Şanzıman Nedir Difransiyel Nedir? Şanzıman Ve Difransiyel Ne İşe Yarar Nerede Bulunur

Şanzıman Nedir Difransiyel Nedir? Şanzıman Ve Difransiyel Ne İşe Yarar Nerede Bulunur
Şanzıman Nedir Difransiyel Nedir? Şanzıman Ve Difransiyel Ne İşe Yarar Nerede Bulunur

Nedir bu şanzıman ve diferansiyel?
Konuyu daha ayrıntılı açıklayabilmek için, bir varsayımdan yola çıkacağım Eğer otomobilde şanzıman olmasaydı, yani krank mili direk olarak, şaft'a bağlı olsaydı Ve diferansiyelin de, aktarma oranı 1:1 olsa idi Yani diferansiyel girdi mili tarafından bir tur çevrildiğinde, tekerlekler de, bir tur dönse idi Karşımıza çıkacak durum şöyle olurdu:
Krank milinin her bir devri için, arka tekerlekler de bir tur yaparlardı Yani motor dakikada 6000 devir çevirirken, tekerleklerin de 6000 kez dönmesi gerekirdi Ortalama otomobil tekerleğinin çevresi 2 metre olduğunu göre, dakikada 6000 kez dönen bir çember, yolda patinajsız ilerlediğinde, 12000 metre yol alır Dakikada 12km demektir bu! Saatte ise 60 * 12km = 720km Yani otomobilin sürati 720km/s olurdu Tabii ki, bu sürati sıradan bir otomobil yapamaz
Dolayısıyla, şu sonucu çıkartabiliriz Sokak otomobillerinde tekerlekler, motor devri kadar dönmezler Aktarma sisteminde krankın dönüşü farklı oranlarla tekerleklere aktarılır Mesela 6000 devirli bir motor, 1 viteste 60km/s sürat yapıyorsa, ve lastik çevresi de 2metre ise, 720km/60km=12 oranında bir aktarma yapılır Yani krankın her 12 devri için, tekerlekler yalnızca 1 kez dönerler
"Peki, bu 12'lik aktarma oranı nasıl elde ediliyor?" derseniz Örneğin şanzımandaki 1vites dişlisinin aktarma oranı 4:1 olsun Yani her 4 giriş devri için, şanzıman 1 devir çıkış yapacaktır Şanzıman, şaft vasıtasıyla, diferansiyeli her 3 kez döndürdüğünde ise, diferansiyel tekerlekleri 1 kez çevirsin Bu durumda, aktarma oranı 4*3=12'dir Tekrar sağlama yapalım Krank mili 12 kez dödüğünde, şanzıman şaftı 3 kez döndürür, diferansiyelse 3 kez dödüğünde, tekerlekleri sadece 1 kez döndürür
Bu durumda, farazi otomobilimizin, şanzımanında 1 dişli oranı 4:1, diferansiyel oranı ise 3:1'dir Aynı otomobilde 2 vites dişlisinin 2:1 oranında olduğunu düşünelim Bu durumda 2 vites dişlisi kullanıldığında aktarma oranı 2*3=6 olacaktır Lastik çevresi de 2metre ise, meşhur 720km/s süratimizi bu aktarma oranına bölelim 720kms/6=120kms Yani otomobil 2 viteste 6000 devirde, 120km/s yol sürati yapar Üst viteslerde, şanzıman oranı daha da küçültülür, ve 6000 devirde otomobilin yaptığı sürat her vites için, daha da yüksek bir değer çıkar
Şimdi yukarıdaki, bakkal hesabı anlatımdan sonra, konuyu biraz formülleştirmeye çalışacağım
(Yol Sürati) = ((Dakikadaki Motor devri) * (Lastik çevresi) * 60) / (şanzıman* diferansiyel)
Hemen formülümüzün işe yarayıp yaramadığını, farazi otomobilimizin, 2 vitesiyle test edelim
Motor devri: 6000 devir/dak
Lastik çevresi: 2 metre
Şanzıman oranı: 2
Diferansiyel oranı: 3
Yol Sürati = (6000 * 2 metre *60) / (2 * 3)
Yol Sürati = 720000 metre / 6 = 120000 metre/saat
Yol Sürati = 120km/saat
Sanırım formül işe yarıyor gibi Her ne kadar matematiksel notasyon olarak biraz eksik, ve fizikçileri kızdıracak kadar birimlerden bihaber durumda olsa da