendir mesine izin verecek olursa, tüm tavırları bu bencil tutkuları doğrultus unda şekillene cektir Bu bencil tutkular ise; insanın sabit, tutarlı ve dengeli bir kişilik sergileme sini engelleye cektir İnsan nefsinin telkinler i sonucunda bir anda öfkeleneb ilecek, duygusall aşabilece k, küsüp darılabil ecek, kıskançlı k hissine kapılabil ecek ve bunlara bağlı olarak da ani kararlar alabilece ktir Dolayısıy la kişiliği, çevresind eki insanlar için her zaman bir sürpriz olacaktır Bir anı bir diğer anına uymayacak tır Her an ruh hali, düşüncele ri, duyguları, kararları ve bakış açısı değişebil ecektir Böyle bir insan ise, tutarsız ve dengesiz davranışl arıyla her zaman için çevresind eki insanlar üzerinde tedirginl ik ve güvensizl ik hissi oluşturac aktır

Bu kişilik yapısına, din ahlakında n uzak yaşayan toplumlar da sık olarak rastlamak mümkündür Bu karakteri taşıyan insanlar, Kuran ahlakının kazandırd ığı bakış açısından uzak oldukları için, kendi koyduklar ı nefsani kuralları n tüm hayatları nı yönlendir mesine izin verirler Bu da onları akılcılık tan uzaklaştı rır ve bazı dengesiz tavırlar içerisine sürükler Böyle bir durumda Müslüman'ın rehberi ise Kuran'dır Allah Kuran'da nefsin kişiyi daima kötülüğe çağıracağ ı ve şeytanın da insanı tutarsızl ığa, akılsızca ve hırsların ın, tutkuları nın gerektird iği şekilde hareket etmeye zorlayaca ğı konusunda insanları uyarmıştı r Tüm bunlara karşılık, kendisine Kuran'ı rehber edinen, vicdanını n sesi doğrultus unda hareket eden insanları n ise, ideal bir kişilik kazanacak larını, hem dünyada hem ahirette üstün konuma gelecekle rini müjdelemi ştir

İman eden kişi, Allah'ın gösterdiğ i yola uyması sebebiyle bu güçlü ve üstün kişiliği kazanmışt ır Rehberi Kuran olduğu için olaylar karşında gösterece ği tavırlar, vereceği tepkiler hep İslam ahlakına göre olur Bu da ona itidalli ve dengeli bir kişilik kazandırı r Nasıl hareket edeceği, olayları hangi bakış açısıyla, nasıl bir mantık örgüsüyle değerlend ireceği çevresind ekiler için hiçbir zaman sürpriz olmaz Aklı, vicdanı, tavırları, konuşmala rı hep Kuran ahlakının getirdiği istikrarı yansıtır Bundan dolayı da güvenilir bir karaktere sahiptir

II Duygularl a Hareket Edilmesi

Duygusall ık, din ahlakının yaşanmadı ğı toplumlar da çok olumsuz bir tavır olarak algılanma z Hatta duygusall ığın aslında her insanın karakteri nde az çok olması gereken önemli bir özellik olduğuna inanılır Bu düşünceye göre duygusall ığın neden olduğu tavırlar, yaşanması gereken insani duygulard ır Bu nedenle duygusall ıktan kaynaklan an “alınma, yakınma, darılma, ağlama, içine kapanma, durgunluk, kıskançlı k, kızgınlık” gibi tavır bozuklukl arının, “insanın içinden gelen duygular” olduğu öne sürülerek olabildiğ ince teşvik edilir Oysa bu kanaat tümüyle yanlıştır

Kuran ahlakına göre yaşamayan toplumlar da yaygın olarak yaşanan duygusall ık, insanın zayıf bir kişilik göstermes ine neden olur Kişi olaylar karşısınd a, duyguları nın kendisini yönlendir mesiyle hareket ettiği için akılcılık tan büyük ölçüde uzaklaşır Mantıklı ve doğru düşünemey ecek, isabetli çıkarımla r yapamayac ak hale gelir Bu da kişinin değişken bir ruh haline sahip olmasına, kendisine ve çevresine hem maddi hem de manevi olarak zarar vermesine neden olur

Mümin ise tüm hayatına ve kişiliğin e Kuran ahlakı hakim olduğu için, nefsin bu özelliği ve ona karşı nasıl bir mücadele verilmesi gerektiği konusunda en doğru bilgilere sahiptir Duygusall ığın, insanın aklını perdeledi ğini, doğru düşünebil mesini, gerçekler i olduğu gibi görebilme sini engelledi ğini, insanı zayıf, dirençsiz ve güçsüz hale getirdiği ni bilir Ayrıca cahiliye ahlakının getirdiği bu zayıf karakterl e özdeşleşe n duygusall aşmak, üzüntüye kapılmak, ağlamak, söylenmek, öfkelenme k, kıskançlı ğa kapılmak, içine kapanmak gibi tavırları n, iman sahibi bir insanın karakteri yle bağdaşmay acak, ona yakışmaya cak özellikle r olduğunun da şuurundad ır Çünkü tüm bu tavırlar, Allah'ın beğenmedi ği ve sakınılma sı gereken davranışl ardır

Değişken Ruh Halinin Çözümü Güçlü Allah Sevgisidi r
Allah'a gönülden bir bağlılık, içten bir teslimiye t, her olayın Allah'ın kontrolün de olduğunu bilerek ve herşeyi hayır gözüyle değerlend irmek, insanın duyguları na kapılıp olumsuz tavırlard a bulunması nı engeller İman eden bir insan, Allah'a olan güçlü sevgisi ve derin Allah korkusu nedeniyle duygusall ığın neden olabilece ği tüm tavır bozuklukl arından titizlikl e sakınır Allah'ın Kuran'da bildirdiğ i şekilde, tüm tavırları yla, kişiliğiy le, yüksek ahlakıyla insanlara örnek olmayı hedefleye n bir insandır (Furkan Suresi, 74) Bu da Allah'ın izniyle ona hiçbir olay karşısınd a yıkılmaya n güçlü bir kişilik kazandırı r

Müminler tüm hayatları nı Kuran ahlakına uygun olarak düzenlerl er İman etmeyen toplumlar da yaygın olarak görülen tavır bozuklukl arından sakınıp güçlü bir kişilik sergileme nin, tüm insanlar için güzel bir örnek olacağını bilir ve bu şuur ve sorumlulu k bilinciyl e hareket ederler Allah'ın Kuran'da, " Kim nefsinin cimri ve bencil tutkuları ndan ' korunmuşs a, işte onlar, felah (kurtuluş) bulanlard ır" (Haşr Suresi, 9) ayetiyle bildirdiğ i gibi, nefisleri ni kötülükle rden arındırma k için çalışırla r

Bu çabaların a karşılık, Allah iman edenleri dünyada ve ahirette nimete, huzura kavuştura cağını ve mutluluğu en güzel şekilde onların yaşayacak larını şöyle müjdeleme ktedir:
"Sizin yanınızda olan tükenir, Allah'ın Katında olan ise kalıcıdır Sabredenl erin karşılığı nı yaptıklar ının en güzeliyle Biz muhakkak vereceğiz Erkek olsun, kadın olsun, bir mü'min olarak kim salih bir amelde bulunursa, hiç şüphesiz Biz onu güzel bir hayatla yaşatırız ve onların karşılığı nı, yaptıklar ının en güzeliyle muhakkak veririz" (Nahl Suresi, 96-97)

Kişinin değişken ruh halini ortaya koyan olumsuz tavırları n her biri, bazı kişilerin temeldeki bazı inanç bozuklukl arından ve birtakım gerçekler in yeteri kadar şuuruna varılamam ış olunmasın dan kaynaklan maktadır

Kolaylıkl a hüzne kapılan, ağlayan, öfkesine yenik düşen, kıskançlı ğa kapılan, durgunlaş ıp sessizleş en, içlerine kapanan insanlar, Allah'ın gücünün, herşeyi hayır, hikmet ve adaletle yarattığn ın, istediği an istediği herşeyi gerçekleş tirebilec eğinin, insanları n dualarına karşılık vereceğin in bilincind e değillerd ir