Fiziksel Çevre |
09-06-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Fiziksel ÇevreFiziksel Çevre Doğadaki bütün canlıların gelişmesi ve yaşaması için belirli bir fiziksel ve kimyasal koşullar gereklidirEkoloji biliminde cansız ögeleri kapsayan fiziksel çevre faktörleri;Güneş ışınımı+Sıcaklık+Su ve Toprak 1GÜNEŞ IŞINIMI Güneşin, çevresine yaydığı enerjiye güneş ışınımı adı verilirBu ışınların bir kısmı atmosferde süzüldükten sonra dünyaya gelirGüneş ışınları canlılar için sıcaklık ve aydınlık kaynağı olurken fotosentez ve madde döngülerinin de gerçekleşmesini sağlarFarklı özellikler gösteren ışınlar dalga boyu 120-5000 milimikron arasında olan elektromanyetik dalgalardır ve dalga boylarına göre 3'e bölüme ayrılır Mor ve ötesi:120-400 milimikron dalga boyundadır,gözle görülmez,ozon tabakasının engellenmesiyle %2’si dünyaya ulaşır,bitkilerde bazı kimyasal reaksiyonlar için aktif rol oynar Görünen ışınlar:400-760 milimikron dalga boyundadır,göle görülür,güneş enerjisinin %40-60’ını oluşturur,bitki gelişimi için önemlidir Kızıl ötesi ışınlar:760-3000 milimikron dalga boyundadır,gözle görülmez, ısı enerji kaynağıdır, biyolojik bakımdan canlılar için önemlidir 2SICAKLIK Güneşten gelen ışınlar atmosferdeki katı,sıvı ve ga moleküllerini etkileyerek yeryüzündeki cisimlere sıcaklık verirAncak Dünyanın şekli geoit olduğundan her yerine eşit miktarda güneş ışını ulaşmaz Sıcaklık ile ve cansız çevre arasında karşılıklı etkileşimler vardırBu etkileşimlere ;ormanların bulunduğu ortamın sıcaklığını değiştirebilmesi ve bazı kuş türlerinin göç etmesi örnek olarak verilebilir 3SU Bütün canlıların yapısında bulunan su,onların yaşamlarını sürdüre bilmesi için çok önemlidirYeryüzünün %71’ini kaplayan suyun %98’i sıvı,kalanı katı ve gaz halindedirAyrıca suyun;sıcaklık,tuzluluk derecesi,durgun veya akarsu olması gibi özellikleri,canlıların yeryüzündeki yayılış alanlarını da belirlerSu gerek bitkilerin beslenmesi,gerekse toprakta bulunan katılar üstündeki etkileri bakımından taşınması fiziksel özelliklerin gelişmesi toprak için çok önemli bir maddedirSuyun tutulması ve dolaşımı bir topraktan öbürüne toprağın dokusu ve gözeneklilikle geçirgenliği belirleyen yapısına bağlı olarak değişirDolaşım olanaklarına göre iki tür su vardır:küçük gözeneklerde sıkıca tutulan kılcal su ve yerçekimiyle aşağıya inen serbest suSerbest su,bir sızma yada akaçlama suyu türüdürToprakta bulunan suyun yalnızca bir bölümü kökler tarafından emilirSürekli kuruma noktasında ,toprak bitkiye su vermez 4TOPRAK Canlı türlerinin büyük bir kısmının yaşam alanı olan toprak,hava ve su ile birlikte cansız,doğal bir kaynaktırToprak,ana kayaların fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda parçalanıp ayrışmasıyla oluşurBu nedenle ana kaya,arazi şekli,canlı varlıklar ve zaman,oluşan toprağın özelliklerini belirlerToprak oluşum nedenlerine göre katmanlar halinde bulunurGerçek toprakta mineral toprakla karışan humus ve yağış suları ile taşınarak gelen maddeler bulunurEn üst katman olan organik katman ise mineral toprağın üstünde,kısmen veya tamamen parçalanıp ayrışan bitkisel ve hayvansal artıklardan oluşur |
|