İnsanlar Soğuktan Nasıl Korunur?

İnsanlar Soğuktan Nasıl Korunur?
İnsanlar Soğuktan Nasıl Korunur?
Normalde vücut sıcaklığı 36,5 derece civarındadır Vücut aşırı süre soğuğa maruz kladığında önce titreme meydana gelir ardından hissetmemeye başlarsınız Bu aşırı soğumaya hipotermi denir ve vücut sıcaklığı 34 derece altına düştüğünde kan dolaşımı durmaya başlar, dokular beslenemez ve organlar ölmeye başlar Beyin öldüğünde de kişi ölmüş olur Ancak yaşlılarda ve küçük bebekler soğuğa aşırı maruz kalsalarda bunu farkedemezler dolayısıyla ölen 80 kişi büyük ihtimalle 60 yaş üstü yaşlı ağırlıklıdır

Soğuktan nasıl korunulur?
Marmara Üniversitesi (MÜ) Sağlık Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Halk Sağlığı Uzmanı Prof Dr Mithat Kıyak, soğuk havaların vücut direncini azalttığını vurgulayarak, böyle havalarda iyi beslenme, sıkı giyinme, hareket ve vücut masajının önem taşıdığını bildirdi

Prof Dr Mithat Kıyak, soğuğun etkisiyle vücut direncinin kırıldığına işaret ederek, bunun sonucunda vücudun hastalıklara karşı zayıf duruma geldiğini söyledi
Soğuk havalarda akciğer hastalıkları, solunum yolu enfeksiyonları,grip, nezle gibi hastalıklarda artış görüldüğünü kaydeden Prof Dr Kıyak; özellikle ayak ve el parmakları, burun ve kulaklarda, kanın iç organlara doğru gitmesi sonucunda beyazlaşma ve üşüme hissi, ileri aşamada ise ağrı meydana geldiğini belirtti
Donma aşamasında kan dolaşımının iyice yavaşladığına ve nabzın düştüğüne dikkati çeken Prof Dr Kıyak, ''Donmada ilk olarak görme bozukluğu meydana geliyor Kulaklarda uğultu, kaslarda zafiyet, uyuşukluk, halsizlik, sık esneme, konuşma güçlüğü, dalgınlık, vücutta bir sessizlik oluşuyor'' dedi
Bu tür belirtilerin görülmesi durumunda kişinin korunabileceği sıcak bir yere alınması, üstünün örtülmesi, vücuduna masaj yapılması, hareket ettirilmesi gerektiğini vurgulayan Prof Dr Kıyak, özellikle evsizler, sokak çocukları ve kimsesizlere kamu kurumları ile belediyelerin yardım sağlamasının önemine değindi

SOĞUKTAN NASIL KORUNULUR?

Prof Dr Mithat Kıyak, özellikle iyi beslenemeyenler, giyinemeyenler ve sıcak bir ortamı olmayanların soğuktan etkilendiğiniifade ederek, şu önerilerde bulundu:
''Soğuktan korunmak için iyi ve dengeli beslenmek, iyi giyinmek gerekiyor Isı kaybını önlemek için bir kat giyinmek yüzde 10, iki katgiyinmek yüzde 40'a varan korunma sağlıyor Giysilerin arasında hava boşluğu olması gerekiyor Bir tane çok kalın giysi yerine, daha ince ama üst üste giyinmek tercih edilmeli Kan dolaşımının engellenmemesi için, vücudu sıkacak dar giysilerden kaçınmak lazım Yünlü ve pamuklu giysiler tercih edilmeli Dışarı çıkılırken mutlaka sağlam bir ayakkabı, çorap, eldiven, atkı ve bere ile korunma sağlanmalı Sokakta beklerken hareketsiz kalmak yerine, küçük hareketler yapmakta yarar var''
Kıyak, iyi beslenmenin yanı sıra vücut direncini artırmak için vitamin desteği gerektiğini de belirterek, ''özellikle B ve C vitaminleri alınmalı, sıcak yiyecek ve içecekler tercih edilmeli Bol sebze ve meyve yenilmeli'' dedi

YAŞLILARA UYARI

Yaşlı kişilerin vücut dirençlerinin daha düşük olduğunu anlatan Kıyak, yaşlıların beslenmelerine daha çok dikkat etmeleri, mutlaka vitamin almaları gerektiğini söyledi
Soğuk ve karlı havalarda yaşlıların mümkünse dışarı çıkmaması, çıktıklarında da buzlu ve karlı yerlerde yürümemesinin önemine değinenProf Dr Kıyak, ''Bu kişilerde kemik yapıları zayıf olduğu için, düşme sonucunda kemik ve kalça kırıkları oluşuyor Bunların tedavileriise çok güç'' diye konuştu
Karlı ve buzlu yerlerde yürümek zorunda kalanlara elleri cepte yürümemeleri, lastik ya da kauçuk altlı ayakkabıları tercih etmeleri uyarısında bulunan Prof Dr Kıyak, elektrik ve yakıt kesintileri nedeniyle kaloriferlerin yanmaması durumunda ise iyi giyinmenin yanı sıra, evin içinde hareket et ve masaj yapmanın önem taşıdığını sözlerine ekledi

Insan vucudunun saglikli sekilde calisabilmesi icin, sicakliginin 36-37 derece civarinda olmasi gerekiyor Vucut sicakliginin ani sekilde, saglikli calisabilecegi isi seviyesinin altina dusmesi durumu ise `Hipotermi` olarak adlandiriliyor Hipotermiye yakalanmanin en hakim faktorleri, `Bulunulan bolgenin meteorolojik sartlarina uygun kiyafet secilmemesi, cok soguk bir suya dusme, isi kaybi yuksek olan ve isitilamayan bir yerde uyumak` olarak bildiriliyor Istatistikler ve tibbi doktrinlere gore, yaslilarin ve kucuk cocuklarin hipotermiye yakalanma oranlari daha yuksek gorunuyor

HIPOTERMININ ASAMALARI
Vucut isisinin 355 derece alti olmasi durumunda `Beyin fonksiyonlarinda ve muhakeme kabiliyetinde azalma, algida zayiflama ve hareket kabiliyetinde aksama` gorulurken, 26 derece ve altinda ise `Metabolik buz kupu durumu, gorunuste olum, kalp ritminde bozulma ve suurun tamamen kaybedilmesi` vakalariyla karsi karsiya kaliniyor Sogugun sebep oldugu durumlar ise soyle:
`Frost-bite (frozbit, buz isirigi) ve Donma: Sogumaya bagli olarak, vucudun bir bolgesinin (genellikle ayak ve el parmaklari) isi kaybetmesi ve donmasidir Vucudun bir bolumunun donmasi ile o bolgeyi besleyen damarlarin daralmalarina da bagli olarak parcanin kan ile iyi beslenmesi durumu ortaya cikar Bunun sonucunda da o bolgede bulunan doku ve hucrelerde olum meydana gelir
1 Derece (Superfacial-Yuzeysel): Bolgede asiri soguk hissi, hissizlik, karincalanma, renk degisimi (genelde matlasma) olusur
2 Derece (Partial Thickness): Bolgede asiri soguk hissi, hissizlik, karincalanma, renk degisimi (genelde acik renkli bir sivi ile bolgenin dolmus gibi gorunmesi veya kan ile dolmus gibi gorunen morarma hali) meydana gelir
3 Derece (Full Thickness): Bolgenin asiri sogumasi, tamamiyle his kaybi, renk degisimi (genelde beyazlasma), bolgenin sertlesmesi (taslasma durumu) olusur`
Yukarida belirtilen durumlarda, TC Saglik Bakanligi tarafindan onayli veya uluslararasi tibbi otoriteler tarafindan onaylanmis gecerli ilkyardim egitimi olmayan kisilerin mudahalede bulunmasi, yanlis veya istenmeyen sonuclar dogurabiliyor Bu noktada kesinlikle, soguktan etkilenen bolgeye masaj yapilmamasi, kar veya buz ile surtulmemesi ve harici isi kaynagina direkt temas ettirilmemesi gerekiyor

`HIPOTERMI`DEN NASIL KORUNULUR?
Uzmanlar, hipotermiden korunma yontemlerini soyle siraliyor:
`1 Soguga, ruzgara ve bu ortamlarda islanabilme ihtimallerine karsi hazirlikli olun
2 Islanma durumlarinda bir an once islak giysileri cikartip kuru giysileri giyin Eger mumkunse harici bir isi kaynagina (soba, somine, kamp atesi, klima, sicak icecekler icilmesi, sicak su torbalari) hizli sekilde ulasin
3 Ayakkabilarinizi, ayak ve el parmaklarinizi, eldivenlerinizi kuru tutmaya ozen gosterin Eger ayak parmaklariniz islanmis ise kuru bir ortamda hemen ayakkabilarinizi cikarip parmaklarinizi kuru bir havlu veya bezle kurulayin Islak corapla veya islak ayakkabiyi yeniden giymemeye ozen gosterin Islanmis eldivenlerinize veya el parmaklariniza da ayni islemi uygulayin
4 Tabiat sartlarinda iseniz, bu ortamlar icin ozel olarak yapilmis giysileri tercih edin Yagis alan bolgelerde kesinlikle yunlu kiyafetlerden kacinin Nefes alabilen `Gore-tex, termoflex` gibi urunler ve sentetik urunler veya muadillerini tercih edin
5 Surekli sivi almaya calisin Eger cay ve kahve gibi sicak icecekleri tercih ediyorsaniz, bu iceceklerin yogunlugu fazla oldugu icin dehidrasyona (vucudunuzun sivi kaybetmesine) sebep olacaktir Dehidrasyondan korunmak icin yaninda veya sonrasinda mutlaka su da icmeyi ihmal etmeyin
6 Enerji ve isi veren karbonhidratli yiyecekler onerilir Hareket halindeyseniz, bu gidalardan surekli atistirmaya calisin
7 Yaninizda yedek corap, ic camasiri tasimaya ozen gosterin Bere gibi basliklar kullanmaya calisin Yunlu ic camasirlar islanmadiklari surece sizi ve vucudunuzu isitirlar
8 Yasadiginiz veya seyahat etmeyi planladiginiz bolgenin hava hareketleri ve meteorolojik sartlari hakkinda mutlaka guncel bilgi edinin Aracinizin bakimini, uzun yolculuklara cikmadan mutlaka yaptirin Yaninizda zincir cekme halati gibi yardimci surus malzemelerini bulundurun`
iha