|
|
Konu Araçları |
canlılar, canlılara, değişiklikler, modifikasyonun, nelerdir, verdiği |
Modifikasyonun Canlılara Verdiği Değişiklikler Nelerdir? Modifikasyonun Ve Canlılar |
09-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Modifikasyonun Canlılara Verdiği Değişiklikler Nelerdir? Modifikasyonun Ve CanlılarModifikasyonun Canlılara Verdiği Değişiklikler Nelerdir? Modifikasyonun Ve Canlılar Modifikasyonun Canlılara Verdiği Değişiklikler Nelerdir? Modifikasyonun Ve Canlılar Her canlının kalıtım ve çevre etkisiyle oluşan belli bir şekli var- dır Amip ve cıvık mantarların şekli değişkendir Canlıda (kalıtım x çevre) etkisiyle oluşan özelliklere modifi- kasyon denir Bazı özellikler (kan grubu, cinsiyet, hastalık et- kenlerine karşı oluşturulan antikor tepkimeleri vb) sadece gen- lerle belirlenir Modifikasyon : Çevre etkisiyle genlerin işleyişinde meydana gelen kalıtsal olmayan değişmelerdir Modifikasyonlar genel- likle iki yönlüdür Kalıtsal değildir ÖRNEKLER : — Çuha çiçeği yüksekte kırmızı, alçakta beyaz çiçek açar — Döllenmiş yumurtadan çıkan arı ve karıncalar farklı beslen- me şekillerine göre kraliçe yada işçi bireyleri oluşturur — Kaslarını fazla kullanan insanın kasları gelişir — Himalaya tipi tavşanda, beyaz kürk yolunarak yerine buz sarılırsa siyah kürk çıkar — Deniz kenarındaki ağaçlar rüzgâr alma yönünün tersine – büyür — Kıvrık kanatlı sirke sinekleri 16 ºC de yetiştirilirse düz, 25 ºC de yetiştirilirse kıvrık kanatlı olur — Çekirgeler 16 ºC de yetiştirilirse beneksiz, 25 ºC de yetişti- rilirse benekli olur — Dere yatağındaki istiridyeler suyun akış şekline göre farklı kabuk şekillerinde olurlar — Eşeysiz üreyen canlılarda aynı hücreden gelişen yavruların aralarındaki tüm farklılıklar modifikasyondur — Tek yumurta (gerçek) ikizlerin aralarında gözlenebilen tüm farklılıklar modifikasyondur Mutasyon : Genlerin kimyasal yapısında meydana gelen de- değişmelerdir Mutasyonlar üreme hücrelerinde olursa kalıtsal- dır Vücut hücrelerindeki mutasyonlar kalıtsal olmayıp sadece modifikasyona neden olurlar ÖRNEK : Kıvrık kanatlı sirke sineği, 16 º de yetiştirilince düz kanatlı, 25 ºC de yetiştirilince kıvrık kanatlı olur Bu modifikasyondur — Kıvrık kanatlı bir sirke sineği 35 ºC de yetiştirilince kıvrık kanatlı yavruları oluyor Bu kıvrık kanatlı yavrular 16 ºC de yetiştirilince yine kıvrık kanatlı, 25 ºC de yetiştirilince yine kıvrık kanatlı oluyor Bu verilen örnek mutasyondur Çünkü 35 ºC de genlerin yapısı değişmiştir Artık hangi ortam olursa olsun hep aynı özellik görülmektedir Varyasyon : Aynı türün bireylerinde görülen kalıtsal farklılık- lardır Varyasyonun nedeni mutasyonlar ve eşeyli üremedir Varyasyonlar doğal seleksiyonlara neden olduğu için evrimsel açıdan önemlidir ÖRNEK : — Aynı anne babadan doğan çocukların birbirlerine ve anne babalarına tam olarak benzememesi varyasyondur Adaptasyon : Bir canlının bulunduğu ortamda yaşama ve ü- reme şansını artıran özelliklerinin bütününe adaptasyon denir Adaptasyonların nedeni doğal seleksiyonlardır ÖRNEK : — Bukalemunun girdiği ortama uygun olarak renk değiştirmesi — Dış döllenme yapan canlıların gamet sayısının fazla olması — Çiçekli bitkilerin embriyoyu besleyecek tohum oluşturması — Rüzgârla tozlaşan çiçekli bitkilerde polen sayısının fazla ol- ması — Kutuplarda yaşayan ayıların, sıcak bölgede yaşayan hem- cinslerine göre daha iri vücutlu olması — Kurak bölgede yaşayan bitkilerin yaprak ayasının dar, göv- de ve yaprakların tüylü, stomaların küçük ve derinde olması — Ağaç dallarında yaşayan çekirgelerin görünüşlerinin ağaç dallarına benzemesi 2 – HÜCRE Canlının yapısını oluşturan, en küçük canlı yapı ve görev bi- rimlerine hücre denir Hücre Hücresel Yapı Prokaryot hücre Ökaryot hücre Çekirdek zarı Yok Var Çekirdekçik Yok Var Zarla çevrili organel Yok Var (kloroplast, lizozom, sentrozom, golgi, mito- kondri, ER vb) Ribozom VAR VAR Klorofil Sitoplazmada Kloroplastın içinde Bakteriler ve Mavi – Yeşil algler(siyanobakteriler) prokaryot hücreye sahiptir 3 – BESLENME Canlılar enerji elde etmek, yıpranan parçalarını onarmak – bü- yümek ve hayatsal olayları düzenlemek amacıyla beslenirler BESİNLER Enerji verici Onarıcı – yapıcı Düzenleyici Karbonhidratlar Yağlar Proteinler Mineraller Su Vitaminler Nişastalı gıda- Bitkisel Bitkisel Yeşil sebze lar ve tatlılar – Yağlı to- – Baklagiller İnorganik ve meyveler – Hamur işleri humlu Hayvansal Yağda eriyen – Pilav bitkiler – Et A, D, E, K – Patates Hayvansal – Yumurta Suda eriyen – Tatlılar – İç yağı B, C – Tereyağ Organik Organik Dengeli beslenme : Bir insan bir öğünde, yaşına, işine, cinsi- siyetine ve sağlık durumuna uygun olarak, yukarıdaki besin maddelerinin her birinden yeteri kadar almak zorundadır Bu- na dengeli beslenme denir Ototrof beslenme : İnorganik maddelerden organik maddele- ri sentezleyerek beslenmedir ÖRNEK : – Fotosentez – Kemosentez Heterortof beslenme : Canlının dışardan hazır besin alarak beslenmesidir 4 – BÜYÜME Bir hücrelilerde sitoplazma hacminin artmasına büyüme denir Çok hücrelilerde hücre sayısının artmasına büyüme denir Çok hücrelilerde büyüme mitoz bölünme ile sağlanır Bitkilerde büyümeyi meristem (bölünür) doku sağlar Boyca büyümeyi primer meristem (I cil bölünür doku) sağlar Tüm bitkilerde bulunur Enine büyümeyi sekonder meristem (II cil bölünür doku) sağ- lar Sekonder meristemin kambiyum ve mantar fellojeni olmak üzere iki çeşidi vardır Kambiyum ağaçlarda bulunur ve enine büyümeyi sağlar Böylece yıllık yaş halkaları oluşur Bitkilerde meristem doku bulunduğundan büyüme devamlıdır Hayvanlarda büyüme sınırlıdır Belli bir büyüklüğe kadar de- vam eder Bir hücreliler neden belli bir büyüklüğe ulaşınca bölünür? Görüldüğü gibi hacim büyüdükçe oransal olarak yüzey küçülür Hücre zarından alınan maddeler hücreye yetmez hale gelir Çekirdek bölün emri verir Hücre bölününce hacim küçülür ve oransal olarak yüzey büyütülmüş olur DÜŞÜN ! Kutupta yaşayan ayıların iri vücutlu olması, ısı kaybını neden önler? 5 – BOŞALTIM Bütün canlılar hücrelerinde metabolizma sonucu oluşan, atık, zehirli, zararlı ya da gereğinden fazla bulunan(organik besin- maddeleri hariç) maddeleri organizmalarından uzaklaştırırlar Bu olaya boşaltım denir Bir hücrelilerde : Doğrudan doğruya hücre zarından difüzyon la, boşaltım kofullarıyla yada kontraktil(vurgan) kofullarla olur Kontraktil kofullar tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerde bulunur ve suyu difüzyonun tersi yönde boşaltır Sünger ve sölenterelerde : Boşaltım organı yoktur |
|