Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı
Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı

Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Ve Estetik Anlayışına Katkıları Nelerdir

Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Ve Estetik Anlayışına Olan Katkıları Neler Olabilir

Atlı göçer kültürde görünen bu özelliklerin etkileri ile birlikte Çin çevresinde yaşayan Türklerin bezeme biçimlerinde Çin bulutu ile karşılaşılmaktadır

Yine Türk inançlarında Uygur dönemlerinde Budizm etkileri görülmektedir

Ta-pa Türklerinin Budist olduğu ve ipek yolu üzerinden bu inancın batı ve doğu Türkleri arasında yayılmaya başladığı bilinmektedir

Bununla birlikte Türk sanatına ilişkin en net ve kalıcı verileri Göktürklerde bulmak mümkündür

Göktürklerden kalma Orhun yazıtları, anıtsal heykelcikler, sunaklar, mezar yapıları bunlara örnektir

Kurganlarda eyer takımları üzerine hayvan motifleri ve av sahneleri olan süs eşyaları toprak ve madeni kaplar bulunmaktadır

Uygur mimarisi bindirme ahşap, tavan tekniği ile yapılmış ve duvar resimlerinde Hint- Çin Budist etkisi görülmektedir

Bu resimlerdeki insan fizyonomisi Çinli Türk karışımı bir tip olarak sonradan Selçuklular kanalı ile İslam İran minyatürüne taşınmıştır

( Kuban , s:77) Bu resimlerde ki portrelerin klişeden uzak kişisel nitelikler taşıdığı bilinmektedir

İslam Felsefesi, Sanat ve Estetiği

Realizmden kaçış; İslam sanatının eserleri incelendiğinde, doğayı olduğu gibi taklit eden realizmden şiddetle kaçınılması, nesneleri soyutlaştırarak ifade etmesi göze çarpmaktadır

Emeviler de ilk devir süslemelerinde realizm görülsede giderek bundan uzaklaşılmıştır

M:S

9

yüzyılın ortalarından itibaren ise soyut bir nitelik kazanmıştır

Abbasi ve Selçuklular devri minyatürlerinde de benzer bir durum görülmekte ve 13

yüzyıla gelindiğinde daha soyut bir karakter kazandığı görülmektedir

İslam sanatı nesne yada figürleri aynen resmetmek yerine onları yorumlayıp, üsluplaştırarak, figürleri, bitki yada çizgilerin arasına saklayarak İslam (sanatının) süslemesinin temelini oluşturmuştur

Bu yönü ile de İslam sanatı; derinlikten yüzeye, gerçekten stilizasyona yönelirken, (Yetkin:1953 s

33)

batı sanatı; Giotto ile yüzeyde derinliğe, tecritten gerçeğe doğru tersi bir yol ile ilerlemiştir

( Ghomrıch

1998 s:175)

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Estetik Anlayışına Katkısı Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Ve Estetik Anlayışına Katkıları Nelerdir Selçuklular Döneminden Kalan Eserlerin Türk Kültür Sanat Ve Estetik Anlayışına Olan Katkıları Neler Olabilir Atlı göçer kültürde görünen bu özelliklerin etkileri ile birlikte Çin çevresinde yaşayan Türklerin bezeme biçimlerinde Çin bulutu ile karşılaşılmaktadır Yine Türk inançlarında Uygur dönemlerinde Budizm etkileri görülmektedir Ta-pa Türklerinin Budist olduğu ve ipek yolu üzerinden bu inancın batı ve doğu Türkleri arasında yayılmaya başladığı bilinmektedir Bununla birlikte Türk sanatına ilişkin en net ve kalıcı verileri Göktürklerde bulmak mümkündür Göktürklerden kalma Orhun yazıtları, anıtsal heykelcikler, sunaklar, mezar yapıları bunlara örnektir Kurganlarda eyer takımları üzerine hayvan motifleri ve av sahneleri olan süs eşyaları toprak ve madeni kaplar bulunmaktadır Uygur mimarisi bindirme ahşap, tavan tekniği ile yapılmış ve duvar resimlerinde Hint- Çin Budist etkisi görülmektedir Bu resimlerdeki insan fizyonomisi Çinli Türk karışımı bir tip olarak sonradan Selçuklular kanalı ile İslam İran minyatürüne taşınmıştır ( Kuban , s:77) Bu resimlerde ki portrelerin klişeden uzak kişisel nitelikler taşıdığı bilinmektedir İslam Felsefesi, Sanat ve Estetiği Realizmden kaçış; İslam sanatının eserleri incelendiğinde, doğayı olduğu gibi taklit eden realizmden şiddetle kaçınılması, nesneleri soyutlaştırarak ifade etmesi göze çarpmaktadır Emeviler de ilk devir süslemelerinde realizm görülsede giderek bundan uzaklaşılmıştır M:S9 yüzyılın ortalarından itibaren ise soyut bir nitelik kazanmıştır Abbasi ve Selçuklular devri minyatürlerinde de benzer bir durum görülmekte ve 13 yüzyıla gelindiğinde daha soyut bir karakter kazandığı görülmektedir İslam sanatı nesne yada figürleri aynen resmetmek yerine onları yorumlayıp, üsluplaştırarak, figürleri, bitki yada çizgilerin arasına saklayarak İslam (sanatının) süslemesinin temelini oluşturmuştur Bu yönü ile de İslam sanatı; derinlikten yüzeye, gerçekten stilizasyona yönelirken, (Yetkin:1953 s33) batı sanatı; Giotto ile yüzeyde derinliğe, tecritten gerçeğe doğru tersi bir yol ile ilerlemiştir ( Ghomrıch1998 s:175)