Sokaklarımızın Dünü Bugünü Ve Sanata Etkisi .

Sirkeci Eminönü sokaklarını bilmeyenimiz yoktur Anadolu’nun birçok ilinde kahramanların ve sanatçı aydınların isimlerini yaşatan sokaklar mevcuttur

Muharrem ÇELİK

Kimi zaman hüzün kimi zaman mutluluk kimi zaman da tarihe tanıklık eder geçmişi günümüze taşır Yoksula bağrında iş verir evsize ev olur Bazen bir kahramanın ya da sanatçının şairin siyasetçinin ismiyle yaldızlı harflerle yazılır Beyinlere her zaman işaretler bırakır sokaklar
Sokaklar şaire ilham kaynağı ressama fotoğraf sanatçısına zengin görsel malzeme sinema sanatçısına mekân Anadolu’nun renkli ve coşkulu düğünlerine ev sahipliği yapmaktan geri durmaz Gündüzleri hayatı ve yaşamı canlandıran sokak geceleri yalnızlık ve korkuyu içinde barındırır ruhlara ölüm hissini verir Bazen bir sarhoşun sözleri yankılanır bazen bekar bir gencin arkadaşı ve sırdaşı olur Ummadığın bir anda aydın kişilere ufuk olur Keza Üstat Necip Fazıl Kısakürek de sokaklardan esinlenerek duygularını “Kaldırımlar’ şiiriyle aktarmaktadır;
Sokaktayım kimsesiz bir sokak ortasında;
Yürüyorum arkama bakmadan yürüyorum
Yolumun karanlığa saplanan noktasında
Sanki beni bekleyen bir hayâl görüyorum
Sokaklar geçmişi sırtında taşır Nesillere emanet etmek için mimarinin inceliklerini taş süslemeleri kapı resimleri ve kabartmalarla tarihe belgelik eder Bazen de kendi kaderine terk edilir ilgi ve dikkat ister Geçmişe özlem duyurur İmece usulüyle dibeklerde dövülen buğday tokmaklarıyla halkımızın birlik ve beraberliğinin anılarını taşır Edebiyatımıza güzel bir katkı sağlar Gençlerin tokmak sallarken yanık ve içtenlikle dile getirdiği anonim halk edebiyatımızın ürünlerinden bir türkü veya maniye kaynaklık eder Hele sokaklarda çatışmalar sonucu ölen kişinin ardından yakılan ağıtlar sokak taşlarını bile hüzünlendirmektedir
Halen sokaklar önemini korumaktadır Kimi zaman bir eylemin toplandığı bir merkez kimi zamanda bir konser için de sahne resim sergilerine galeri olmaktadır Satıcılar değişik ses tonlarıyla sokaklara ayrı bir hava katmaktadır Günümüzde sokaklar denince sokak çocukları akla gelir Bali çekenler tinerciler eroin ve madde bağımlıları sokağın temsilcileri olmuştur adeta Bu arada sokak kabadayıları sokak (mahalle) muhtarları sokak taksicileri geri planda kaldı Hele kedi ve köpekler anılmaz oldular Evsizler deliler ise parklara taşındılar Sokaklar işlev değiştirdi Gündüzleri küçük yürekler yaşama inat küçük bedenleriyle yaşam sermayesi oldular Minik eller kalem yerine fırça simit ya da tatlı tepsilerini onurla taşıdılar Fırsatçılar ve siyasetçiler bu fırsattan istifade etmekten geri durmadılar Trajik ve duygu yüklü kliplerle Anadolu’nun saf ve temiz duygularını kullandılar Klip satışları ve izlenimlerinde rekor kırdılar
Oysa Anadolu’da sokaklar denince akıllara bilgi kültür tarih ve kahramanlar gelirdi Sirkeci Eminönü sokaklarını bilmeyenimiz yoktur Anadolu’nun birçok ilinde kahramanların ve sanatçı aydınların isimlerini yaşatan sokaklar mevcuttur
Yerel seçimlerde adayların en çok oy primi yaptığı konulardan biri de sokak konularıdır Kesme taşlarla dizilen zeminler restore edilen duvar bedenleri halkın takdirini almıştır Yaptıran kişinin de halk arasında değerini arttırmıştır Kişinin değerlerine bağlı olduğunu somutlaştırmıştır
Batılılaşma sürecince can çekişen sokaklarımız hunharca katledilmiştir İnadına yaşam sürdürenler ise turizm mekânı olmuştur Anadolu Medeniyeti’nin zenginliğini ve köklülüğünü kuvvetlendirmiştir Hele kadim şehirlerimizin insan ruhuna verdiği haz hiçbir Avrupa kentinin sokaklarında görülmemektedir Batı taklitçiliğinin sokaklardaki etkileri ise ruhları sıkmıştır Eskişehir’deki Reşadiye Camii önündeki sokak heykellerle donanıp özünden uzaklaştırılmıştır
Oysa Anadolu’nun ker**** kesme taş tuğla ahşap malzemelerle inşa edilen tonozlar çeşmeler anıtsal sütunlar gözlere hoş bir görünüm verirken ruhlara da adeta güzel bir esinti bırakıyor
Bu durumda toplum olarak sokaklarımıza sahip çıkmamız gerekir Medeniyetimizi sahiplenmek sokaklarımızı tiyatro gösteri merkezi ve Ramazan etkinliklerinin yapıldığı alanlar haline getirmek en önemlisi banklarla okuma mekânlarına çevirmek durumundayız