Osmanlıda Ahilik Teşkilatı

Osmanlı esnafı ahilik teşkilatı içinde eğitiliyo r ve ahlaki ilkeleri burada öğreniyor du Osmanlı devletini n kuruluşun da ve gelişmesi nde önemli rol oynayan ahiler imalat ve ticarete katkıları yla ekonomiye ve eğitime verdikler i önemle bilginin gelişmesi ne yardımcı olmuşlard ır



Ahilik sistemi insanları sadece mesleki olarak eğitmiyor onlara insani değerler de aşılıyord u Eğitim, Farabi, Kutagu Bilig, İbni Sina, Fahrettin Razi ve Ahi Evran çizgisind e gelişiyor ve burada yetişen gençler topluma katılıyor du Zanaatkar lara iş yerinde, yamak, çırak, kalfa ve usta hiyerarşi si öğretiliy or ve yetenekli ustalar medresele re yönlendir ilerek eğitim görmeleri sağlanıyo rdu Buradaki esnaflar, iş ortamında mesleğin incelikle rini öğrenirke n diğer taraftan da ahi zaviyeler inde toplum içinde uyulması gereken kuralları ve temel değerleri benimsiyo r hayatları na taşıyorla rdı Ahiler eğitimi hayat boyu devam eden bir süreç olarak gördüler ve meslekler ini icra ederken bu şiarla hareket ettiler

HAYAT BOYU EĞİTİM
Ahilik teşkilatı içinde mesleki eğitime önem verilirdi Bunun yanında, temel değerlere yönelik eğitim çalışmala rı ve yönlendir meler de yapılırdı Eğitim kişinin gelişmesi ne yönelikti ve bu yapı içinde teşkilata ilk gelen kişiye okuma yazma öğretilir di Burada dini bilginin yanında, Türkçe konuşma, edebiyat dersleri de verilirdi Mesela büyük şairlerde n Baki de bu tür bir eğitimden geçmiştir Burada gençlerin yetenekle rinin gelişmesi ne büyük önem verilirdi Musiki dersleri, temel davranış ilkeleri, spor eğitimi, yazı çalışmala rı yapılıyor du Teşkilat içinde, eski Türk destanlar ı, Kutadgu Bilig ve Ahi Evran'ın kitapları ve ahiliğin ahlak nizamname si olarak bilinen kitaplar okunurdu Futuvvet kitapları denen bu çalışmala rda, güzel ahlak ve olumlu insan modelini ifade eden ilkeler işleniyor du Ahilik ilkeleri içinde, ibadet, dürüstlük ve insani değerlere önem verilirdi Ahi zaviyeler inde verilen eğitim sadece gençlere değil aynı şekilde her yaştan insanları n istifade edebilece kleri özellikle r taşımakta ydı Ahilerin el kitabı olarak bilinen Türk Fütüvvetn amesi'nde Burgazi bu kurallard an bazıların ı şöyle ifade eder:

Yenecek yemeğin helal yollardan kazanılmı ş olmasına önem vermek

Yemek yenilen yere ayakkabı ile girmemek

Yemeğe büyüklerd en önce başlamama k

Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak

Yemek yerken konuşmama k öksürme durumunda ağzı mendille kapatmak

Kaba konuşmama k, konuşurke n sağa sola bakmamak

Sen ben dili kullanmak yerine biz dili kullanmak vb

Adını Abdurrahm an koyacaktı m

Geçtiğimi z ay elli yaşıma bastım Rahmetli kocam olsaydı, birlikte gezintiye çıkardık, Piyer Loti'den aşağıyı seyrederd ik, gençlik yıllarımı zı konuşur hüzünleni rdik Ama şimdi yalnızım, kiminle neyi paylaşabi lirim ki? Biz iki kardeştik, ağabeyimi çok genç yaşta kaybettim Onun çocukları yla avunmaya çalıştım ama yeğenleri m büyüdükle rinde benden tamamen koptular Şimdi ne iş yapıyorla r nerede yaşıyorla r onu dahi bilmiyoru m Onların halasıyım, isteseler bulurlard ı ama istemiyor lar

Yalnızlık bana çok dokunuyor Akşamları korkuyoru m, başıma ağrılar giriyor, odama bir sinek girse gözlerim gülüyor Gitmesin istiyorum, sinekler, bahçemdek i karıncala r burada kalsınlar bana arkadaş olsunlar diyorum Eşim öleli beş sene oldu, haftada üç gün mezarına gidip dua ediyorum, onunla konuşuyor um Ama bana cevap vermiyor, benimle konuşmuyo r Bir çocuğum olsun istedim adını Abdurrahm an koyacaktı m, oldu ama iki saat sonra öldü Ondan sonra çok tedavi gördüm ama çocuğum olmadı İnsan gençken yalnızlığ ı pek dert etmiyor Ama yaşlandığ ınızda yanınızda biri olsun istiyorsu nuz Ama yoksa ne yapacaksı nız İnsanlar çok bencilleş ti Apartmand a komşuları m var ama sadece merdivend e karşılaşı yoruz Bir kere karşı komşuma gittim, yüzüme bile bakmadı Para isteyeceğ imi sandı Ama ben para filan istemeyec ektim, bana bir güler yüz göstersey di yeterdi Yalnızlık zor bir şey Neyse ki, ölüm var, öldükten sonra sevdikler imize kavuşacağ ımızı bilmek umut veriyor Akşamları dua ediyorum, Allahım beni yalnızlık tan koru diyorum Dua benim en büyük tesellim oluyor

Yukarıdak i yazı, günümüz insanının yalnızlığ ını ve kopukluğu nu anlatıyor Ne yazık ki, insanlar yadımlaşm anın sadece maddiyatl a olabilece ğini düşünüyor lar Oysa küçük bir tebessüm etmek dahi paylaşımı n bir parçasıdı r Hazreti Peygamber bu konuda şöyle buyurur:

"Kim bir müminin dünyevi kederleri nden birini giderirse Allah da onun kıyamet günü kederleri nden birini giderir Kim bir fakire kolaylık gösterirs e Allah da ona dünyada ve ahirette kolaylık gösterir Kim bir Müslüman'ın kusurunu örterse Allah da dünyada ve ahirette onun kusurları nı örter Kişi kardeşini n yardımınd a olduğu sürece Allah da onun yardımınd adır Kim ilim aramak düşüncesi yle bir yola düşerse Allah onun cennete olan yolunu kolaylaşt ırır Bir grup Allah'ın kitabını okumak ve aralarınd a tedris etmek üzere Allah'ın erlerinde n birinde toplanırs a üzerlerin e mutlaka sekine iner ve onları rahmet kaplar melekler onları sarar Allah da onları yanında bulunan mukarrer meleklere anar Bir kimseyi ameli yavaşlatı rsa nesebi hızlandır maz"