Budist Türk Mitolojisi

thumb 9'ncu yüzyılda Uygur Türklerinin Budizm dinini kabul etmiş ve bu dinin temeli üstünde ilk büyük yerleşik Türk kültürünü geliştirmişlerdir Uygur rahiblerin bu dönemde binlerce Budist yazıları Sanskrit ve Çince'den Türkçeye çevirmiş oldukları bilinmektedir Bunların arasında birçok yabancı efsaneler de Türkçeye çevrilmiş, ama eski Türk destanları ve tarihi de yazıya alınmışdır Hotan kentinde o zamanlarda dünyanın en büyük kütüphanesi oluşturmuşlar, ama malesef Kırgızların bir saldırısında bu kütüphane tamamen yanmışdır Günümüzde sadece yanmamış olan ufak tefek sayfa parçaları kalmışdır, ama bu sayfa parçalarının bazılarının üzerinde görünen sayfa sayıları (sayfa 500- sayfa 600) bu kitapların nekadar geniş kapsamlı ve ayrintılı olmuş olduklarını kanıtlamaktadırlar Bu az kalıntıların arasında birçok, manastırlara yeni rahibler kazandırmak için tasarlanmış efsaneler bulunmaktadır Örneğin birisinde maddi hayatın kötü ve iğrenç olduğunu vurgulamak için korkunç bir hikaye anlatılmaktadır (Eski Türkçe): :körüp ince sakıntı Bo menin yutuzum bo tep içgerü kirip ülüg birle yattı Yeme esrökin biligsizin üçün ölügüg kuçup uluvsuz bilig sürüp ol ölügke katıltı küçedükinte ötrü ölüg yarıltı ol yarsinçıg et'özinteki kan irin arıgsız yablak taşıltı tökülti yeme ol tözün är kamag özi tonı baştan adakka tegü kanka irinke örgenip uvutsuz biligin üçün esrükin ögsüz bolup könülina anıg ögrünçülük boltum tep sakıntı ançagınçagan yarın yarudı kün tugdı ol tözün er esröki adıntı usınta uduntı birök başın yokarı kötürüp körti supurgan icre yatukın koyınta ölüg yatur irin kan tökülür tüze yıdıyor kenti özün körtü kop kanka bulganmış arıgsızka ürgenmişin körüp ötrü belinledi anıg korkutı ulug ünün manradı terkin tul tonka taşıkıp tezdi nece yügürür erti anca kusar yarsıyur erti ol munca arıg ton kedsimişin antak terkin butarlayu üze bice yırtıp taşgaru kemişti ancak yügürtü bardı bir toş boşına tegti ötrü özin ol toş başına kemişti yuntı arıtıntı ol Bu bazı kısımları gösterilen hikayede karısını kaybeden bir çaresiz adam, üzüntüsünden çok feci sarhoş olana kadar içki içer ve bu sarhoşluğunda ölmüş karısının mezarına gider, mezarı açar ve karısının cesedi ile cinsel ilişkiye girişir Ceset ile öyle şiddetli sevişirki çürümüş beden kollarının arasında çatlamaya başlar Adam baştan aşağı çürük kana ve cerihata bulanır Nihayet gün ağırır ve adam başını yukarı kaldırır ve görürki karısının mezarı içinde cesedinin yanında yatıyor, cesetten kan dökülüyor Kendini görür; üstü başı kan ve cerihata bulanmış Aniden yaptığı canavarlığı anlar, kendinden tiksinir, kiyafetlerini yırtmaya başlar, içini bir korku sarar ve paniğe kapılır Adam mezardan çıkar ve koşmaya başlar Bir yandan bağırarak ağlar, bir yandan kusar Bu tip Budist hikayelerde hep olduğu gibi adam sonunda bir manastıra gider ve tüm maddi dünyadan uzak bir şekilde hayatını Budaya adar
Geyik Avı
Bazı diğer hikayelerde Buda'nın başka bedenlerde tekrar doğmuş varlığı konu olarak ele alınır Hikayelerin birisinde dengesiz bir Hint hükümdar yüzlerce adamları ile birlikte ava çıkar ve binlerce ceylanı öldürür Ceylanların başı, altın renginde bir ceylan Buda'nın reenkarnasyonudur Altın ceylan hükümdarı uyarır ve can almayı bırakmasını buyurur, ama hükümdar onu dinlemez Altın ceylan sonunda hepsini feci şekilde cezalandırır